नेपाल पुनर्बीमा कम्पनी (नेपाल री) नेपालको एकमात्र पुनर्बीमा कम्पनी हो । २०७१ सालदेखि सञ्चालन भएको कम्पनीले हालसम्म ३२ मुलुकमा व्यवसाय विस्तार गरेको छ । नेपाल सरकारको प्रमुख शेयर रहेको यो कम्पनीले छोटो समयमै उल्लेख्य व्यवसाय र नाफा गर्दै आएको देखिन्छ । कम्पनीले रू. १ अर्ब ६० करोडको आईपीओ ल्याउने तयारी गरिरहेको छ । प्रस्तुत छ, कम्पनीका यिनै समसामयिक विषय, आगामी योजना लगायत विषयमा कम्पनीका अध्यक्ष महेश कुमार गुरागाईंसँग आर्थिक अभियानका मिलन विश्वकर्माले गरेको कुराकानी :
नेपाल पुनर्बीमा कम्पनीले स्थापनाकालदेखि हालसम्म के कस्ता उपलब्धि गर्न सक्यो ?
स्थापनाकालमा कम्पनीको चुक्तापूँजी रू. २ अर्ब १० करोड मात्र थियो । पछि नेपाल सरकारसहित केही वित्तीय संस्था र बीमा कम्पनीहरूबाट शेयर थपेर कम्पनीको चुक्तापूँजी करीब रू. ५ अर्ब पुर्यायौं । हाल कम्पनीको चुक्तापूँजी रू. ८ अर्ब ४० करोड पुगेको छ । स्थापनाको छोटो समयमै चुक्तापूँजी बढाउनुलाई महत्त्वपूर्ण उपलब्धि ठानेका छौं । कम्पनीको आय पहिलेभन्दा ६ गुणा र नाफा ३ गुणा बढेको छ । यो पनि एउटा ठूलै उपलब्धि हो ।
पहिले यहाँका बीमा कम्पनीहरूले विदेशी कम्पनीमै पुनर्बीमा गर्नुपर्ने बाध्यता थियो, जसले गर्दा पुनर्बीमाको नाममा अर्बौं रकम बाहिर जाने गरेको थियो । त्यसलाई केही हदसम्म पनि कम गर्न सफल भएका छौं । साथै, नेपाल रीको उपस्थितिले नेपाली बजारको रिटेन्शन (धारण) क्षमता पनि बढेको छ । पहिले नेपालको बीमा बजारको जोखिम वहन गर्ने क्षमता २० प्रतिशत मात्र थियो । यहाँका कम्पनीले औसत २० प्रतिशत जोखिम आफूले राखेर बाँकीको पुनर्बीमा गर्ने गरेका थिए । त्यो अवस्थामा यहाँका कम्पनीहरू पुनर्बीमा कमिशनको आधारमा धानिनुपर्ने अवस्था थियो । तर अहिले नेपाली बीमा बजारको रिटेन्शन क्षमता ५५ प्रतिशतभन्दा बढी छ । त्यसमा नेपाल पुनर्बीमा कम्पनीले मात्र ३६ प्रतिशत जोखिम लिएको छ ।
शुरूका वर्षमा पुनर्बीमा व्यवसाय एकतर्फी रूपमा विदेश मात्र पठाउने काम भएको थियो । पुनर्बीमा कम्पनीले रेट्रोसेशन (पुनर्बीमाको पनि पुनर्बीमा) मार्फत वार्षिक १ अर्ब ६६ करोड बराबरको रकम बाहिर पठाइएको थियो । तर हामीले बाहिरको व्यवसाय लिन सकेका थिएनौं । अहिले भने बाहिरको पुनर्बीमा पनि नेपाल भित्र्याउन सफल भएका छौं । हाल हामीले पुनर्बीमा मार्फत विदेश पठाउने रकम र विदेशी कम्पनीको पुनर्बीमा गर्दा प्राप्त गर्ने बीमाशुल्क लगभग बराबर छ । अहिले भारतको कृषि बीमाको मात्र रू. १ अर्ब २८ करोडको व्यवसाय लिएका छौं । अन्य बीमाको पनि करीब रू. १ अर्बको व्यवसाय ल्याएका छौं । यसरी अहिले हाम्रो विदेशसँगको पुनर्बीमा व्यवसाय सन्तुलनमा छ ।
समग्रमा नेपाल पुनर्बीमा कम्पनी आइसकेपछि बीमा बजारको मनोबल बढेको छ । विदेशी बीमा कम्पनीहरू हामीसँग आएर अन्तरक्रिया गर्न थालेका छन्, जसले गर्दा हामीलाई बीमा सम्बन्धी अन्तरराष्ट्रिय अभ्यास बुझ्न र सिक्न सजिलो भएको छ । त्यसपछि हामीले उक्त ज्ञानलाई स्थानीय बजारमा पनि प्रदान गर्ने गरेका छौं । यसले गर्दा यहाँको बीमा बजारको पनि ज्ञान क्षमता बढेको पनि महशुस भएको छ ।
पुनर्बीमाको नाममा बाहिरिने रकम केही हदसम्म कम गर्न तपाईंहरू सफल हुनु भएको छ । तर त्यसले सम्भावित जोखिमहरू पनि नेपालमै रोकेको छ नि ?
