बन्दाबन्दीको प्रभाव बैंकहरूको वित्तीय विवरणमा

पाँच बैंकको खुद नाफा औसतमा १३ दशमलव २१ प्रतिशतले घट्यो

मिलन विश्वकर्मा

काठमाडौं । कोरोना भाइरस नियन्त्रण गर्न झन्डै ४ महीनासम्म लगाइएको बन्दाबन्दीको असर वाणिज्य बैंकहरूको गत आर्थिक वर्षको समग्र वित्तीय विवरणमा देखिएको छ । बन्दाबन्दीले बैंकहरूको ब्याज आम्दानी, नाफा, वितरणयोग्य नाफादेखि प्रतिशेयर आम्दानी जस्ता परिसूचक प्रभावित भएका छन् ।

कोरोना भाइरस नियन्त्रण गर्न सरकारले गत चैत ११ गतेदेखि साउन ७ गतेसम्म बन्दाबन्दी लगाएको थिथो । यसअनुसार बैंकहरूले गत आवको तेस्रो त्रैमासमा २० दिन र चौथो त्रैमासभर बन्दाबन्दीको सामना गर्नुपर्‍यो । त्यस अवधिमा आर्थिक क्रियाकलाप तथा बैंकिङ गतिविधि चलायमान नहुँदा गत आवको समग्र वित्तीय विवरण नै प्रभावित भएको हो ।

बिहीवारसम्म २७ वाणिज्य बैंकमध्ये नबिल, नेपाल बैंक, सिटजन्स बैंक इन्टरनेशनल, सिद्धार्थ र बैंक अफ काठमाण्डुले गत आवको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेका छन् । वित्तीय विवरणअनुसार गत आवमा उक्त पाँचओटै बैंकको खुद नाफा औसतमा १३ दशमलव २१ प्रतिशतले घटेको छ ।

उनीहरूको ब्याज आम्दानी, सञ्चालन मुनाफा र प्रतिशेयर आम्दानी घटेको छ । साथै, वितरणयोग्य नाफा पनि अघिल्लो आवको तुलनामा कम भएको बैंकहरू बताउँछन् ।

गत आवमा अघिल्लो आवको तुलनामा बैंक अफ काठमाण्डुको २२ दशमलव २१ प्रतिशत, सिटजन्सको २३ दशमलव ७२ प्रतिशत, नबिल बैंकको १५ दशमलव ८५ प्रतिशत, नेपाल बैंकको १ दशमलव ५५ प्रतिशत र सिद्धार्थ बैंकको ७ दशमलव ३० प्रतिशतले खुद नाफा घटेको छ ।

बैंकहरूको आम्दानीको मुख्य स्रोत नै कर्जाको ब्याज हो । तर, नेपाल राष्ट्र बैंकले बन्दाबन्दीका ऋणीहरूमा परेको असरलाई दृष्टिगत गर्दै ब्याज भुक्तानीको म्याद गत असारसम्म थप गरिदियो । साथै, कर्जाको ब्याजदर पनि २ प्रतिशत विन्दुले घटाउन बैंकहरूलाई निर्देशन दियो । फलतः शुरूका दिनहरूमा सोचेअनुरूप ब्याज आम्दानी हुन सकेन । ब्याजदर घटाइएकाले उठेको ब्याजदर पनि स्वतः कम भएको बैंकहरू बताउँछन् ।

बैंकहरूलाई असार मसान्तभित्र ब्याज आम्दानी हुने अपेक्षा थियो । तर, असार मसान्तअगाडि नै राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमार्पmत कर्जा भुक्तानीको म्याद पुनः थप्ने आश्वासन दियो । त्यसपछि ऋणीहरूले असार मसान्तभित्र तिर्नुपर्ने ब्याज र साँवा तिरेनन् । फलस्वरूप गत आवमा ब्याज आम्दानीमा कमी हुँदा अन्य वित्तीय परिसूचक पनि प्रभावित भएको बैंकरहरूको भनाइ छ ।

बैंकहरूले अधिकांश रूपमा औद्योगिक क्षेत्रमा नै कर्जा प्रवाह गरेका हुन्छन् । भ्रमण वर्ष २०२० लाई लक्षित गरेर पर्यटन क्षेत्रमा पनि बैंकहरूले कर्जा बढाएका थिए । तर, बन्दाबन्दीका कारण बैंकहरूले कर्जा प्रवाह गरेका यस्ता क्षेत्र प्रभावित भएपछि कर्जा असुल गर्ने स्थिति नआएको बैंकरहरू बताउँछन् ।

