संस्थागत सुशासनलाई पालना गरेरै समृद्धि ल्याउँछाैं

राष्ट्र बैंकले पुनः सञ्चालनको स्वीकृति दिएपछिको करिब डेढ वर्षे अवधिमै समृद्धि फाइनान्सको नयाँ सञ्चालक समूहले धेरै हदसम्म फड्को मार्न सफल भएको छ । ३७ वर्षे युवा विनोदकुमार सुवेदीले नेतृत्व गरेको सञ्चालक समितिले यसबीच संस्थालाई थप प्रतिस्पर्धात्मक बनाई अब्बल फाइनान्स कम्पनी बनाउन पूर्वाधार विकास गरिसकेको छ । लेखा, जनरल म्यानेजमेन्ट र राजनीतिशास्त्रमा स्नातकोत्तर अध्यक्ष सुवेदीले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको शंकरदेव क्याम्पसमा ८ वर्षदेखि स्ट्राटेजिक म्यानेजमेन्ट विषय अध्यापन गराउँदै आएका छन् । कानुन र शिक्षामा समेत स्नातक सुवेदीले १२ वर्षदेखि शैंक्षिक परामर्श व्यवसाय सञ्चालन गर्दै आएका छन् । २०५७ असार ८ गते हेटौंडामा स्थापित यस संस्था (साविकको वर्ल्ड मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स) २०७२ पछि नयाँ सञ्चालक र व्यवस्थापन समूहले सकारेपछि २०७६ साउन १५ गतेदेखि पुनः कारोबार सुरु गर्ने अनुमति पाएको थियो । कुनै बैला १४ सयको हाराहारी शेयर मूल्य रहेको यस संस्थाको भावी योजनाबारे कम्पनीका अध्यक्ष विनोदकुमार सुवेदीसँग अभियानकर्मी ममता थापाको कुराकानी :

पुनः कारोबार शुरु भएपछि संस्थालाई छोटो अवधिमै बजार प्रतिस्पर्धी बनाउन सफल हुनुभएको छ । यो कसरी सम्भव भयो ?
यसअघि जे–जे कमजोरीले संस्था समस्यामा परेको थियो, त्यसलाई सुधार गर्दै नवप्रवर्तनअनुरूप व्यवस्थापन गर्ने प्रक्रियामा अघि बढेका छौं । संस्थागत सुशासन कायम गरेरै संस्थामा समृद्धि ल्याउन सकिने दृढताका साथ लगानीकर्ता शेयरधनी, ग्राहक र नियामक निकायलाई पनि आश्वस्त पार्ने तहमा पुग्न सकेका छौं ।

नयाँ सञ्चालक समिति, त्यसमा पनि युवा नेतृत्वको काँधमा संस्था सञ्चालन हुँदै आएको छ । आगामी दिनको परिवर्तन कस्तो होला ?
खासगरी बैंक तथा वित्तीय संस्थामा ग्राहकको आवश्यकताबाट व्यवसाय गर्न सक्ने र लगानीकर्ताको समस्या बुझ्न सक्ने सञ्चालकले धेरै योगदान दिन सक्नेमा दुईमत छैन । सीमान्तकृत वर्गमा बैंकिङ पहुँच पुर्‍याउने र नवउद्यमीलाई बैंकिङ सुविधा दिने होस् वा समस्याग्रस्त संस्थालाई उकास्ने र संस्थागत सुशासनलाई स्थापित गर्ने सवालमा युवाहरू बढी अग्रसर छन् । नेपाली बैंकिङ उद्योगमा वर्तमान नेतृत्व दीर्घकालीन सोच राखेर आधुनिक बैंकिङतर्फ लम्किरहेको छ । यसका लागि हिजोभन्दा पनि अग्रगामी बाटोमा कसरी लैजाने भन्नेमा ध्यान दिइरहेका छौं । बोर्डमा भएका युवा र वयस्क सबैको सोच, सहकार्यले समस्याग्रस्त संस्थालाई लयमा ल्याउन सकेका हौं । अहिले बजारले समृद्धि फाइनान्सलाई प्रतिस्पर्धी संस्था सम्झेकामा खुसी छौं तर हाम्रो लक्ष्य धेरै माथि छ ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाको सञ्चालक तथा अध्यक्षमा प्रायः परिपक्वलाई छनोट गरिन्छ । तर, यो संस्थामा तपाईंलाई नै किन छानिएको होला ?
सञ्चालक समितिमा कान्छो हुनु संयोग मात्रै हो, सवाल समृद्धि, सपना र क्षमताको हो । कतिपय मुलुकमा ३५–३६ वर्षका व्यक्तिले देशै हाँकेका छन् । सञ्चालकको योग्यताका सम्बन्धमा राष्ट्र बैंकले तोकेको मापदण्डले पनि उमेरलाई भन्दा व्यक्तिको सुशासनप्रतिको प्रतिबद्धतालाई प्राथमिकता दिएको छ ।

