प्रवेश परीक्षाका लागि फारम भर्न कलेज पुगेका विद्यार्थी आफ्नो ग्रेड नपुगेका कारण निराश हुँदै फर्किन बाध्य भएका छन् । पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालयबाट सम्बन्धन प्राप्त कलेजमध्ये कान्तिपुर सिटी कलेजले प्रत्येक दिन चार–पाँचजना विद्यार्थीे गेटबाटै फिर्ता पठाइरहेको छ । पोखरा विश्वविद्यालयबाट सम्बन्धन लिएको बानेश्वरस्थित युनिग्लोब कलेजको पनि उस्तै अवस्था छ । कलेजका प्राचार्य नरबहादुर विष्टका अनुसार पोखरा विश्वविद्यालयको प्रावधानबमोजिम हरेक विषयमा कम्तीमा सी ग्रेड ल्याएका विद्यार्थीलाई मात्र कलेजले स्नातकमा भर्ना लिएको छ । ‘सरकारको फेल नगर्ने नीति भएपछि ल्याएको ग्रेडिङ प्रणालीले त झन् विद्यार्थीलाई चाहेजस्तो विषय पढ्नबाट रोकेको छ,’ उनले भने, ‘डी ग्रेडभन्दा तल प्राप्ताङ्क ल्याएका विद्यार्थीले पोखरा विश्वविद्यालयमा स्थान नपाउने स्थिति छ ।’ विश्वविद्यालयले जीपीए (ग्रेड प्वाइण्ट एभरेज) तोकेको भए भर्नामा सजिलो हुनुका साथै विद्यार्थी अन्योलमा नपर्ने उनको भनाइ छ ।
यो त केही कलेजमा आएका विद्यार्थीको उदाहरण मात्र हो । यस्तो भोगाइ विश्वविद्यालयपिच्छेका कलेजमा धाउने गरेका विद्यार्थीको छ । कति ग्रेडिङ आएकाले के पढ्ने भन्नेबारे स्पष्ट प्रावधान र जानकारी नहुँदा धेरै विद्यार्थी अलमलमा परेका छन् । यति बेला स्नातक तहमा भर्नाको सिजन हो । एकातिर कम ग्रेडिङका कारण विद्यार्थीले आफूले चाहेको विषय तथा सङ्काय अध्ययन गर्न पाएका छैनन् भने अर्कोतर्फ उनीहरूको समय कलेज धाएर यसबारे बुझ्नमै खेर गएको छ ।
विश्वविद्यालयपिच्छे ग्रेडिङअनुसार अध्ययनको प्रावधान
नेपाल सरकारले ग्रेडिङ प्रणाली ल्याए पनि सबै विश्वविद्यालयमा विषयगत अध्ययनका लागि ग्रेडिङमा एकरूपता भने छैन । विश्वविद्यालयअनुसार विषय छनोटका लागि फरक फरक ग्रेडिङ प्रणालीले गर्दा यति बेला स्नातक भर्ना हुन चाहने विद्यार्थी रनभुल्लमा परेका हुन् । समग्रमा वा विषयगत रूपमा ए प्लसदेखि सी प्लससम्मको ग्रेडिङ प्राप्त गरेका विद्यार्थीले जुनसुकै विश्वविद्यालयमा अध्ययन गर्ने अवसर छ । तर, यसभन्दा तलका ग्रेड प्राप्त गर्ने विद्यार्थीका लागि सहज छैन ।
नेपाल परीक्षा बोर्डले कक्षा १२ को परीक्षा गत वैशाख १४ गतेदेखि लिएकोे थियो । यसको नतीजा यही साउन १७ गते सार्वजनिक ग¥यो । बोर्डले यस वर्ष नियमिततर्फ करीब ३ लाख र आंशिकतर्फ करीब १ लाख १४ हजार विद्यार्थीको परीक्षाफल ग्रेडिङको आधारमा प्रकाशित गरेको राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डका अध्यक्ष चन्द्रमणि पौडेलले जानकारी दिए । तर, बोर्ड र विश्वविद्यालयबीचको साझेदारी नहुँदा कुन ग्रेड ल्याएकाले कुन विषय र कहाँ पढ्ने भन्ने तय हुन सकेको छैन ।
