भदौ ११, काठमाडौं । विभिन्न क्षेत्रका २९ कम्पनीहरू आईपीओ निष्कासन गर्ने तयारीमा छन् । आईपीओ निष्कासन गर्नका लागि तिनले नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डमा निवेदन दिइसकेका छन् ।
कम्पनीहरूले बोर्डबाट निष्कासन अनुमति पाएपछि मात्र आईपीओ निष्कासन गर्नेछन् । शुक्रवारसम्म २९ कम्पनीले कुल ७ करोड १९ लाख २८ हजार ७०५ कित्ता आईपीओ निष्कासनका लागि सेबोनमा निवेदन दिएका छन् । निवेदन दिएका २९ कम्पनीमध्ये अधिकांश जलविद्युत् कम्पनीहरू छन् । जलविद्युत् कम्पनी १६, इन्स्योरेन्स २, होटल तथा पर्यटन २, उत्पादन तथा प्रशोधन समूहका ३, लघुवित्त समूहका २, लगानी समूहको एक र उत्पादन तथा प्रशोधन समूहका ३ कम्पनी छन् ।
सेबोनमा निवेदन दिएका जलविद्युत् समूहका कम्पनीहरूमध्ये धेरैजसोले स्थानीय बासिन्दा र सर्वसाधारणका लागि आईपीओ निष्कासन गर्न लागेका हुन् । हाल नेप्सेमा ५६ ओटा जलविद्युत् कम्पनी सूचीकृत छन् । सूचीकत र सेबोनमा निवेदन दिएका एवं आईपीओ निष्कासन गरिरहेका जलविद्युत् कम्पनीको संख्यालाई हेर्दा चालू आवमै सूचीकृत जलविद्युत् कम्पनी ७० भन्दा बढी पुग्ने देखिन्छ ।
नेपाल धेरै जलविद्युत् कम्पनीहरू निर्माण चरणमा रहेकाले पनि आईपीओ निष्कासन गर्ने जलविद्युत् कम्पनीको संख्या धेरै देखिएका हो । त्यसैगरी पछिल्लो समय उत्पादन तथा प्रशोधन समूह र होटल तथा पर्यटन समूह लगायत वास्तविक क्षेत्रका कम्पनीले पनि आईपीओ निष्कासन गर्ने क्रम बढेको छ ।
चालू आर्थि वर्षको बजेटमा नेपाल सरकारले रू. १ अर्ब वा त्यसभन्दा बढी चुक्तापूँजी भएका र वार्षिक रू. ५ अर्बभन्दा बढी कारोबार हुने कम्पनीले अनिवार्य रूपमा शेयर निष्कासन गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । सोही कारण पनि पूँजी बजारमा यी क्षेत्रका कम्पनीहरू आईपीओ निष्कासन प्रक्रियामा जुटेका छन् ।
हालसम्ममा तीन उत्पादन तथा प्रशोधन समूहका कम्पनीले बुक बिल्डिङ विधिमार्फत आईपीओ निष्कासन गर्न सेबोनमा निवेदन दिएका छन् । सर्वोत्तम सिमेण्ट, रिलायन्स स्पिनिङ मिल्स र घोराही सिमेन्टले बुक बिल्डिङ मार्फत आईपीओ निष्कासन गर्न सेबोनमा निवेदन दिएका छन् ।
सर्वोत्तम सिमेन्टले योग्य संस्थागत लगानीकर्ताका लागि २४ लाख कित्ता आईपीओ निष्कासन गर्न बोर्डमा निवेदन दिएको छ । योग्य संस्थापकहरूले न्यूनतम रू. ५०१ देखि ७५१ दशमलव ५० पैसा मूल्य भित्र रहेर आवेदन दिन सक्नेछन् ।
त्यसैगरी रिलायन्स स्पिनिङले पनि बुक बिल्डिङ प्रक्रिया मार्फत ७ लाख ७० हजार ६४० कित्ता शेयर निष्कासन गर्न अनुमति मागेको छ । संस्थागत लगानीकर्ताले प्रतिकित्ता न्यूनतम रू. ६०८ देखि ९१२ सम्म मूल्य तोकेर आवेदन दिन सक्नेछन् । त्यसैगरी घोराही सिमेन्टले कुल ७९ लाख ४३ हजार ८०१ कित्ता आईपीओ बुक बिल्डिङ मार्फत निष्कासन गर्न बोर्डमा निवेदन दिएको छ ।
कुल कित्तामध्ये ३ लाख ९७ हजार १९० कित्ता स्थानीय बासिन्दाका लागि र ७५ लाख ४६ हजार ६११ कित्ता सर्वसाधारणका लागि निष्कासन गर्नेछ । कम्पनीले स्थानीयका लागि प्रतिकित्ता रू. ४०० र सर्वसाधारणका लागि प्रतिकित्ता रू. ४३५ (प्रिमियम सहित) निष्कासन गर्ने तयारी गरेको छ ।
बुक बिल्डिङ निर्देशिका अनुसार योग्य संस्थागत लगानीकर्ताहरूबाट कायम कट अफ प्राइसको १० प्रतिशत कममा सर्वसाधारणले शेयर पाउनेछन् । २९ कम्पनीमध्ये सबैभन्दा बढी सानिमा मिडल तमोर हाइड्रोपावरले ८३ लाख ३१ हजार २५० कित्ता आईपीओ निष्कासन गर्न सेबोनमा निवेदन दिएको छ ।
त्यसैगरी सबैभन्दा कम कित्ता बीपीडब्लू लघुवित्तले ९७ हजार कित्ता आईपीओ निष्कासन गर्न सेबोनमा निवेदन दिएको छ ।