पूँजीबजारमा सुधारका सङ्केत देखिएकाले आत्तिनुपर्ने अवस्था छैन
Sep 9, 2018
 
अन्तरवार्ता
पूँजीबजारमा विगत १० वर्षदेखि सक्रिय सिर्जना सुवेदीले धितोपत्र बजारमा सूचीकृत सबै कम्पनीमा लगानी गरेकी छिन् । आफ्नो गहना बेचेर पूँजीबजारमा लगाउन शुरू गरेकी उनले यस वर्ष वुमन विथ भिजन नामक संस्थाले प्रदान गरेको ‘बिजनेश वुमन अफ दी इयर’को उपाधिसमेत प्राप्त गरिन् । पूँजीबजारप्रतिको लगाव र यस क्षेत्रमा दिएको निरन्तरताका कारण उपाधि जित्न सफल भएको बताउने सुवेदीसँग आर्थिक अभियानकी प्रजिता बुढाथोकीले गरेको कुराकानी :‘बिजनेश वुमन अफ दी इयर’ उपाधि पाउन सफल हुनुभएको छ । कस्तो अनुभव भइरहेको छ ?
पूँजीबजारमा लगानी गरी व्यवसाय गर्ने व्यक्तिले पाएको यो उपाधि पूँजीबजारमा सक्रिय सबै महिलाका लागि सम्मान र प्रेरणा हो ।
यो उपाधि पाउन कसरी सफल भएँ भन्ने लाग्छ ?
१ दशकभन्दा बढी समय सबैजसो काम छाडेर निरन्तर रूपमा पूजीबजारमै सक्रिय भएँ । यो बीचमा धेरै उतारचढाव पनि आए । पूँजीबजारमा सक्रिय हुन जागीर छोडियो, आफ्नो बिहेका गहनादेखि श्रीमान् र बच्चाको समेत गहना बेचेर पूँजीबजारमा लगानी शुरू गरेकी हुँ । त्यसपछि बेला–बेला बजार एकदमै तलसम्म झथ्र्यो । तैपनि नआत्तीकन यो क्षेत्रमा निरन्तर लागिरहेँ । धेरै साथीलाई यो क्षेत्रमा लगानी गर्न उत्प्रेरित पनि गरेको छु । मेरो लक्ष्यप्रतिको निरन्तरता र उत्प्रेरणाको मूल्याङ्कनका साथै सबै लगानीकर्ताको रोजाइका कारण उपाधि प्राप्त गर्न सफल भए जस्तो लाग्छ । मलाई यो उपाधि पाउन सफल बनाउने सबैप्रति आभारी छु ।
लगानीका क्षेत्र धेरै छन् । तर, तपाईं पूँजीबजारमै कसरी आकर्षित हुनुभयो ?
लगानीका अन्य क्षेत्रमा रातदिन लागिरहनुपर्छ । सफलता नै पाउनेगरी लाग्दा परिवारलाई समय दिन सकिँदैन ।
समय व्यवस्थापन सबैभन्दा कठिन हुन पुग्छ । पूँजीबजार यस्तो क्षेत्र हो, जहाँ घरबाटै फोनको भरमा कारोबार गर्न सकिन्छ । आफ्नो अनुकूल समयमा कम्पनीको अध्ययन गरेर स्वविवेकले यो क्षेत्रमा लगानी गर्न सकिन्छ । समय व्यवस्थापनमा सहज भए र बजारको सही मूल्याङ्कन गर्न सके मुनाफा पनि उत्तम हुन्छ । त्यसैले, यो क्षेत्रमा मेरो आकर्षण बढेको हो । अधिकांश मानिस पूँजीबजारमा गृहिणी र बूढापाकाहरू मात्र लगानी गर्छन् भन्ने सोच्दा होलान् । तर, यो क्षेत्रमा सबै क्षेत्रका व्यक्तिको लगानी छ । म मात्र होइन, मेरा साथीहरू पनि बैङ्कको आकर्षक नोकरीसमेत छाडेर यो क्षेत्रमा सक्रिय छन् । लगानीका लागि पूँजीबजार उपयुक्त ठानेर नै होला, पछिल्लो समय अन्य क्षेत्रमा सक्रिय व्यक्तिहरू पनि पूँजीबजारमा सक्रिय हुन थालेका छन् ।
हालसम्म कति कम्पनीमा लगानी गर्नुभएको छ ?
मैले दोस्रो बजारमा सूचीकृत धेरैबाट कम्पनीदेखि लिएर सूचीकृत हुन नसकेका कम्पनीमा समेत लगानी गरेको छु । जतिबेला म यो क्षेत्रमा प्रवेश गरेँ, त्यो बेलादेखि मैले कुनै पनि कम्पनीको आईपीओ छुटाएको छैन । पछिल्लो समय धितोपत्र बाँडफाँटमा नयाँ प्रावधान भित्रिएपछि भने आईपीओप्रति मेरो आकर्षण घटेको छ । पर्दा १० कित्तामात्र पर्ने भएकाले पनि आईपीओ खासै भरेकी छैन । नयाँ प्रावधानले गर्दा पूँजीबजारमा नयाँ लगानीकर्ताको प्रवेश भने भएको छ । त्यसमा चाहिँ खुशी लागेको छ ।
यस क्षेत्रमा गरेको लगानीबाट प्राप्त उपलब्धिलाई कसरी लिनुहुन्छ ?
