दश वाणिज्य बैंकको लाभांश घोषणा : बोनस शेयरभन्दा नगद लाभांशमा जोड

लक्ष्मी शर्मा

काठमाडौं। धितोपत्रको दोस्रो बजार नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेड (नेप्से)मा सूचीकृत १९ वाणिज्य बैंकमध्ये हालसम्ममा १० ओटाले गत आर्थिक वर्ष (आव) २०७९/८० सम्मको मुनाफाबाट लाभांश वितरण गर्ने घोषणा गरेका छन् । 

हालसम्म एनआईसी एशिया, एभरेष्ट, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड, सानिमा, माछापुच्छ्रे, नबिल, नेपाल एसबीआई, ग्लोबल आइएमई, सिटिजन्स र सिद्धार्थ बैंकले गत आवसम्मको सञ्चित मुनाफाबाट लाभांश घोषणा गरेका छन् । 

गतवर्षको तुलनामा यस वर्ष केही बैंकले बोनस शेयरभन्दा नगद लाभांशमा जोड दिएका छन् । नबिल बैंकले गतवर्ष १८ दशमलव ५ प्रतिशत बोनस शेयर र ११ दशमलव ५ प्रतिशत नगद लाभांश वितरण गरेकोमा यस वर्ष ११ प्रतिशत नगद लाभांश मात्रै दिने प्रस्ताव गरेको छ । सिद्धार्थ बैंकले ४ दशमलव २१, सिटिजन्स बैंक इन्टरनेशनलले ५ दशलमव ७९ र स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकले १९ प्रतिशत नगद लाभांश दिँदै छ । त्यस्तै ग्लोबल आइएमई बैंकले १ प्रतिशत बोनस शेयर र ८ प्रतिशत नगद लाभांश वितरण गर्ने प्रस्ताव गरेको छ । नेपाल एसबीआई बैंकले शेयरधनीलाई ६ दशमलव ८० प्रतिशत नगद लाभांश र ३ दशमलव ७५ प्रतिशत बोनस शेयर वितरण गर्ने घोषणा गरेको छ । लाभांश घोषणा गरेका १० मध्ये ६ ओटा वाणिज्य बैंकको लाभांश साधारणसभाबाट पारित भइसकेको छ । एनआईसी एशिया, एभरेष्ट, सानिमा, माछापुच्छ्रे, सिटिजन्स र सिद्धार्थ बैंकले साधारणसभा सम्पन्न गरिसकेका छन् । यी कम्पनीले शेयरधनीले पाउनुपर्ने लाभांश उनीहरूको बैंक खातामा पठाइसकेका छन् । अब धितोपत्रको दोस्रो बजारमा सूचीकृत ९ वाणिज्य बैंकले लाभांश घोषणा गर्न बाँकी छ । 

सूचीकृत कम्पनीले नगद लाभांश दिनु उचित कि बोनस शेयर भन्नेमा लगानीकर्ताहरू विभाजित छन् । कतिपयले नगद लाभांश उचित ठान्छन् भने कतिले बोनस शेयर । धितोपत्र बजारका जानकार अधिवक्ता ज्योति दाहाल बोनस शेयरले कम्पनीको चुक्ता पूँजी बढाउने, नेटवर्थ तथा सञ्चिति घटाउने र शेयरधनीको कित्तामा परिमाणात्मक वृद्धि दिनेबाहेक गुणात्मक रूपमा केही नदिने बताउँछन् । 

‘बोनस शेयर जारी हुने सूचनाले केही दिन शेयरको मूल्य अस्वाभाविक बढ्ने, पूँजीको कारण आम्दानी सोही अनुपातमा कायम राख्न सञ्चालन र स्रोत परिचालन खर्च बढ्नेबाहेक गुणात्मक रूपमा प्रतिफल केही पाइँदैन,’ उनी भन्छन्, ‘मैले लगानी गरेको नगद लाभांशकै लागि हो । बोनस शेयर दिएर समायोजनपछिको शेयर मूल्यसम्म आउँदा उस्तै हो । त्यही पनि घाटा नै हुन्छ ।’ लगानीकर्ता एसपी चौलागाई पनि अन्तरराष्ट्रिय शेयरबजार हेर्दा बोनस शेयरभन्दा नगद लाभांशलाई बजारले रुचाएको देखिने बताउँछन् । तर, नेपाली शेयरबजारमा बोनस शेयरलाई बढी प्रथामिकता दिने चलन रहेको उनको भनाइ छ ।

‘वास्तवमा लगानीकर्ताको हित र कम्पनीको दीर्घकालीन उन्नतिको लागि नगद लाभांश नै राम्रो हो । कम्पनीले नगद लाभांश दिँदा शेयर मूल्य समायोजन हुँदैन, लगानीकर्ताले लाभांश पाउँछन् । अनि कम्पनीको नेटवर्थ राम्रो रहन सक्छ ।’ 

उनका अनुसार अन्य मुलुकमा सूचीकृत कम्पनीहरूले बोनस शेयरभन्दा नगद लाभांशमा जोड दिन्छन् । त्यहाँ बोनस शेयर वितरण गर्नुलाई राम्रो मानिँदैन । बोनस शेयर वितरण गर्दा कम्पनीको दायित्व र चुक्ता पूँजी बढ्छ । 

बोनस शेयर नदिएकै कारण विदेशमा कम्पनीको चुक्ता पूँजीभन्दा जगेडा धेरै गुणा बढी हुने गर्छ । नेपालमा भने त्यसको ठीकविपरीत अवस्था छ । पछिल्लो केही वर्षयताको प्रवृत्ति हेर्दा लगानीकर्ताले बोनस शेयरबाट भन्दा पनि अल्पकालीन रूपमा कारोबार गरेर नाफा लिएको देखिने उनले बताए । विभिन्न समयमा नियामक निकायहरूले सूचीकृत कम्पनीहरुलाई चुक्ता पूँजी बढाउन निर्देशन दिने गरेका छन् । यसो हुँदा कम्पनीहरू बोनस शेयरलगायत अन्य माध्यमबाट पूँजी बढाउन बाध्य हुन्छन् । सोही कारण चुक्ता पूँजीभन्दा सञ्चिति बढाउन आवश्यक रहेको धितोपत्र विज्ञ बताउँछन् ।

प्रतिक्रिया [0]