संस्थालाई अग्रगामी दिशातर्फ लैजान सुशासन कायम गर्दै समृद्धिको सपनालाई गति दिन सक्ने ऊर्जावान समिति हाम्रो आवश्यकता थियो । संस्थालाई बजार प्रतिस्पर्धामा लैजान पनि तदर्थभन्दा अग्रगामी सोच भएका व्यक्तिको नेतृत्व आवश्यक थियो । त्यही आवश्यकताले अहिलेको बोर्डको संरचना तयार भयो ।

पछिल्लो डेढ वर्षको अवधिमा तपाईंहरूको बोर्डले के–के विषयमा सुधार ल्याउनु भयो त ?
यसबीच हामीले २–३ वटा सूचकांकमा परिवर्तन गर्न सकेका छौं । व्यावसायिक सूचकहरू घटबढ हुन सक्छन् तर हाम्रै बलबुँता र क्षमताले परिवर्तन गर्न सक्ने र गर्नुपर्नेमा हाम्रो जोड रह्यो । गत आवसम्म करिब शतप्रतिशत कर्जा नउठ्ने अवस्था रहेकामा कर्जा असुलीका विविध प्रयासबाट उत्साहजनक उपलब्धि हासिल गर्दै यो आवमा पाँच प्रतिशत हाराहारी पुर्‍याउने गरी काम भइरहेको छ । गत असारमा निस्क्रिय कर्जा अनुपात ८६ दशमलव ६४ प्रतिशत रहेकामा दोस्रो त्रैमासको अन्त्यमा २१ दशमलव ६३ प्रतिशतमा झरेको छ । यसले गर्दा संस्थाको हालको सक्रिय कर्जा अनुपात ७८ दशमलव २७ प्रतिशत रहेको छ । उठ्न सक्ने आधार नभएका कतिपय नाम मात्रैको कर्जा राइटअप गरिएका छन् र नयाँ व्यवसायको जस्तै तीव्र गतिमा असुली प्रक्रिया चलिरहेको छ ।

नयाँ व्यावसायिक योजनाअनुसारको बचत र ऋण लगानीको वृद्धिले पनि हामीलाई थप मजबुत बनाएको छ । अहिले निक्षेपमा आकर्षक ब्याजदर कायम गरेको संस्थाले हायर पर्चेज कर्जा, घर कर्जा, विपन्न वर्ग कर्जा, व्यवसाय कर्जा, व्यक्तिगतलगायत कर्जा प्रवाह गरिरहेको छ ।

‘क’, ‘ख’ र ‘ग’ वर्गको व्यवसायका लागि एकैखाले बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्ने अवस्थामा तपाईंहरू कसरी प्रतिस्पर्धी बन्नुहुन्छ त ?
सिविफिनलगायत संस्थामार्फत हामीले ‘क’, ‘ख’ र ‘ग’ वर्गको व्यवसायको बजार वर्गीकरणका लागि राष्ट्र बैंकसँग नीतिगत पहल गरेकै छौं । वर्तमान अवस्थामा प्रतिस्पर्धी बन्न पनि हामी पाँचवर्षे रणनितिक योजनासहित अगाडि बढिरहेका छौं । पाँच वर्षमा १ अर्ब पुँजी पुर्‍याएर ४० शाखामार्फत १० अर्ब लगानी र १२ अर्ब बचत पुर्‍याउने लक्ष्यमा दत्तचित्त भएर लागिरहेका छौं । खासगरी हामी सुशासनमा जिरो टोलरेन्सको नीतिमा अडिग छौं । संस्थागत सुशासनलाई पालना गरेरै समृद्धि ल्याउँछौं भन्नेमा पूर्ण विश्वस्त छौं ।

नेपाल सरकार र राष्ट्र बैंकले सुझाएको सीमान्तकृतलाई बैंकिङ पहुँच दिलाउने र धितो नभएका नवउद्यमीलाई सुलभ ऋणलगायतको बैंकिङ सुविधा दिलाउने विषय हाम्रा लागि बाध्यता होइन, बरु मलिलो बजार हो । साना तथा मझौला युवा उद्यमीलाई केन्द्रमा राखेर हामीले जे प्रविधिमैत्री बैंकिङ सेवा ल्याउँदै छौं, त्यो प्रतिस्पर्धाको मुख्य आधार बन्नेछ । हाम्रो लक्षित समूह ठूला परियोजनामा होइन, साना तथा मझौला उद्यममा हो । एसएमईकै कुरा । ग्राहकले पाएका छैनन् । हामीले दिन सक्छौं भनेर अध्ययन पनि गरेका छौं । एसएमईका समस्या समाधान गरेर ग्राहकलाई सहज बनाउने योजना ल्याएका छौं । आम मानिसमा भर्खरै पुग्दै गरेको र युवा उद्यमीमाझ फस्टाउँदै गरेको बैंकिङ सेवामा हामीले असीमित सम्भावना देखेका छौं ।

