सल्यान । करीब ३ दशकयता सल्यानको बागचौर नगरपालिका–११ र १२ स्थित बाफुखोलाका करीब ५०० घरधुरीका किसानले व्यावसायिक रूपमा आलुखेती गर्दै आएका छन् । आलुखेतीबाट वर्षेनी करोडौँ आम्दानी गर्ने गरेका यहाँका किसानले यस वर्ष करीब रू. १८ करोड बराबरको आलु फलेको अनुमान गरेका छन् ।
आलुखेतीबाट बाफुखोलाका किसानले रू. ५० हजारदेखि रू. ७ लाखसम्म वार्षिक आम्दानी गर्ने गरेका छन् । पछिल्लो समय यहाँका किसानको वर्षभरीको घरखर्च टार्ने मुख्य पेशा नै आलुखेती बनेको छ । आलुखेती गरेर नै यहाँका किसानहरूले जीवनयापन गर्दै आएको सोही ठाउँका किसान खकेन्द्र कुमार खत्री बताउँछन् । ‘आलुखेती र पशुपालन यहाँको मुख्य पेशा हो । मैले यस वर्ष १४ रोपनी जग्गामा खेती गरेको छु । यो वर्ष २०० क्वीन्टल आलु फल्ने अनुमान छ । आलु खेतीबाट राम्रो आम्दानी भईरहेको छ’, उनले भने ।
२०४८ सालबाट बाफुखोलामा आलुखेती शुरू भएको किसानहरू बताउँछन् । अहिले आलुखेतीबाट राम्रो आम्दानी भईरहेको अर्का किसान बीरबहादुर ओलीले बताए । ‘मकै र गहुँबाहेक अन्य बालीले बाफुखोलामा राम्रो उत्पादन दिँदैन । शुरूमा घरमा तरकारी खानका लागि मात्रै आलुखेती गरिन्थ्यो’, उनले भने, ‘तर राम्रो उत्पादन हुन थालेपछि व्यावसायिक रुपमै आलुखेती गर्न थालियो । यसलाई बिस्तार गर्न एकदशक नै लाग्यो । अहिले आलुखेती नगर्ने बाफुखोलामा कोही छैनन् ।’
स्थानीय चित्रबहादुर ओलीले यस वर्षको आलु खन्ने समय शुरू हुन थालेको बताए । ‘यस वर्षको आलु खन्ने समय शुरू हुन थालेको छ, अहिलेसम्म लकडाउनले केही असर गरेको छैन्, अब बजारको मागअनुसार आलु खनेर बजार पठाउछौँ’, उनले भने । लकडाउन (बन्दाबन्दी)का कारण भारतीय तरकारी आयात नभएकाले यस वर्ष स्थानीय
उत्पादनले राम्रो बजार पाउने किसानको अपेक्षा छ । बाफुखोलामा यस वर्ष आलुको उत्पादन समग्रमा बढ्ने आँकलन उनीहरूको छ ।
बागचौर नगरपालिका–१२ का अध्यक्ष दिपक ओलीले गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष करीब रू. ३ करोड बढीको आलु उत्पादन हुने अनुमान सुनाए । ‘गत वर्ष १५ करोडको आलु निर्यात भएको थियो’, उनले भने, ‘यस वर्ष करीब रू. १८ करोडको आलु बाफुखोलाबाट मात्रै निर्यात हुने अनुमान छ ।’
राप्ती लोकमार्गको खरीबोट हुँदै कोटवारा, बाफुखोला र सल्यान–रुकुम सीमाना खोला हुँदै बाफुखोलासम्म सडक निर्माण भएकाले आलु निर्यातमा खासै समस्या नरहेको उनको भनाइ छ । जिल्लाको बाफुखोलासँगै शिवरथ, कोटवारा, ढाकाडामलगायत क्षेत्रमा आलुखेती गरिन्छ । यहाँ उत्पादन भएको आलु दाङ, नेपालगञ्ज, भैरहवा, बुटवल, पोखरालगायत शहरमा पठाइने गरिएको छ ।
बाफुखोलाका ८० प्रतिशत स्थानीयले आलुखेती गर्ने गरेको भएपनि आलुको अनुसन्धान तथा चिस्यान केन्द्र स्थापना नहुँदा समस्या हुुने गरेको किसानहरूको गुनासो छ ।