राधिका अर्याल
प्रवक्ता तथा सहसचिव, उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय
सरकारले ‘डिजिटल नेपाल’ अभियान नै सञ्चालन गरेकाले यो विषय सरकारको प्राथमिकतामै रहेको छ । मोबाइल डिभाइसबाट फोन र सोसल मिडिया चलाउन मात्रै हो भने यसलाई डिजिटल साक्षरता मानिँदैन । ‘महिलाले काम गर्ने शैलीमा फरक आइसकेकाले व्यवसायलाई सघाउने गरी साक्षरता बढाउनुपर्छ । डिजिटलाइजेशन प्रयोग गर्न सके कामको बोझ कम हुन्छ र समय पनि बचत हुन्छ ।
रूमी सिंह
सह–संस्थापक, रम्सन नेपाल
काठमाडौंलगायत प्रमुख शहरहरूमा महिला उद्यमी सक्रिय छन् । उनीहरूका लागि पछिल्ला दशकमा विकसित प्रविधि, इन्टरनेट, डिजिटल प्लेटफर्मको उपयोग सहज हुन सक्छ । तर, ग्रामीण अर्थतन्त्रमै सघाएका र त्यहीँ पाउने कच्चा पदार्थको उपयोग गरेर आफूलाई उद्यमीका रूपमा स्थापित गर्ने महिलाका लागि भने यो अवस्था हुँदैन ।
माइकल सिद्धी
प्यानेल डिस्कशनका सहजकर्ता
ट्रान्जेक्शन बैंकिङ हेड, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक नेपाल लि.
डिजिटल युगमा प्रतिस्पर्धात्मक रहन र आफ्नो अस्तित्व जोगाउन पनि उद्यमीले डिजिटल रूपान्तरणलाई अपनाउनुपर्छ । अन्यथा उनीहरूलाई व्यावसायिक रूपमा अघि बढ्न चुनौतीपूर्ण हुन्छ । उदीयमान डिजिटल परिवेशले परम्परागत व्यावसायिक मोडललाई पनि परिवर्तन गराइरहेको छ । यसले अवसरका साथै जोखिम पनि ल्याउनेछ । सरकारले पनि देशभित्र आईसीटीको उन्नतिलाई जोड दिएको छ । तर, यसका आकांक्षा साकार बनाउनेतर्फ अझै पनि धेरै काम हुन सकेका छैनन् । यसमा सुधारका लागि पर्याप्त ठाउँ भएको महसूस भइरहेको छ ।
डिजिटल रूपान्तरणले डिजिटल विभेद ल्याउन सक्ने सम्भावना हुन्छ । यो पुन: लैंगिक विभेदमा समेत परिणत हुन सक्छ । डिजिटल साक्षरताले महिला उद्यमीलाई परम्परागत अवरोध नाघ्न र सम्भावित डिजिटल विभेद कम गर्न वा निर्मूल पार्न सक्षम बनाउँछ । सबै उद्यमीसम्म डिजिटलाइजेशनको लाभ पुर्याउनुपर्छ । प्रविधिले कसरी काम गर्छ भन्दा पनि यसलाई आफ्नो हितका लागि कसरी चलाउन सकिन्छ भनेर उनीहरूले बुझ्न जरुरी छ । तर, यसका लागि पनि न्यूनतम साक्षरता भने चाहिन्छ ।
सीमा गोल्छा
निर्देशक, गोल्छा ग्रूप
महिलाले एक्लै बसेरभन्दा सामूहिक रूपमा इन्टरनेटबाट शीप सिकेर त्यसलाई व्यवसायको आकार दिन सक्ने अवसर रहेको छ । इन्टरनेटको सहायताबाट उद्यम व्यवसाय सिक्ने अवस्थालाई अवसरको रूपमा लिनुपर्छ । डिजिटलाइजेशनले समान रूपमा अवसरहरू सृजना गर्छ । उत्पादनदेखि बजारीकरणसम्मका लागि डिजिटल प्लेटफर्मले सहज बनाएको छ ।