६ ओटा पुराना जीवन बीमा कम्पनीहरुको पुग्यो तोके बमोजिमको चुक्तापूँजी

गुराँस लाइफको शतप्रतिशत हकप्रद लकडाउनले रोकियो

प्रजिता बुढाथोकी

जेठ ११, काठमाडौं । नेपालमा सञ्चालित नौ ओटा पुराना जीवन बीमा कम्पनीहरुमध्ये छ ओटा कम्पनीहरुले बीमा समितिले तोेके बमोजिमको चुक्तापूँजी कायम गरेका छन् । 

ती कम्पनीहरुको चालू आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्मको वित्तीय विवरण अनुसार प्राइम लाइफ, सूर्या लाइफ, लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन, नेपाल लाइफ , एशियन लाइफ र नेशनल लाइफले तोके बमोजिम पूँजी कायम गर्न सफल भएका हुन् ।

नेपाल इन्स्योरेन्सको चुक्तापूँजी भने तोकेभन्दा बढीनै कायम भएको छ । कम्पनीहरुले चुक्तापूँजी वृद्धिका लागि बोनस र हकप्रदको सहरा लिएका छन् ।

विसं २०७५ असार मसान्तभित्रै पूँजी कायम गर्ने समयसीमा रहेपनि धेरै जसो कम्पनीहरुले सो अवधिभित्र पूँजी कायम गर्न भने सकेका थिएनन् । प्रक्रियागत रुपमा जाँदा जीवन बीमा कम्पनीहरुलाई वार्षिक साधारण सभा पनि पुरानो वर्षको गर्नुपर्ने वाध्यता छ । 

गत आर्थिक वर्षको वार्षिक साधारण सभा गर्नुपर्ने समयमा जीवन बीमा कम्पनीहरुले अहिले अघिल्लो आर्थिक वर्षको वित्तीय विवरण प्रकाशित गर्ने गरेका छन् । सूर्या लाइफका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत शिव नाथ पाण्डेले बीमाङ्कीय मूल्यांकन आफ्नै देशमा नभई भारतबाट गराई त्यसपपछि मात्र बीमा समितिको स्वीकृतिमा साधारण सभाको प्रक्रिया अघि बढ्ने हुदाँ समय लागेको बताए ।

 त्यसमध्ये धेरै जसो कम्पनीले हकप्रदलाई पनि माध्यम बनाएकाले यसका लागि पनि बीमा समिति र नेपाल धितोपत्र बोर्डकै स्वीकृति आवश्यक पर्ने भएकाले पनि तोकिएकै समयमा पूँजी कायम गर्न नसकेको पाण्डेको भनाइ छ । सूर्या लाइफले भने गत भदौमा ७० प्रतिशत बोनस शेयर जारी गरी यसै वर्ष तोके बमोजिमको पूँजी कायम गरेको छ ।

नौ ओटा कम्पनीमध्ये एक कम्पनी मेट लाइफ एलिको भने अमेरिकन विदेशी कम्पनी हो । विदेशी कम्पनीको रूपमा नेपालमा शाखा सञ्चालन गरिरहेको उक्त कम्पनीले पनि चुक्तापूँजी बराबरको रकम छुट्टै कोषमा व्यवस्था गर्न बीमा समितिले भनेको छ । 

हाल रू. ९३ करोड ८५ लाख चुक्तापूँजी रहेको गुराँस लाइफको शतप्रतिशत हकप्रद शेयर भने लकडाउनका कारण प्रभावित बनेको छ । गत चैत २० गतेदेखि निष्कासन शुरू गर्ने तयारीमा रहेको उक्त कम्पनीको हकप्रद लकडाउनका कारण स्थगित भएको छ । 

उक्त कम्पनीले हाल कायम चुक्तापूँजीकै आधारमा १३ दशमलव १० प्रतिशत बोनस दिने प्रस्तावसमेत गरेको छ । उक्त बोनस भने बीमा समितिको स्वीकृति र आगामी साधारण सभाले पारित गरेपछि मात्र पूँजीकरण गर्न सकिनेछ । 

गुराँस लाइफले अघिल्लो आर्थिक बर्ष २०७४/ ७५ को सञ्चित मुनाफाबाट बोनस प्रस्ताव गरेको हो । यो बोनस भने हकप्रद अघिको शेयर पूँजीको आधारमा वितरण गरिनेछ । हकप्रद भर्नेको हकमा भने यो लाभांश वितरण हुने छैन ।

हालसम्म सबैभन्दा कम चुक्तापूँजी रू. १८ करोड १० लाख भएको राष्ट्रिय बीमा संस्थानको आगामी योजना भने पछिल्लो वार्षिक लेखापरिक्षण पश्चातको अवस्थाबाट तय गरिने कम्पनीको भनाइ छ । यस अघिको योजनामा आईपीओ, बोनस शेयर र हकप्रद शेयरमार्फत पूँजी बढाउने रहेको थियो । 

बीमा समितिले पछिल्लो बार्षिक प्रतिवेदनसहित योजना पेश गर्न भनेपछि बाँकी लेखा परीक्षण सम्पन्न गराउन संस्थान लागि परेको छ । आर्थिक वर्ष २०६५/ ६६ सम्मको मात्र वित्तीय विवरण साधारण सभा मार्फत पारित गराएको संस्थानले त्यस पछिका वित्तीय विवरणहरु पारित गराउन बाँकी छ । 

संस्थानले दिएको जानकारी अनुसार आर्थिक वर्ष २०७१/ ७२ सम्मको वार्षिक लेखापरिक्षण सम्पन्न भैसकेको छ । हाल सरकारको मात्र संस्थापक शेयर स्वामित्व रहेको उक्त संस्थानले ३० प्रतिशत सर्वसाधारणको शेयर स्वामित्व रहने गरी आईपीओ जारी गर्न नेपाल सरकारमार्फत पनि सैद्धान्तिक सहमति प्राप्त गरिसकेको छ । 

तेस्रो त्रैमाससम्म पुराना जीवन बीमा कम्पनीहरुको पूँजीको अवस्था : रकम (रू. लाखमा )

स्रोत : सम्बन्धित् कम्पनीहरुको वित्तीय विवरण

प्रतिक्रिया [0]