ममता थापा
काठमाडौं । सामाजिक सुरक्षा कोषमा संस्था सूचीकृत गर्ने अन्तिम दिनसम्ममा २८ ओटा वाणिज्य बैंकमध्ये मात्र सातओटा दर्ता भएका छन् । हालसम्म जनता बैंक, प्रभु बैंक, लक्ष्मी बैंक, प्राइम कमर्शियल बैंक, मेगा बैंक नेपाल, नेपाल क्रेडिट एन्ड कमर्श (एनसीसी) बैंक र ग्लोबल आईएमई बैंक सूचीकृत भएका छन् ।
कोषमा रहेका नीतिगत अस्पष्टताका कारण अधिकांश बैंक यसमा आबद्ध हुने÷नहुनेमा अभैm अन्योलमै छन् । नेपाल बैंकर्स संघको पछिल्लो बैठकमा समेत यसबारे लामै बहस भएको थियो जहाँ अधिकांश बैंकरले सामाजिक सुरक्षा कोषले श्रमिकका लागि गरेको व्यवस्था अस्पष्ट भएकाले स्पष्ट नभएसम्म नजाने धारणा राखेका थिए ।
कोषमा सरकारी स्वामित्वकै कृषि विकास बैंक, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, नेपाल बैंक हालसम्म सूचीकृत भएका छैनन् । कृषि विकास बैंकका प्रवक्ता हिमलाल पौडेलका अनुसार बैंकभित्रै कर्मचारी अवकाश कोष भएको र सोबाटै स्थायी कर्मचारीलाई उपदान लगायत सेवासुविधा दिँदै आएकाले अहिले नै सामाजिक सुरक्षा कोषमा जोडिने वा नजोडिने भन्ने निर्णय भइसकेको छैन ।
सामाजिक सुरक्षा कोषले ६० वर्षपछि उपदानको व्यवस्था गरेको छ तर बैंकको हकमा ५८ वर्षे कार्यकाल लागू हुने व्यवस्था भएकाले उपदान पाउन २ वर्ष कुर्नुपर्ने अव्यावहारिक व्यवस्थाले अन्योलमा परेको बैंकरहरू बताउँछन् ।
साथै कोषको आयकरसम्बन्धी व्यवस्था स्पष्ट नदेखिएको उनको भनाइ छ । ‘सञ्चय कोषबाट आवश्यक परेको खण्डमा विभिन्न कर्जा लिन पाउने सुविधा छ तर सामाजिक सुरक्षा कोषमा यस्तो सुविधा छैन,’ एक बैंकरले भने । ‘त्यस्तै, अस्थायी कर्मचारीको हकमा के गर्ने भन्ने अन्योल छ । नेपाल राष्ट्र बैंकको नियमानुसार कर्मचारीको सपरिवारको बीमा गरिदिने व्यवस्था छ तर कोषमा जोडिँदा कर्मचारीको मात्र बीमा हुन्छ ।’ यस्ता अस्पष्ट व्यवस्थाले गर्दा बैंकरहरू कोषमा आबद्ध हुन अनिच्छुक भएको बैंकरहरूको तर्क छ ।
कोषमा कतिपय व्यवस्था स्पष्ट नभए पनि ढिलो चाँडो जोडिनुपर्ने भएकाले दर्ता गरिएको जनता बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) पर्शुराम कुँवरको भनाइ छ । ‘दर्ता अवधि सकिने पूर्वसन्ध्यामा नेपाल बैंकर संघले यस विषयलाई उठाउँदा बैंकरहरूले अधिकांश व्यवस्था नबुझिने भएकाले आपूmहरू तत्कालै दर्ता गर्न नसकिएको बताएका थिए । स्पष्ट व्यवस्था भएमा भने दर्ता गरिने उनीहरूको धारणा थियो । संघको कानून समितिले यसबारे छलफल गरिरहेको छ,’ उनले भने ।
मर्जरको प्रक्रिया शुरू गरेको जनता बैंकले यो कोषमा शुरूमै दर्ता गरे पनि ग्लोबल आईएमई बैंकले भने बुधवार (असोज २९) साँझ संस्था दर्ता गरेको कोषका कार्यकारी निर्देशक कपिलमणि ज्ञवालीले जानकारी दिए ।
हालसम्म कोषमा दर्ता भएका ८ हजार १४० संस्थामध्ये करीब ३७५ वित्तीय क्षेत्रसँग सम्बद्ध प्रतिष्ठानहरू— वाणिज्य बैंक, वित्त कम्पनी, बीमा कम्पनी, सहकारी संस्था, मर्चेन्ट बैंक लगायत छन् ।
पेट्रोल–डिजेलको मूल्य घट्यो
‘ग्लोबल रिच अष्ट्रेलियन एजुकेसन फेयर’ माघ ५ बाट, अष्ट्रेलियाका २५ बढी युनिभर्सिटीका प्रतिनिधि आउने
जलविद्युत कम्पनीका शेयरमा लगानीकर्ताको आकर्षण, एक महीनामा १९.६४ % बढ्यो परिसूचक
माघे सङ्क्रान्तिको दिन टुँडिखेलमा भीडमा च्यापिएर ११ जना घाइते
लक्ष्मी सन्राइज बैंकको २३औं साधारण सभा
बाटोले विकासको सम्भावना खुलेको छ : अर्थमन्त्री डा. महत
३८ करोडले घट्यो चिया निकासी
पाँच महीनामा निर्जीवन बीमा कम्पनीले आर्जन गरे १५ अर्ब ७२ करोडभन्दा बढी बीमाशुल्क
कृषिमा लगानीको तयारी गर्दै भाटभटेनी
नृसिंहधाम, जहाँ बन्नेछ नेपालको पहिलो पानीमुनिको मन्दिर ! [तस्वीरहरू]
विद्युतीय तार भूमिगत : साढे २ वर्षमा सक्नुपर्ने काम ४ वर्षमा पनि सकिएन