जोखिम वहन गर्ने विषयमा हामी केही परम्परागत ढंगले अगाडि बढेका छौं । तर पनि यस विषयमा एकदमै सतर्कतापूर्वक काम गर्दै आएका छौं । रू. ४ करोडभन्दा बढीको जोखिम हामीले नेपाल बाहिरै पठाउने गरेका छौं । साना साना जोखिम बाहिर पठायौं भने बीमाशुल्क मार्फत धेरै पैसा बाहिर जान्छ । जोखिम व्यवस्थापनमा हाम्रो व्यावसायिक आकार, पूँजी, इक्विटी र अन्तरराष्ट्रिय मान्यताको आधारमा काम गर्दै आएका छौं । त्यसैले यसमा त्यति धेरै आत्तिनु पर्ने अवस्था छैन ।
पुनर्बीमा कम्पनीले रू. १ अर्ब ६० करोड बराबरको आईपीओ जारी गर्ने तयारी गरिरहेको छ । लगानीकर्ताले कम्पनीकोे आईपीओ किन्ने आधार के के छन् ?
विगत २ वर्षको तथ्यांक हेर्दा हामी लगानीकर्तालाई औसत १५ प्रतिशत बराबरको प्रतिफल दिन सफल छौं । अहिले बैंकमा निक्षेपको ब्याजदर पनि बढीमा १० प्रतिशतसम्म छ । यस्तो अवस्थामा लगानीकर्ताले १५ प्रतिशत प्रतिफल पाउनु सकारात्मक पक्ष हो । यो पनि शुरुआत मात्र हो । व्यवसाय शुरू गरेको ४ वर्षमा २ अर्बको चुक्तापूँजी अहिले ८ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ पुगेको छ । अन्य इक्विटी सहित हाम्रो अहिले १२ अर्ब रुपैयाँ पूँजी छ । चुक्तापूँजीको यो किसिमको वृद्धिले कम्पनीप्रति लगानीकर्ता आकर्षित छन् । साथै हाम्रो व्यवसाय र नाफा पनि बढ्दै गएको छ । दक्षिण एशियामा नेपालको बीमा व्यवसाय सुरक्षित मानिन्छ । विभिन्न आधारमा नेपाल रीलाई पनि एउटा नाफायोग्य कम्पनीका रूपमा हेरिएको छ । त्यसैले आईपीओ विक्री हुुनेमा ढुक्क छौं ।
बाहिरी पुनर्बीमा कम्पनीले नेपालमा बढी जोखिम भएको कारण देखाउँदै नेपालका बीमा कम्पनीहरूको पुनर्बीमा गर्न नमानेको इतिहास छ । बीमा समितिको तथ्यांक अनुसार पनि नेपालसँगको कारोबारमा विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीहरू फाइदामा छैनन् । यस अवस्थामा नेपाल रीको अवस्था कस्तो छ ?
