काठमाडौं । पछिल्लो समय आयात हुने वस्तुमा सबैभन्दा धेरै हिस्सा भएको पेट्रोलियम पदार्थको आयात सात महीनायता घटेको छ । नेपालले चालू आर्थिक वर्षको साउनदेखि माघसम्म १ खर्ब ७० अर्ब रुपैयाँ बराबरको पेट्रोलियम पदार्थको आयात गरेको भन्सार विभागले जानकारी दिएको छ ।
गत वर्षको ७ महीनामा नेपालले १ अर्ब ४८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको पेट्रोलियम पदार्थको आयात गरेको थियो । मूल्य बढे पनि परिमाण भने घटेको नेपाल आयल निगमका प्रवक्ता विनितमणि उपाध्यायले जानकारी दिए । उक्त मूल्यको नेपालमा बर्सेनि बढिरहेको पेट्रोलियम पदार्थको माग पछिल्लो समय घट्न थालेको उपाध्यायले जानकारी दिए ।
प्रवक्ता विनितमणिका अनुसार चालु आर्थिक वर्षमा विकासका कार्य नभएकाले पेट्रोलियम पदार्थको आयात घटेको बताउँछन् ।
मूल्य बढी
नेपालमाभन्दा भारतमा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य कम हुने गरेको छ । पछिल्लो केही महीनादेखि भारतमा भन्दा नेपालमा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य बढी हुँदै आएको छ । यसले गर्दा यसको खपतमै कमी आएको उपाध्यायले बताए । उनले भने, ’नेपालमा डिजेलमा प्रतिलिटर २५ देखि ३० रुपैयाँसम्म र पेट्रोलमा २० देखि २२ रुपैयाँसम्म महँगो छ, यसले गर्दा हाम्रोमा विक्री पनि कम भइरहेको छ । त्यसैले गर्दा हाम्रो आयात पनि घटेको छ ।’ उनका अनुसार अहिले दैनिक २० लाख लिटर पेट्रोलको खपत छ भने ४० लाख लिटर डिजेलको खपत रहेको छ ।
कुन पदार्थको आयात कति ?
नेपालले चालू अर्थिक वर्षको ७ महीनामा सबै पेट्रोलियम पदार्थको आयात घटेको तथ्याकंले जनाउँछ । गत वर्षको ७ महीनाको तुलनामा यो आवको ७ महीनामा पेट्रोलियम पदार्थको आयात ६३.८६ प्रतिशतले आयात घटेको भन्सार विभागले जानकारी दिएको छ । चालु आवको ७ महीनामा ३ लाख ८७ हजार ६५१ किलोलिटर पेट्रोल, ६ हजार ६४ किलोलिटर मट्टितेल, १ लाख २ हजार ९९२ किलोलिटर हवाई इन्दन, ६ लाख ७९ हजार ८०२ किलोलिटर डिजेल र २ लाख ९३ हजार ९२२ मेट्रिकटन खाना पकाउने ग्यास आयात भएको छ ।
पेट्रोलियम पदार्थको आयात गत आव र यो आव
आव ७९/८०(७ महीना) | आव ७८/७९(७ महीना) | |||
पेट्रोलियम पदार्थ | परिमाण | मूल्य | परिमाण | मूल्य |
पेट्रोल | 387651 | 38733316 | 421172 | 33565503 |
मट्टितेल | 6064 | 781041 | 9512 | 744462 |
हवाई इन्धन | 102992 | 12976014 | 2360012 | 6407507 |
डिजेल | 679802 | 84616417 | 968557 | 72961964 |
एलपिजी | 293922 | 33342932 | 309756 | 34694246 |
७ प्रतिशतले राजस्वमा कमी
सरकारको राजस्व संकलनको लक्ष्यमा ठूलो हिस्सा रहेको इन्धनको विक्री कम हुँदा आयातमा समेत गिरावट आई सरकारको राजस्व संकलनमा पनि असर परेको छ । चालू आर्थिक वर्ष ०७९/८० को माघ मसान्तसम्म २ खर्ब १२ अर्ब १२ करोड रुपैयाँभन्दा बढी राजस्व संकलन गरेको भन्सार विभागले जानकारी दिएको छ ।
विभागका अनुसार चालू आवको साउनदेखि माघ मसान्तसम्म ५६ अर्ब ८८ करोड १७ लाख १८ हजार रुपैयाँ राजस्व उठेको छ । गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा पेट्रोलियम आयातले गर्दा ६१ अर्ब ६९ करोड ८५ लाख ७१ हजार रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको थियो । गत आवको तुलनामा यो आवको सो अवधिमा राजस्व संकलन ७ दशमलभ ८० प्रतिशतले घटेको छ ।