काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले वाणिज्य बैंकहरूलाई आफ्नो चुक्ता पुँजीको २५ प्रतिशत ऋणपत्र अनिवार्य जारी गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेसँगै ऋणपत्र निष्कासन प्रक्रिया बढ्दै गएको छ । दीर्घकालीन पुँजीको रुपमा संकलन गर्न सकिने यो प्रक्रियालाई वाणिज्य बैंकहरूले मात्र हैन, विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीहरूले पनि प्राथमिकताका साथ अघि बढाएका छन् ।
हाल बैंक अफ काठमाण्डूको ऋणपत्र विक्रीमा रहेको छ । नेपाल धितोपत्र बोर्डबाट स्वीकृति पाएर निष्कासन गर्न बाँकी तीन कम्पनीमध्ये बैंक अफ काठमाण्डूले १० वर्षे अवधिको वार्षिक ८ दशमलव ५ प्रतिशत ब्याजदर रहेको १६ लाख कित्ता ऋणपत्र मंसिर २४ गतेदेखि विक्री खुला गरेको हो ।
बैंक अफ काठमाण्डूसँगै सानिमा बैंक र नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकले पनि ४० लाख कित्ताका दरले ऋणपत्र विक्री गर्न बोर्डको अनुमति पाइसकेका छन् । सानिमा बैंकले पुस १ गतेदेखि विक्री खुला गर्ने मिति तय गरेको छ भने मंसिर १८ गते बोर्डको स्वीकृति पाएको नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकले पनि पुसभित्रै विक्री गर्ने तयारी रहेको जानकारी दिएको छ ।
धितोपत्र बजारमा औजारहरू थप गर्ने क्रममा ऋणपत्रलाई पनि सरकारी तवरबाटै प्राथमिकतामा राखिएको छ । यस वर्षको सरकारी नीति तथा कार्यक्रममा पनि धितोपत्र दोस्रो बजारमा ऋणपत्रको बजार विस्तारलाई जोड दिइएको छ ।
हाल दोस्रो बजारमा सूचीकृत भए पनि ऋणपत्रको कारोबार भने नियमित हुन सकेको छैन । ऋणपत्रको खरिद विक्रीका लागि पनि स्पष्ट नीति आवश्यक रहेको लगानीकर्ताहरूको भनाइ छ ।
निर्धारित अवधिसम्म निश्चित ब्याजदरका लागि खरिद गरिएको ऋणपत्रको दोस्रो बजारमा कारोबारका लागि थप नीतिगत व्यवस्था आवश्यक रहेको लगानीकर्ता डम्बरुबल्लव घिमिरे बताउँछन् । साथै, ऋणपत्रबारे आम लगानीकर्तामा थप जानकारीको समेत आवश्यकता रहेको घिमिरेको भनाइ छ । जसरी शेयरलाई सहज तरिकाले बुझेर लगानीकर्ताहरूले कारोबार गरेका छन्, सोहीअनुसारको कारोबारका लागि ऋणपत्रको बुझाइ हुन आवश्यक रहेको घिमिरेको सुनाउँछन् ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाको मुद्दती निक्षेपमा ब्याजदर घटबढ भइरहने अवस्थामा यिनै संस्थाबाट जारी ऋणपत्रको ब्याजदर निश्चित हुने भएकाले पनि यसप्रति लगानीकर्ताहरू आकर्षित भएका छन् । सँगै धितोपत्र दोस्रो बजारमा पनि सहज तरिकाले कारोबार गर्न पाउने व्यवस्था ल्याउन लागेको अवस्थामा ऋणपत्रको बजार विस्तारको सम्भावना बढेको देखिन्छ ।
हाल बोर्डमा सात कम्पनीले १ करोड ५२ लाख कित्ता ऋणपत्र विक्रीको अनुमति माग्दै निवेदन दिएका छन् । पाँच वाणिज्य बैंकसँगै एक विकास बैंक र एक फाइनान्स कम्पनीले उक्त कित्ता ऋणपत्र विक्रीको अनुमति माग्दै बोर्डमा निवेदन दिएका हुन् ।
यी कम्पनीहरूले बढीमा १० वर्षे अवधिको ऋणपत्र विक्री गर्ने तयारी गरेका छन् । सात कम्पनीमध्ये एनसीसी बैंकले सबैभन्दा बढी ब्याजदर १० दशमलव ५ प्रतिशतको १० वर्षे अवधिको ऋणपत्र विक्री गर्ने तयारी गरेको छ ।