अहिले नेपाल रीको व्यवसाय नाफामै छ । अहिले विश्वमा नाम चलेका स्वीस री, जनरल इस्योरेन्स कम्पनी अफ इन्डिया (जीआईसी) जस्ता ठूला पुनर्बीमा कम्पनीको व्यवसाय पनि शतप्रतिशतभन्दा बढी घाटामा छ । तर हाम्रो अहिले ८० प्रतिशत मात्र नोक्सानी छ, । यस आधारमा अहिले हाम्रो व्यवसायको २० प्रतिशत त नाफा नै छ ।
विगतमा विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीले यहाँको व्यवसाय नलिनुको कारण नाफा÷घाटाको विषय थिएन । बीमा कम्पनीहरूमा विज्ञ कर्मचारीहरू पर्याप्त थिएनन् । त्यस्तो अवस्थामा दाबी सम्बन्धी सबै काम सर्भेयर र भ्यालुएटरसँग भर पर्नुपर्ने बाध्यता थियो । उनीहरूको काममाथि नै भर पर्नुपर्ने भएकाले कहिलेकाहीँ उनीहरूको दाबीमा शंका हुने गर्थ्यो । यस्ता कारण पनि विदेशी पुनर्बीमा कम्पनी यहाँ आउन चाहेका होइनन् ।
यसैगरी सहज रूपमा सूचना पाउन नसक्ने, तथ्यांकहरू पर्याप्त नहुने जस्ता कारणले विदेशी कम्पनीहरू यहाँ पुनर्बीमा व्यवसाय गर्न नमानेका हुन् । भुक्तानी प्रक्रिया झन्झटिलो हुँदा पनि यसमा असर पुगेको हुन सक्छ ।
पहिले सिंगापुर, जापान, यूरोपका पुनर्बीमा कम्पनीहरू व्यवसाय लिन नेपालमा आएका हुन् । तर नेपाली बीमा बजारले उनीहरूले खोजे अनुसारको सूचना र तथ्यांक दिन सकेन । त्यसरी उनीहरूले आवश्यक सूचना र तथ्यांक पूर्णरूपमा पाउन नसकेपछि फर्किएका हुन्, व्यवसाय लिन नचाहेको भने होइन । तर अहिले त्यस्तो अवस्था छैन । नेपालको पुनर्बीमा व्यवसाय पनि नाफामा छ । तथ्यांक संकलनका लागि बीमा समितिले आवश्यक संरचना बनाइदिएको छ । यसबाट विदेशी पुनर्बीमा कम्पनीहरूले नेपालका तथ्यांकहरू एउटै विन्डोमा हेरेर यहाँको व्यवसाय, बचत, जोखिम अनुपात के कति छ भन्ने विषयमा जानकारी पाउन सक्छन् । यद्यपि अझै पनि बीमाक्षेत्रमा सुधार गर्नुपर्ने कुराहरू हुन सक्छन् । बजारलाई अन्तरराष्ट्रिय स्तरको बनाउन तथ्यांक संकलन गर्ने, सूचना दिने विषयमा सुधार गर्नैपर्छ ।
पुनर्बीमा कम्पनीको अहिलेसम्म कति देशमा व्यवसाय विस्तार भयो र कुन देशबाट बढी दाबी आउने गरेको छ ?
पुनर्बीमामा ‘ट्रिटी’ र ‘प्mयाकल्टेटिभ’ गरेर दुई प्रकारको व्यवसाय हुन्छ । अहिले हामीले भारत, बंगलादेश, केन्या, फिलिपिन्स, भियतनाम, भुटान लगायत १२ मुलुकसँग ट्रिटी व्यवसाय गरेका छौं । योबाहेक २० मुलुकमा फ्याकल्टेटिभ व्यवसाय विस्तार गरेका छौं । पहिले हामीले योभन्दा पनि बढी देशमा व्यवसाय बढाएका थियौं । तर केही देशमा उच्च जोखिम देखिएपछि त्यहाँको व्यवसायलाई निरन्तरता दिएनौं । त्यसको विश्लेषण गरिरहेका छौं । सबै विषयमा अध्ययन भएपछि यसबारे निष्कर्षमा पुग्छौं । हामी व्यवसाय विस्तारका लागि यी सबै देशमा पुगेका भने छैनौं । पुनर्बीमा ब्रोकर मार्फत सम्बन्धित देशमा व्यवसाय पुर्याएका हौं ।
दाबीको विषयमा भन्नुपर्दा जनघनत्व र व्यवसाय बढी भएको हुनाले भारतबाट बढी आउने गरेको छ । यसबाहेक अन्य मुलुकसँगको व्यवसाय त्यस्तो जोखिममा छैन । औसतमा सबै मुलुकसँगको व्यवसाय नाफामै छ । व्यवसाय गर्ने क्रममा देशगत रूपमा कहिलेकाहीँ दाबी आउनुलाई स्वाभाविक रूपमा लिएका छौं ।
विदेशी बीमा कम्पनीहरू तपाईंहरूको कम्पनीमा पुनर्बीमा गर्न कत्तिको इच्छुक छन् ?