बोर्डका अध्यक्ष पौडेलका अनुसार बोर्डले ग्रेडिङअनुसार परीक्षा निकाल्यो तर विश्वविद्यालयले आ–आफ्नो हिसाबले सङ्कायअनुसार प्रावधान तोकेर भर्ना गर्न थालेका छन् । त्रिभुवन विश्वविद्यालयका सम्बन्धन प्राप्त कलेजले विज्ञान, बीबीए, इञ्जिनीयरिङ, मेडिसिनलगायतमा सी प्लस वा सी ग्रेडसम्म ल्याउनुपर्ने प्रावधान राखेका छन् । त्रिभुवन विश्वविद्यालयले भने व्यवस्थापन सङ्काय अध्ययनका लागि कक्षा ११ र १२ मा डी प्लस वा सोसरहको ग्रेड ल्याउनुपर्ने प्रावधान राखेको छ । मानविकी सङ्कायका लागि डी प्लस हुनुपर्ने प्रावधान छ । यस्तै, पोखरा विश्वविद्यालयको सम्बधन प्राप्त कलेजमा अध्ययन गर्न विद्यार्थीले अनिवार्य रूपमा हरेक विषयमा सी ग्रेड ल्याएको हुनुपर्छ । काठमाडौं विश्वविद्यालयमा भर्ना हुन भने सी प्लस ल्याएको हुनुपर्छ ।
ग्रेडवृद्धि गर्न चाहनेका लागि अझै मौका
कुन ग्रेड आएकाले मौका परीक्षा दिई ग्रेडवृद्धि गर्न पाउने, कस्तो नतीजा आएका विद्यार्थीले अर्को वर्ष परीक्षा दिनुपर्ने र कस्तो ग्रेडले ट्रान्सक्रिप्ट, माइग्रेशन, प्रोभिजनल जस्ता सर्टिफिकेट निकाल्न पाउने भन्नेबारे विद्यार्थीमा स्पष्ट जानकारी नभएको गुनासो कलेजका शिक्षकबाट सुनिएको छ । कक्षा १२ को कुनै पनि एउटा विषयमा डी, डी प्लस अथवा ई ग्रेड आएको छ भने पूरक परीक्षामार्फत ग्रेड बढाएर अध्ययन गर्न पाइनेछ ।
ग्रेडिङ वृद्धि गर्न चाहने कक्षा १२ का विद्यार्थीले चाहेमा २०७५ भदौ १६ गतेसम्म राष्ट्रिय परीक्षा बोर्ड सानोथिमीमा आवेदन फारम भरेर बुझाई पूरक परीक्षा दिन पाउने बोर्डका अध्यक्ष पौडेलले जानकारी दिए । सो परीक्षाको परीक्षाफल भदौभित्रै प्रकाशन गरिने उनले बताए । उनका अनुसार डी ग्रेड आएको विद्यार्थीले पनि ए प्लस, ए, बी प्लस, बी, सी प्लस, वा सी ग्रड नतीजा ल्याएका विद्यार्थीसरह सर्टिफिकेट (प्रमाणपत्र) निकाल्न पाउँछन्, तर ट्रान्सक्रिप्ट निकालिसकेपछि पूरक परीक्षा दिएर ग्रेडिङ बढाउन भने पाउँदैनन् ।
ए प्लस, ए, बी प्लस, बी, सी प्लस, सी तथा डी प्लस र डी आएका विद्यार्थीले नतीजा प्रकाशन भएको मितिले २१ दिनपछि मात्र प्रमाणपत्रहरू (ट्रान्सक्रिप्ट, माइग्रेशन, प्रोभिजनल) प्राप्त गर्न सक्ने व्यवस्था छ ।