पछिल्ला वर्षमा बिदा मनाउन विदेश घुम्न जाने नेपालीको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ । विशेषगरी लामो बिदा र ट्राभल कम्पनीहरूले ल्याएका ‘टूर प्याकेज’ले विदेश घुम्ने नेपालीको सङ्ख्या बढ्ने गरेको छ । यस्तै, नेपालीको खर्च गर्ने क्षमतामा वृद्धि, हनिमुन तथा घुम्ने संस्कृतिको विकासले समेत विदेश भ्रमण गर्ने नेपाली बढिरहेको व्यवसायीहरू बताउँछन् ।
नेपालमा लामो बिदा हुने दशैं र तिहारमा सबैभन्दा बढी नेपाली विदेश घुम्न जाने गरेको व्यवसायीको भनाइ छ । उच्च र मध्यम वर्गीय परिवारका सदस्यको विदेश घुमघामको उपयुक्त समय दशैं–तिहार नै हुने गरेको छ । यो बिदामा नेपालीहरू भारत, थाइल्याण्ड, मलेशिया, सिङ्गापुर इण्डोनेशियादेखि चीन, यूरोप र अमेरिकासम्म घुम्न जाने गरेको एस ट्राभलका लाइन म्यानेजर अनिल घोरेल बताउँछन् । उनका अनुसार यस कम्पनीबाट वार्षिक करीब ८ हजार नेपालीले विदेश भ्रमण गर्छन्, जसमध्ये दशैंको समयमा घुम्नेको सङ्ख्या ३ हजार छ ।
हरेक वर्ष बाहिरी मुलुक घुम्ने नेपाली बढ्दै गएको नेपाल पर्यटन बोर्डका वरिष्ठ प्रबन्धक सुनील शर्मा बताउँछन् । नेपालमा आउने पर्यटकको मात्र तथ्याङ्क राखिने गरिएकाले आधिकारिक तथ्याङ्क नभए पनि हरेक वर्ष यो क्रम बढ्दै गएको उनको भनाइ छ । दशैंको समयमा विदेश घुमघाम गर्ने नेपालीको सङ्ख्या बढेसँगै विदेश जाने नेपाली पर्यटक (आउटबाउण्ड टूर)को व्यवसायमा समेत टेवा पुगेको प्यासिफिक एशिया ट्राभल एशोसिएशन (पाटा)का प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुरेशसिंह बुडाल बताउँछन् ।
ट्राभल कम्पनीका आकर्षक प्याकेज
नेपालीलाई विदेश घुमाउन ट्राभल एजेन्सीहरूले पनि विभिन्न खालका प्याकेज ल्याउने क्रम बढ्दै गएको छ । पहिले पहिले भारतीय शहर घुम्न जाने प्रचलन रहेकोमा अहिले भारतबाहेक तेस्रो मुलुक जानेको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ । अझ पछिल्लो समय एशिया मात्र नभई यूरोप, अमेरिका र अफ्रिकासम्म पनि घुम्न जाने नेपाली बढेको गएको सोसाइटी अफ ट्राभल एण्ड टूर अपरेटर्स (सोटो)का निवर्तमान अध्यक्ष यमबहादुर खड्काले बताए । नेपालीहरू पर्यटकका रूपमा विश्वका विभिन्न मुलुक घुम्न जाने क्रम बढेपछि अध्यागमन विभागले समेत यो तथ्याङ्क समेट्ने योजना बनाएको छ । यो सङ्ख्या बढ्दै गएकाले यसको तथ्याङ्क राख्ने काम अघि बढाइएको विभागका अधिकृत सन्तोषजङ्ग शाहले जानकारी दिए ।
आउटबाउण्ड टूरको तथ्याङ्क छैन
वार्षिक कति नेपाली पर्यटकका रूपमा विदेश जान्छन् भन्ने आधिकारिक तथ्याङ्क भने नेपालका कुनै निकायसँग छैन । यसको यकिन तथ्याङ्क नभए पनि विदेश जाने नेपालीको सङ्ख्या बढिरहेको विभिन्न ट्राभल कम्पनीको भनाइबाट बुझ्न सकिन्छ । उनीहरूमध्ये धेरैजसो मलेशिया, थाइल्याण्ड र सिङ्गापुर जाने छन् उच्च वर्गका मानिसको रोजाइ यूरोप अमेरिका हुने गरेको छ ।
मलेशिया हुँदै सिङ्गापुर, थाइल्याण्ड जाने नेपालीको सङ्ख्या धेरै रहेको एराइज ट्राभल एण्ड टूर्सका प्रबन्ध निर्देशक सम क्षेत्रीले बताए । आफ्नो कम्पनीमार्फत वार्षिक ५ हजारभन्दा बढी नेपाली मलेशिया र सिङ्गापुर भ्रमणमा जाने गरेको उनको भनाइ छ । ट्राभल एजेन्सीहरूले अहिले यी मुलुकबाहेक यूरोप तथा अमेरिकाका लागि समेत टूर प्याकेज ल्याएका छन् ।
विदेश घुम्न जाने नेपालीको सङ्ख्या बढ्नुमा पछिल्लो समय एयरलायन्स कम्पनी तथा सेवा विस्तार पनि एउटा कारण भएको व्यवसायीको भनाइ छ । नेपालमा सबैभन्दा ठूलो चाडका रूपमा मनाइने दशैं तथा तिहारमा समेत टीका नहुनेहरूले प्याकेज लिएर विदेश घुम्ने गरेको उनीहरू बताउँछन् ।
कति लाग्छ खर्च ?
कम्पनीहरूले बसाइको दिन र ठाउँअनुसार फरक फरक खालका टूर प्याकेज विक्री गरिरहेका छन् । नजीकका मुलुक मलेशिया, सिङ्गापुर तथा थाइल्याण्डका लागि कम्तीमा ५०–६० हजारका प्याकेजदेखि यूरोप, अमेरिका र अफ्रिकासम्म लाखौंका प्याकेज विक्री हुने गरेको सोटोका पूर्वअध्यक्ष खड्का बताउँछन् । पछिल्लो समय विदेश घुम्न जाने नेपालीमा मध्यम वर्गीय परिवारका सदस्य, व्यवसायी र विभिन्न संस्थामा कार्यरत कर्मचारी बढी छन् । विभिन्न कम्पनीले आफ्नो विक्री प्रवद्र्धन गर्न (इन्सेण्टिभका रूपमा) व्यवसायीलाई विदेश भ्रमण गराउने प्रचलनसमेत बढेको छ ।