विदेशका बीमा कम्पनीहरू नेपाल रीमा पुनर्बीमा गर्न एकदमै इच्छुक देखिएका छन् । हामीले कम्पनीको अन्तरराष्ट्रिय रेटिङ गरायौं भने व्यवसाय उत्साहजनक ढंगले बढ्छ । अहिले नेपालकै रेटिङ हुन लागेकाले कम्पनीको अन्तरराष्ट्रिय रेटिङ गराउने कार्य थाती राखेका छौं । यद्यपि त्यसका लागि सूचना निकाल्ने प्रक्रियामा भने छौं । तर यो खर्चिलो हुन्छ । यसमा रू. १ करोड खर्च गरियो भने रू. १ अर्ब कमाउन सकिन्छ । किनभने ‘ए ग्रेड’को भन्दा माथिको रेटिङ ल्याउन सकियो भने हामीलाई अन्तरराष्ट्रिय बजारले नै खोजेर व्यवसाय दिन सक्छ । त्यो अवस्थामा हामी वार्षिक १०० अर्ब रुपैयाँसम्मको प्रिमियम विदेशबाटै लिन सक्छौं ।
३२ मुलुकमा व्यवसाय विस्तार गर्नुभएको छ । अन्तरराष्ट्रिय बजारमा कम्पनीको छवि कस्तो छ ?
अहिले अन्तरराष्ट्रिय बजारमा कम्पनीको राम्रो प्रभाव देखिन्छ । तर अन्तरराष्ट्रिय बजारले कम्पनीको रेटिङ गर्ने सुझाव दिँदै आएको छ । रेटिङ गराएर ए ग्रेड पाउन सक्यौं भने ५ वर्षमा हामी खर्बको व्यवसाय गर्न सक्छौं ।
अन्तरराष्ट्रिय बजारमा दक्षिण एशियाको उत्कृष्ट पुनर्बीमा कम्पनी जनरल इस्योरेन्स अफ इन्डिया (जीआईसी)ले हामीलाई राम्रो प्रतिस्पर्धीको रूपमा लिएको छ । सरकारी कम्पनी भएर पनि हामीले हरेक काम समयमा गरिरहेका छौं । कर्मचारीलाई अन्तरराष्ट्रिय स्तरको तालीम दिँदै आएका छौं । व्यवसाय आयो भन्दैमा बढी जोखिम हुने ठाउँमा हात हालेका छैनौं ।
व्यवसाय विस्तारका लागि विदेशमा कम्पनीको शाखा स्थापना गर्ने योजना पनि छ ?
संसारमा ठूला बजारमा पुनर्बीमा कम्पनीको शाखा खोल्ने अभ्यास छ । विश्वका धेरै पुनर्बीमा कम्पनीले बेलायत जस्ता उच्च व्यावसायिक सम्भावना भएका ठाउँमा शाखा स्थापना गरेका छन् । साथै भारत, सिंगापुर, म्यान्मामा पनि पुनर्बीमा कम्पनीले शाखा खोलेका छन् । हामीले पनि विदेशमा शाखा खोल्ने योजना साधारणसभाबाट पास गरेर राखेका छौं । अर्थ मन्त्रालयबाट आवश्यक प्रक्रिया पुर्याएर विदेशमा शाखा खोल्न सक्छौं । तर त्यसका लागि पर्याप्त पूँजी हुनुपर्छ । आवश्यक पूर्वाधार पूरा गर्न सकियो भने विदेशमा शाखा खोल्न सक्छौं र खोल्नु पनि पर्छ । वर्षमा रू. १ करोड खर्च गरेर सिंगापुरमा कार्यालय चलाउन सकियो भने त्यहाँबाट वार्षिक १ अर्ब प्रिमियम भित्र्याउन सक्छौं । त्यसको २० प्रतिशत मात्र नाफा कमाउन सकियो भने पनि ठूलो विदेशी मुद्रा आर्जन हुन्छ । यसले मुलुकको शोधनान्तर स्थितिमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ । त्यसैले निकट भविष्यमा विदेशमा कम्पनीको शाखा खोल्न सक्छौं ।
निकट भविष्यमा ठूला भूकम्प तथा अन्य कुनै विनाशकारी प्रकोप आउँदा यहाँका बीमा कम्पनी मार्फत आउने दाबी नेपाल रीले थेग्न सक्छ कि सक्दैन ?
