काठमाडौं .नेपालमा कफी खाने चलन बढ्दो क्रममा रहेको छ । तर, मुलुकभित्र पर्याप्त कफी उत्पादन नहुँदा प्रत्येक वर्ष करोडौंको आयात भइरहेको छ । नेपालमा क्याफे, रेस्टुराँको संख्या र कफी कल्चर बढेकाले आन्तरिक उत्पादनले कफीको माग धान्न नसकेको यस क्षेत्रका जानकार बताउँछन् ।
नेपालको मौसम कफीखेतीका लागि राम्रो मानिन्छ । तर, मागअनुसार उत्पादन नभएकाले अझै पनि आयात धेरै मात्रामा हुने गरेको छ । नेपालमा १९९५ सालमा कफीखेती शुरू भए पनि अहिलेसम्म कफीमा आत्मनिर्भर हुन सकिएको छैन । राष्ट्रिय चिया तथा कफी विकास बोर्डका अनुसार नेपालको मध्यपहाडका ४४ जिल्लामा कफी खेती हुने गरेको छ । बोर्डका अनुसार ती जिल्लाका ३१ हजार ३८९ कृषक यस पेशामा आबद्ध छन् ।
नेपालमा पछिल्लोपटक ३ हजार ३४६ हेक्टरको खेतीबाट ३५४ दशमलव ९ मेट्रिक टन ग्रीन बिन कफी उत्पादन भएको छ । पछिल्लो ५ वर्षको तथ्यांकले कफी उत्पादनमा निकै कमी आएको देखाउँछ । आर्थिक वर्ष (आव) २०७१/७२ मा नेपालमा ४६३ दशमलव ५८ मेट्रिक टन कफी उत्पादन भएकोमा आव २०७८/७९ मा घटेर ३५४ दशमलव ९ मेट्रिक टनमा सीमित भएको छ । आठ वर्षको अन्तरालमा कफी उत्पादन २३ प्रतिशतले घटेको देखिन्छ ।
भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार चालू आवको ११ महीनामा मुलुकले ३१ करोड २७ लाख ७७ हजार रुपैयाँ बराबरको कफी आयात गरेको छ । गतवर्षको सोही अवधिमा ११ करोड ५७ लाख ८३ हजार रुपैयाँ बराबरको कफी आयात भएको थियो । स्वदेशमा उत्पादन उत्साहजनक नभएकाले कफीको आयात परिमाण ७० प्रतिशतले र मूल्य १७० प्रतिशतले बढेको हो ।
पछिल्लो ८ वर्षको तथ्यांक हेर्ने हो भने पनि कफीको आयात निकै बढेको देखिन्छ । आव २०७१/७२ मा ६६ मेट्रिक टन कफी आयात भएकोमा आव २०७८/७९ मा बढेर २७९ मेट्रिक टन पुगेको छ । आव २०७१/७२ को तुलनामा आव २०७८/७९ मा आयात ३२२ प्रतिशतले बढेको छ । नेपालमा कफीको माग बढी भएको तर मागअनुसार उत्पादन नहुँदा आयात गर्नुपर्ने बाध्यत्मक अवस्था रहेको राष्ट्रिय चिया तथा कफी विकास बोर्डका कृषि विकास अधिकृत चन्द्र पुरी बताउँछन् ।