सबैभन्दा पहिलो त, यस क्षेत्रमा लागेर मलाई उद्यमशील रहन उत्साह मिलेको छ । बजार र अर्थतन्त्रका विविध विषयमा अध्ययनशील हुन सिकाएको छ । यही क्षेत्रले मलाई आफ्नो परिचय दिएको छ । यस क्षेत्रमा लगानी गरी मुनाफा पाउन थालेपछि मलाई वित्तीय स्वतन्त्रता मिल्यो । त्यस कारण मलाई खुशी र सफल हुन आवश्यक उपाय पूँजीबजारले दिएको छ । तर, यो क्षेत्रमा लाग्नेबित्तिकै फाइदा कमाइहाल्छु भन्ने सोच्नु गलत हो । मेरो अहिलेसम्मको अनुभवअनुसार यो क्षेत्रमा सफल हुन २–४ वर्ष सक्रिय हुनैपर्छ । अर्को कुरा, धेरै लोभ गर्ने लगानीकर्ताले नाफा कमाउने सम्भावना कम हुन्छ । यो क्षेत्रमा प्रवेश गर्ने लगानीकर्ता लोभलाई त्यागेर मात्र आउनुपर्छ ।
पछिल्लो समय पूँजीबजारको अवस्था सन्तोषजनक छैन भनिन्छ । यो अवस्थामा आफ्नो लगानीबाट कत्तिको सन्तुष्ट हुनुहुन्छ ?
पूँजीबजार कहिले पनि एकनासले माथि गइरहने या तल झरिरहने हुँदैन । बजार एकनासले माथि जाने हो भने त बाह्रै महीना नाफा कमाउने क्षेत्र भइहाल्छ नि ! यस्तो भएमा सबै मानिस अन्य सबै क्षेत्र छाडेर यसैमा लगानी गर्थे । यस्तो अवस्थामा देशको अर्थतन्त्र नै डामाडोल हुन सक्छ । हो, विगत केही समयदेखि शेयरबजार निरन्तर रूपमा ओरालो लागेको छ । बजारमा तरलता अभाव, बैङ्कहरूको उच्च ब्याजदर, शेयरको बढी आपूर्ति, पूँजीबजारको सम्बन्धमा सरकारको अस्पष्ट नीति र लगानीकर्ताको हतास मनस्थितिका कारण बजारले खासै गति लिन सकेको छैन । तर, पूँजीबजारमा अब क्रमिक रूपमा सुधारका सङ्केत देखिएका छन् । त्यसैले, म पटक्कै आत्तिएकी छैन । बजार जुन अवस्थामा गए पनि सबै शेयर बेचेर बजारबाट निस्कने सोच मैले कहिल्यै राखिनँ । शेयरबजार तलमाथि भइरहने क्षेत्र हो र यसमा जोखीम पनि छ भन्ने बुझेर लगानी गरेमा आत्तिनुपर्ने अवस्था नै आउँदैन । पूँजीबजारमा गरेको लगानीबाट म पूर्ण सन्तुष्ट छु । साथै, अहिले देखिएको यो अवस्था सुध्रनेमा विश्वस्त पनि छु । शुरुआती दिनमा आफ्नो महŒवपूर्ण गरगहना बेचेर लगानी गरेँ । तर, म पछुताएकी छैन । मैले त्यो बेला ५३ हजार तोलामा सुन बेचेको थिएँ । आज पनि सुनको भाउमा खासै वृद्धि देखिएको छैन । त्यो रकमको लगानीबाट मैले धेरै नाफा आर्जन गरेको छु । भनिन्छ नि, भकुण्डो जति तल झर्यो, त्यति माथि उफ्रिन्छ । त्यस्तै बजार पनि तल झरेभन्दा छिटो गतिमा चाँडै माथि लाग्नेमा म विश्वस्त छु ।
पूँजीबजारलाई थप गतिशील बनाउन के जरुरी देख्नुहुन्छ ?
कुनै पनि क्षेत्रको विकासका लागि समय लाग्छ । धैर्य गर्ने बानी हुनुपर्छ । पछिल्लो समय नेपालको पूँजीबजार निरन्तर विकसित हुँदै गएको छ । विगत १० वर्षदेखि यो क्षेत्रमा सक्रिय भएकाले पनि यसलाई पत्यक्ष नियालिरहेको छु । पूँजीबजारमा लगानी गर्न प्रविधिले पहिलेको तुलनामा धेरै सहज बनाएको छ । नेपालको पूँजीबजार अन्तरराष्ट्रियस्तरको बनाउन आवश्यक छ । यसका लागि शेयर बजारप्रति सरकारको धारणा र नीति स्पष्ट हुनुप¥यो । साउनदेखि पूर्ण परीक्षणमा रहेको अनलाइन कारोबार प्रणाली पूर्ण कायान्वयनमा आउनुप¥यो । वाणिज्य बैङ्कहरूलाई ब्रोकर लाइसेन्स दिएर पूूँजीबजारको पहुँच विस्तारको पहल छिटो अघि बढाउनुप¥यो । नेपाल धितोपत्र बोर्डले पहल गरेको दोस्रो स्टक एक्सचेञ्जलाई ल्याउन सके पूँजीबजार थप गतिशील बन्थ्यो भन्ने मेरो अपेक्षा छ ।
नेपाली महिलाको महान् पर्व तीज नजिँकिदै छ ? यो पर्व कसरी मनाउनुहुन्छ ?
यो पर्वले हामी महिला दिदीबहिनीका लागि विशेष महत्त्व राख्छ । अरू महिला दिदीबहिनीजस्तै म पनि सामान्य रूपमा यो पर्व मनाउँछु । सकेसम्म पानी नखाई व्रत बस्छु । यो पर्वलाई भड्किलो तरीकाले होइन, आफ्नो परम्परा जोगाउने हिसाबले सद्भावपूर्ण तरीकाले मनाउने गरेकी छु ।