चितवन । कोभिड १९ का कारण गरिएको लकडाउनले चितवनमा २० प्रतिशत रोजगारी गुमेको अनुमान गरिएको छ । चितवन उद्योग वाणिज्य संघ, चितवन उद्योग संघ, चेम्बर अफ कमर्शमा आबद्ध गरी करीब ६ हजार ५०० ओटा उद्योग व्यवसायमा कार्यरत करीब २ लाख रोजगारीको २० प्रतिशत कटौती भएको बताइएको छ ।
विशेषगरी पर्यटन उद्योग, शैक्षिक संस्था र यातायातका क्षेत्रबाट रोजगारीमा पूर्ण असर गरे पनि अन्य क्षेत्रमा रोजगारी कटौती नभएको व्यवसायीले बताएका छन् । लकडाउनको शुरूका अवधिमा उद्योग व्यवसाय ठप्प हुँदा दैनिक ज्यालामजदुर संख्यामा पूर्णरूपमा कटौती भए पनि मासिक तलबका कर्मचारी तथा मजदुरलाई भने नियमित तलब दिएको चितवन उद्योग संघका अध्यक्ष राजु पौडेलले बताए ।
‘हामीले लकडाउन अवधिमा पनि आंशिक र पूर्णरूपमा तलब दिँदै आएका थियौं । अहिले उद्योग व्यवसाय खुल्दै गएका छन् । कर्मचारी आउने क्रम बढ्दो छ’, उनले भने । उनका अनुसार उद्योग संघमा १ हजारको हाराहारीमा उद्योग व्यवसाय दर्ता छन् भने करीब ३० हजार जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाएका छन् ।
पर्यटन, सार्वजनिक यातायात, शैक्षिक संस्था र सैलुन व्यवसायमा पूर्णरूपमा रोजगारी कटौती भए पनि अन्य क्षेत्रमा कटौती नभएको उनले जानकारी दिए । चेम्बर अफ कमर्श चितवनमा आबद्ध ७०० उद्योग व्यवसायबाट २५ प्रतिशतले रोजगारी गुमाएका छन् । ‘लामो समय बन्दाबन्दी जारी रहँदा कतिपय उद्योग व्यवसायका कर्मचारी विस्थापित पनि भए भने कतिले विकल्प पनि रोजिसकेका छन्’, चेम्बर अफ कमर्शका उपाध्यक्ष गोपाल भट्टराईले भने ।
उनका अनुसार उद्योग व्यवसायको क्षमता र कारोबार हेरेर दैनिक ज्यालादारीहरूको संख्यामा पनि भारी कटौती भएको छ । कम्पनीलाई अति आवश्यक पर्ने कर्मचारी, प्राविधिक लगायत कर्मचारीलाई भने नियमित तलब दिएको उनको भनाइ छ ।
तर, उद्योग वाणिज्य संघ, चितवनले भने उद्योग व्यवसाय ठप्प भए पनि कर्मचारीको तलब नकटाउन अनुरोध गरेका कारण बेरोजगारीको संख्यामा कमी नभएको दाबी गरेको छ । ‘हामीले हाम्रो व्यवसाय ठप्प भए पनि कर्मचारी र मजदुरको पारिश्रमिक नरोक्न सबै व्यवसायीलाई अनुरोध गरेका थियौं’, संघका अध्यक्ष राजु श्रेष्ठले भने, ‘अहिलेसम्म रोजगारी गुम्यो भनेर कसैले कम्प्लेन गर्न आएका छैनन् ।’
उनका अनुसार भारतीय कामदार र कर्मचारी लकडाउनले गर्दा काम गर्न आउन नपाएका कारण रोजगारीको संख्या कमी भएको देखिएको हो । विशेषगरी उद्योग कलकारखाना, इँटा उद्योग, निर्माण सामग्री उद्योगमा मजदुर, प्राविधिक गरी करीब ३० प्रतिशत भारतीयले रोजगारी गर्दै आएको उद्योग वाणिज्य संघको अनुमान छ ।
कोभिड–१९ को प्रभाव कम भएसँगै उद्योग व्यवसाय क्षेत्रले पनि गति लिने श्रेष्ठको भनाइ छ । ‘लकडाउनका कारण नेपाली कामदारलाई स्वालम्वन र आत्मनिर्भर बन्न मद्दत पुगेको छ’, उनले भने, ‘समयलाई सदुपयोग गर्न जान्यौं भने क्षणिक रूपमा कोरोनाले असर गरे पनि दीर्घकालीन रूपमा फाइदा हुन सक्छ ।’