नेपालका बीमा कम्पनीहरूले न्यूनतम २० प्रतिशत जोखिम हामीलाई दिने गरेका छन् । त्यो अवस्थामा हामीले लिएको प्रतिशतको आधारमा प्रत्यक्ष २० प्रतिशत बराबरको दाबी त पर्छ नै । तर हामी इक्विटी र अन्तरराष्ट्रिय अभ्यास अनुसार साना जोखिम मात्र आफूले लिएर बाँकी रेट्रोसेशन मार्फत अन्य कम्पनीमा पठाउँछौं । हामीले रू. ४ करोडसम्मको जोखिम मात्र लिने गरेका छौं । यसभन्दा बढीको दाबी आएमा स्वतः विदेश पठाउँछौं । यसरी आगामी दिनमा महाविपत्तिले ठूलो क्षति भए पनि हामी दाबी भुक्तानी गर्न सक्छौं ।
अहिले केही जीवन बीमा कम्पनीले १०० प्रतिशतको अनुपातमा नेपाल रीमा पुनर्बीमा गरेका छन् । यसैगरी निर्जीवन बीमा कम्पनीको पनि शतप्रतिशत अनुपातमा पुनर्बीमा गर्न सम्भव छ ?
निर्जीवन बीमा कम्पनीको पनि शतप्रतिशतको अनुपातमा पुनर्बीमा गर्न सकिन्छ, नसकिने भन्ने छैन । हामीले कृषि, हुलदंगा जस्ता बीमाको शतप्रतिशत पुनर्बीमा लिएका छौं । तर सबै जोखिमलाई एकै ठाउँमा राख्नु राम्रो हुँदैन । ३० देखि ४० प्रतिशतसम्म जोखिम एउटै ठाउँमा राख्ने अन्तरराष्ट्रिय अभ्यास छ । हामीलाई बीमा समितिले पनि ३० प्रतिशतभन्दा बढी जोखिम नलिनु भनेको छ । हामीले पनि त्यही अनुसार व्यवसाय गर्दै आएका छौं ।
नेपालको बीमाक्षेत्रमै अहिले दक्ष जनशक्तिको अभाव देखिन्छ । पुनर्बीमामा यो समस्या झनै बढी छ । यस्तो अवस्थामा जनशक्तिको कसरी व्यवस्थापन गर्नु भएको छ ?
सर्वप्रथम सरकार र बीमा समितिले कुन कुन क्षेत्रमा जनशक्ति अभाव छ भनेर छुट्ट्याउनुपर्छ । अहिले सर्भेयरले गरेको कामलाई हेर्न सक्ने जनशक्ति हामीसँग छैन । यस्तै अन्डर राइटिङ जोखिम निर्धारण गर्ने, डेटाहरू खेलाउन सक्ने खालका जनशक्ति पनि पर्याप्त छैनन् । दाबी मूल्यांकनका लागि पनि दक्ष जनशक्तिको अभाव नै छ । यस्ता समस्या हुँदाहुँदै पनि विदेशीहरूसँग परामर्श गरेर कम्पनीलाई व्यवस्थित रूपमा अगाडि बढाइरहेका छौं । यस्ता जनशक्ति तयार गर्न सक्यौं भने दक्षिण एशियाकै यो माग पूर्ति गर्न सक्ने थियौं । यसका लागि सरकार र बीमा समिति अग्रसर हुनुपर्छ ।
बीमा समितिले बीमा इन्स्टिच्युट स्थापना गरेर तालीम दिँदै आएको त छ । तर त्यहाँ नेपालीले प्रशिक्षण दिएर दक्ष जनशक्ति उत्पादन हुने देखिँदैन । आधारभूत विषयका लागि त्यो राम्रो छ । प्राविधिक र विशिष्टीकृत विषयका लागि छुट्टै संरचना खडा गर्नुपर्छ ।
नेपाल पुनर्बीमा कम्पनीलाई अझै बलियो र प्रभावकारी ढंगले अगाडि बढाउन नेपाल सरकार र नियामक निकाय बीमा समितिले कस्तो सहयोग गर्नुपर्ला ?
