कात्तिक ७, काठमाडौं । व्यावसायिक वातावरणको सूचांक मापक ‘डुइङ बिजनेश–२०२०’ मा नेपालको वरीयतामा सुधार भएको देखिएको छ । गत वर्ष ११० औं स्थानमा रहेको नेपाल यस वर्ष कुल १९० मुलुक समावेश उक्त सूचीमा ९४ औं स्थानमा आइपुग्न सफल भएको हो । विश्व बैंकले व्यवसायसँग सम्बन्धित विभिन्न १० विषयहरुको अध्ययन गरी व्यावसायिक वातावरणहरुबारे अध्ययन गरी हरेक वर्ष देशहरुको सूचांक सार्वजनिक गर्ने गरेको छ । उसको प्रतिवेदन अनुसार नेपालले यस वर्ष ६३.२ अंक प्राप्त गरेको छ । गत वर्ष ५९.६ अंक प्राप्त गरेको थियो । दक्षिण एशियाली मुलुकहरुको वरीयतामा नेपालभन्दा अगाडि भारत ६३ औं र भुटान ८९ औं स्थानमा छन् । दक्षिण एशियाका अन्य मुलुकहरु श्रीलंका ९९ औं, पाकिस्तान १०८ औं, मल्दिभ्स १४७ औं, बंगलादेश १६८ औं र अफगानिस्तान १७३ औं स्थानमा छ ।
डुइङ बिजनेस इन्डेक्स निर्धारणका लागि तय गरिएका १० सूचांकमध्ये नेपालको ५ मा सुधार र ३ मा कमी आएको छ भने २ सूचांक स्थिर छन् । सर्वाधिक सुधार गर्ने २० राष्ट्रमा भने नेपाल परेको छैन । विश्व बैंकको प्रतिवेदनमा निर्माण अनुमति लिँदा लाग्ने समय र शुल्क घटाएर सहज बनाइएको, खरीद व्यवस्थापन सम्बन्धी कठिनाइहरुलाई सुल्झाउन प्रयास गरेको, कर्जासम्बन्धी सूचनाको सहज जानकारी दिएको, वस्तु आयात÷निर्यातका लागि लाग्ने लागत र समयमा कमी आएको, भारतसँगको व्यापारमा भन्सार नाकाहरुमा सहजताका लागि नेपालले गरेको पहललाई सकारात्मक रुपमा लिएको छ । प्रतिवेदनअनुसार नेपालमा व्यापार, व्यवसाय शुरू गर्न अझै कठिन रहेको देखिएको छ । व्यवसाय शुरू गर्न बेहोर्नुपर्ने झन्झटमा सुधार नआएको प्रतिवेदनको ठम्याई छ । नेपालमा लोडसेडिङको अन्त्य भएपनि उद्योगहरूका लागि विद्युत आपूर्तिमा उल्लेख्य रूपमा सुधार नआएको पनि विश्व बैंकले बताएको छ ।
सम्पत्ति दर्ता, हस्तान्तरणमा लाग्ने शुल्क वृद्धि गरेका कारण पनि लगानीको वातावरणमा असर देखिएको विश्व बैंकले बताएको छ । कामदारलाई सामाजिक सुरक्षामा आवद्ध गराउने नीतिका कारण लगानीकर्ताले केही झन्झट महसूस गरेको भन्दै विश्व बैंकको आफ्नो प्रतिवेदनमा त्यसलाई सहज बनाउनुपर्ने उल्लेख गरेको छ । अर्थविद्हरुले डुइङ् बिजनेशमा नेपालले गरेको सुधार सकारात्मक भएपनि उत्साहजनक भने अझै नरहेको औल्याएका छन् ।