तपाईंहरूको आगामी पुँजी योजना नि ?
संस्थाको चुक्ता पुँजी गत असारसम्म करिब १८ करोड १९ लाख रहेकामा पछिल्लो समय ५४ करोड रुपैयाँ चुक्ता पुँजी पु¥याउने कामको अन्त्यतिर आइपुगेका छौं । यसपछि हामीले बाँकीको पुँजी जुटाउन पुनः हकप्रद जारी गर्न सक्छौं । यो आर्थिक वर्षभित्र ८१ करोड चुक्ता पुँजी पुर्‍याउने लक्ष्य छ । हाम्रो व्यवसायले गति लिन थालिसक्यो । यस अवस्थामा अझै हकप्रद शेयर थप्दा लगानीकर्ता उत्साहित हुनेछन् भन्ने हाम्रो बुझाइ हो ।

संस्था पुनः सञ्चालनमा आएको केही समयमै कोभिड महामारीले सताए पनि यस बीचमा संस्थाले व्यावसायिक सफलता हासिल गरिरहेको देखियो । कसरी गर्नुभयो ?
अरू व्यवसाय कोभिडले खुम्चिँदा पनि हामी फैलिरह्यौं । कोभिडका कारण ऋणीबाट रकम उठाउन असहज थियो । तर, कानुनी प्रावधानलाई पालना गर्दै ऋण असुली र नयाँ व्यावसायिक कार्य जारी राख्यौं । खासमा लामो समयसम्म यस्तो स्थिति नरहने पूर्वानुमानका आधारमा नीति, नियम, योजना, कर्मचारीलगायतका आवश्यक पूर्वाधार तयार राखेका थियौं, जुन सकारात्मक हुन पुग्यो । यसले गर्दा कोभिडकै बेला कर्जा प्रवाह सुरु भए । यो अवधिमा हामीले चुक्ता पुँजी पुर्‍याउन सक्थ्यौं होला, त्योचाहिँ थोरै लम्बियो ।

व्यवसाय विस्तारमा अबको गति कस्तो होला भन्ठान्नुहुन्छ ?
संस्थाको गत असार मसान्तको तुलनामा दोस्रो त्रैमाससम्म निक्षेपमा १६३ प्रतिशतको वृद्धि भई ५३ करोड ९१ लाख रुपैयाँ पुगेको छ । संस्थाको कर्जा रकममा २९१ प्रतिशत वृद्धि भई ५४ करोड १८ लाख रुपैयाँ पुगेको छ । हामीलाई पुरानो कुरा मिलाउनु पनि छ तर त्यसमा अल्झिएर बस्नुहुँदैन भनेरै व्यवसाय विस्तारमा जोड दिएका हौं । यसले गर्दा कोषको लागत (कस्ट अफ फण्ड) घटाउन पनि सहयोग पुगेको छ । अहिले कोषको लागत ६ प्रतिशत छ । बोर्ड र व्यवस्थापनको चाहना नै समस्याग्रस्त संस्था ब्युँतिएर फेरि कसरी प्रतिस्पर्धी भएर नेतृत्व गर्न सक्ने रहेछ भन्ने सवालमा उदाहरणीय बनाउने हो ।

पोखरा र नारायणगढमा दुई वटा शाखा खोलेपछि शाखा सञ्जाल पाँच वटा पुगेको छ । आगामी दिनमा थप नयाँ शाखा सञ्चालनमा ल्याउने योजना छ । प्रविधितर्फ पनि संस्थाको आईपीएस, कनेक्ट आईपीएस, रेमिट्यान्स, एसएमएस अलर्ट, क्लियरिङलगायत सेवा सञ्चालनमा छन् ।

केन्द्रीय बैंकले सञ्चालकका लागि योग्यतादेखि बैंकर र व्यवसायी छुट्याउने भनेको छ । यसमा तपाईंको धारणा के छ ?
बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूलाई अब नयाँ ढंगले परिभाषित गर्नुपर्ने बेला आएको छ । केन्द्रीय बैंकले क, ख र ग वर्गले के–के काम गर्ने भनेर विभाजन गरिदिए पनि बाँकी सबै उस्तै छन् । व्यावसायको क्षेत्रमा सन्तुलन कायम गर्र्दै यसको दायरा छुट्याउँछ भन्ने आश छ ।

बैंकका सञ्चालकलाई शंकाले हेर्ने भन्दा पनि खुला आँखाबाट हेरिनुपर्छ । राष्ट्र बैंकले सबै स्टेकहोल्डरलाई हीत बाझिने कुरामा बाहेक सबैखाले नीति बनाउँदा सहभागी र सन्तुष्ट गर्नुपर्छ । जनता, सरकार र लगानीकर्ताको पैसा संरक्षण गर्ने, सही ठाउँमा लगाउने काम सञ्चालकको हो । यस हिसाबले हामी सञ्चालकले पनि आफूलाई सधैं ट्रस्टी सम्झनुपर्छ । सञ्चालकहरूलाई पनि शंकाको दृष्टिले हेरिरहन आवश्यक छैन । सञ्चालकमा व्यवसायी र बैंकर छुट्याउने कुरा ठीकै हो । ठूला घरानाहरूले बैंक चलाउँदा हुन सक्ने द्वन्द्व अन्त्य गर्नुपर्छ ।

प्रतिक्रिया [0]