पुनर्बीमा कम्पनी सञ्चालनमा आएको ४ वर्षभन्दा बढी भइसक्यो । तर यस सम्बन्धमा अझै पनि आवश्यक कानून छैन । त्यसैले पुनर्बीमा सम्बन्धी कानून छिट्टै ल्याउनुपर्छ । साथै दक्ष जनशक्तिको पूर्ति गर्ने विषयमा पनि उनीहरूको सहयोग हुनुपर्छ । दक्ष जनशक्ति पूर्ति गर्न सकियो भने कम्पनी अहिलेको भन्दा ४ गुणाभन्दा बढी नाफा कमाउन र व्यवसाय बढाउन समेत सक्छ । त्यसैले सम्बन्धित निकायले यसमा ध्यान दिनु जरुरी छ ।
यसका अलावा विदेशमा बसेर पुनर्बीमा ब्रोकरलाई नेपालमा पनि दर्ता हुन पाउने कानूनी व्यवस्था ल्याउन आवश्यक छ । किनभने हामीले ब्रोकरकै विश्वास गरेर व्यवसाय गर्ने हो । उनीहरूलाई नेपाल सरकारको पनि नियमन भयो भने हाम्रो व्यवसायमा बढी जोखिम हुने थिएन । त्यसैले बीमा समितिले पुनर्बीमा ब्रोकरको लाइसेन्स दिने व्यवस्था गर्नुपर्छ । साथै नेपालमा पुनर्बीमा ब्रोकर कम्पनीको व्यावसायिक सम्भावना पनि छ । उनीहरूले विदेशमा गएर व्यवसाय लिन पनि सक्छन्, जसको फाइदा नेपालको अर्थतन्त्रलाई नै हुने हो ।
पुनर्बीमा कम्पनीका लागि आगामी चुनौतीहरू के के छन् ?
हामीले छिट्टै १ अर्ब ६० करोड बराबरको आईपीओ ल्याउन लागेका छौं । त्यसलाई शतप्रतिशत मात्रामा विक्री गर्नु नै मुख्य चुनौती हो । साथै अहिले हाम्रो ‘रेट अफ रिटर्न’ १५ प्रतिशत भन्दा माथि छ । त्यसलाई निरन्तरता दिन पनि चुनौती छ । प्राविधिक ‘गाइडलाइन’ बनाएर विश्व बजारलाई विश्वस्त बनाउनु पनि छ । विश्वबजारमा प्रचलनमा रहेका सप्mटवेयर लिएर प्रविधियुक्त काम गर्न पनि चुनौती नै छ । साथै पुनर्बीमाको व्यावसायिक क्षमता भएका आवश्यक जनशक्ति हामीकहाँ छैनन् । त्यसलाई पूर्ति गर्न भइरहेका जनशक्तिको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने र विदेशमा भएका जनशक्तिलाई नेपाल ल्याउने विषयमा समेत उत्तिकै चुनौती छ । यहाँका कम्पनीहरूले समयमै पुनर्बीमा बीमाशुल्क तिरेका छैनन् । त्यस्तो शुल्क समयमै उठाउनुपर्ने हाम्रो चुनौती छ । यो अवस्था आउन नदिन नियामक निकायले नै दबाब दिनुपर्छ । साथै तथ्यांकहरू विश्वसनीय बनाएर विश्वमा बीमा बजारको विश्वसनीयता बढाउनु पनि अहिलेको मुख्य चुनौती हो ।
पेट्रोल–डिजेलको मूल्य घट्यो
‘ग्लोबल रिच अष्ट्रेलियन एजुकेसन फेयर’ माघ ५ बाट, अष्ट्रेलियाका २५ बढी युनिभर्सिटीका प्रतिनिधि आउने
जलविद्युत कम्पनीका शेयरमा लगानीकर्ताको आकर्षण, एक महीनामा १९.६४ % बढ्यो परिसूचक
माघे सङ्क्रान्तिको दिन टुँडिखेलमा भीडमा च्यापिएर ११ जना घाइते
लक्ष्मी सन्राइज बैंकको २३औं साधारण सभा
बाटोले विकासको सम्भावना खुलेको छ : अर्थमन्त्री डा. महत
३८ करोडले घट्यो चिया निकासी
पाँच महीनामा निर्जीवन बीमा कम्पनीले आर्जन गरे १५ अर्ब ७२ करोडभन्दा बढी बीमाशुल्क
कृषिमा लगानीको तयारी गर्दै भाटभटेनी
नृसिंहधाम, जहाँ बन्नेछ नेपालको पहिलो पानीमुनिको मन्दिर ! [तस्वीरहरू]
विद्युतीय तार भूमिगत : साढे २ वर्षमा सक्नुपर्ने काम ४ वर्षमा पनि सकिएन