त्यसमाथि प्रतीतपत्र (एलसी) कारोबार, वैदेशिक मुद्रा सटहीबाट हुने आय पनि न्यून छ । यी सबै कारणले बैंकको आम्दानी घटेको तर सञ्चालन खर्च भने यथावत् रहँदा नाफालगायत परिसूचक प्रभावित भएको बैंकरहरूको भनाइ छ ।

त्यसो त गत आवको शुरूदेखि नै बैंकहरूको नाफा वृद्धिदर त्यति सन्तोषजनक थिएन । अघिल्ला आवहरूमा दोहोरो अंकमा हुने बैंकहरूको नाफा वृद्धिदर गत आवको शुरूदेखि नै एक अंकमा खुम्चिएको थियो । तर, आवको अन्त्यसम्म आउँदा नाफा वृद्धिदर ऋणात्मक नै हुने बैंकहरूको टिप्पणी छ ।

नबिल बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) अनिलकेशरी शाहले बन्दाबन्दीले बैंकिङ क्षेत्रलाई छोटै अवधिमा निकै प्रभावित बनाएको बताए । कर्जा भुक्तानीको म्याद थप र ब्याजदरमा छूट दिने नीतिले बैंकको आम्दानी घटेको उनको भनाइ छ ।

‘राष्ट्र बैंकले कर्जाको ब्याजदर घटाउन भन्यो तर, निक्षेपको ब्याजदर घटाउन भनेन । त्यसमाथि कर्मचारी तलब, सञ्चालनलगायत विषयमा हुने खर्च यथावत् थियो,’ उनले भने, ‘यसरी हाम्रो चोथौ त्रैमासमा पनि खर्च मात्र भयो, आम्दानी हुन सकेन । फलस्वरूप गत आवको वित्तीय विवरणमा केही प्रभावित भएको हो ।’ नाफा घटे पनि नबिल बैंकको वित्तीय विवरणलाई सकारात्मक रूपमा लिनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

संकटको यस अवस्थामा बैंकहरूले नाफालाई भन्दा पनि वित्तीय विवरणलाई बलियो बनाउनेतर्फ ध्यान दिनुपर्ने उनी बताउँछन् । ‘अहिले नाफालाई नै केन्द्रित ग¥यौं भने पुनः अर्काे समस्या आउन सक्छ । त्यसैले अहिले सञ्चालन खर्च घटाउने, ग्राहकलाई जोगाउने जस्ता नीति लिएर अगाडि बढ्नुपर्छ,’ उनले भने ।

चालू आवको पहिलो त्रैमास पनि बैंकिङ क्षेत्रलाई जोगाउन नै बित्ने उनको भनाइ छ । चालू आवको दोस्रो त्रैमासदेखि भने बैंकिङ क्षेत्रलाई पुनर्जीवन दिन सकिने उनी बताउँछन् ।
वित्तीय विवरण सार्वजनिक गर्न बाँकी रहेका बैंकहरूको पनि खुद नाफा, वितरणयोग्य नाफा घट्ने बताइएको छ ।

कुमारी बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) सुरेन्द्र भण्डारीले आफ्नो बैंकको नाफा र वितरणयोग्य नाफा घटेको बताए ।

‘देव विकास बैंकलाई प्राप्ति गरेकाले कुमारी बैंकलाई त्यति प्रभावित बनाएको छैन, जति सोचेको थियौं,’ उनले भने, ‘तर, गत आवमा अधिकांश बैंकको नाफा घट्ने देखिन्छ । जुन हालसम्म वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेको बैंकहरूको वित्तीय अवस्थाले नै देखाउँछ । किनकि सबै बैंकले अहिले साझा समस्या नै भोग्दै आएका छौं ।’

राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता गुणाकर भट्टले आगामी दिनमा आर्थिक क्रियाकलाप चलायमान भए बैंकिङ क्षेत्र छिट्टै पुनर्जीवित हुने बताए । ‘वास्तवमा नै अहिले बैंकहरूले ठूलै त्याग गरेका छन् । राष्ट्र बैंकले ल्याएका कतिपय नीतिले उनीहरूलाई सहजता प्रदान गरेको छ,’ उनले भने, ‘यस अवस्थामा आर्थिक क्षेत्र चलायमान हुँदै गयो भने बैंकहरूलाई रिभाइव हुन समय लाग्दैन ।’

प्रतिक्रिया [0]