समुद्रको पानीबाट पनि बिजुली

Aug 1, 2012

र यो पनि

अमेरिकी वैज्ञानिकहरुले नयाँ प्रविधिको प्रयोग गरेर विद्युत् निकाल्दा विश्वका झण्डै ५२ करोड मानिसलाई पुग्ने विद्युत् उत्पादन हुने बताएका छन् । अमेरिकन केमिकल सोसाइटी (एसीएस)को प्रसिद्ध पोडकाष्ट शृङ्खला ग्लोबल च्यालेञ्जेज/केमिकल सोलुसन्सका अनुसार अहिलेसम्म निकै कम मात्रै थाहा पाइएको पे्रसर–रिटार्डेड ओस्मोसिस (पीआरओ) प्रक्रियाद्वारा बगिरहेको नदी र समुद्रको पानीबाट विद्युत् निकाल्न सकिन्छ । पीआरओ प्रविधि समुद्रको नुनिलो पानी र नदीको ताजा पानीको फरक विश्लेषणमा आधारित हुने उनीहरुको भनाइ छ ।

यसमा नदी समुद्रमा मिसिने ठाउँमा बनाइएको ऊर्जाके न्द्रमा राखिएको एक विशेष प्रकारको झिल्ली (मेम्बरेन)बाट ताजा र नुनिलो पानीलाई विपरीत दिशातर्फ पठाइन्छ । यसरी विपरीत दिशाबाट पठाइएको फरक प्रकारको पानीले दबाब उत्पन्न गर्ने र जेनेरेटरको टर्बाइनलाई तीव्रगतिमा धुमाउँदै विद्युत् निकाल्ने वैज्ञानिकहरुले बताए । पीआरओ प्रविधिमा कुनै प्रकारको इन्धन प्रयोग नगरिने भएकाले यसबाट कार्बनडाइअक्साइड ग्यास उत्सर्जन नहुने उनीहरुको भनाइ छ । अमेरिकी वैज्ञानिकद्वय मेनाचेम एलिमेलेच र नागी यिनले यो प्रविधिको बेलीविस्तार एसीएसको जर्नल इन्भारोमेण्टल साइन्स एण्ड टेक्नोलोजीमा गरेका छन् ।

पीआरओ प्रविधिको परीक्षण नर्वेमा सफलतापूर्वक भइरहेको उनीहरुले उल्लेख गरेका छन् । सन् २००९ मा नर्वेमा विश्वको पहिलो पीआरओ पावरप्लाण्ट स्थापना गरिएको थियो । यो प्रविधिका विद्युत् उत्पादन गृहहरुले विश्वका नदीहरुको पानीको दशौं भागको एक भाग पानी मात्र प्रयोग गर्ने वैज्ञानिकद्वयले जानकारी दिएका छन् । यसले विश्वमा स्वच्छ ऊर्जाको उत्पादनका लागि नयाँ आयाम थपेको उनीहरुको कथन छ । यदि यही मात्राको विद्युत् उत्पादन कोइला प्रयोग गरेर गरिने हो भने प्रतिवर्ष १ अर्ब मेट्रिक टन कार्बनडाइअक्साइड उत्सर्जन हुने उनीहरुको अनुमान छ ।