सर्वोच्चद्वारा सदर : लेखापढी व्यवसायीले अब लिखत तयार गर्न नपाउने
Dec 19, 2018
 
समाचार
मुख्य खबर
अन्तरिम आदेश खारेज
जग्गा किनबेच गर्नेले नै लिखत तयार गर्नुपर्ने
कतिपय लिखतमा हकवाला पनि साक्षी बस्नु नपर्ने
अक्षर चिन्न नसक्नेलाई अप्ठ्यारो पर्न सक्ने
काठमाडौं । मालपोत कार्यालयबाट घरजग्गा हक हस्तान्तरण गर्दा तयार गरिने लिखत लेखापढी व्यवसायीहरूले लेख्न नपाउने गरी ल्याइएको व्यवस्थालाई सर्वोच्च अदालतले कानूनसम्मत भएको बताएको छ । प्रधानन्यायाधीश ओमप्रकाश मिश्र र न्यायाधीश टंकबहादुर मोक्तानको संयुक्त इजलाशले त्यस्तो व्यवस्थालाई कानूनसम्मत भएको भनी सदर गरेको हो । यससँगै गत कात्तिक १४ गते सो व्यवस्था कार्यान्वयन नगर्न एकल इजलाशले दिएको अन्तरिम आदेश खारेज भएको सर्वोच्चका सञ्चारविज्ञ किशोर पौडेलले आर्थिक अभियानलाई बताए । न्यायाधीश ईश्वरप्रसाद खतिवडाको इजलाशले घरजग्गा हक हस्तान्तरण गर्दा लेखापढी व्यवसायीहरूले लिखत तयार गर्न नपाउने गरी ल्याइएको व्यवस्था हाल कार्यान्वयन नगर्न अन्तरिम आदेश दिएको थियो । सर्वोच्चले अन्तरिम आदेश दिएपछि सरकारले त्यसलाई खारेज गर्न माग गर्दै निवेदन दिएको थियो ।
सरकारले गत असोज १५ गते नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशित गरी मालपोत कार्यालयबाट घरजग्गा हक हस्तान्तरण गर्दा तयार गरिने विभिन्न प्रकारका लिखत लेखापढी व्यवसायीले तयार गर्न नपाउने गरी रोक लगाएको थियो । यसले मुलुकभरका लेखापढी व्यवसायीको रोजीरोटी खोसिएको उल्लेख गर्दै उनीहरूले सर्वोच्च अदालतमा रिट निवेदन दायर गरेका थिए ।
सरकारले ल्याएको व्यवस्थामा घरजग्गा किनबेच गर्नेले नै लिखत तयार गर्नुपर्छ । सर्वोच्चले सो व्यवस्थालाई नै सदर गरेपछि अब त्यस्तो लिखत तयार गर्न घरजग्गा किनबेच गर्नेले नै अग्रसर हुनुपर्ने भएको छ । कुनै पनि अक्षर नचिन्ने तर घरजग्गा किनबेच गर्न चाहनेलाई भने यस्तो व्यवस्थाले अन्योल पार्न सक्ने सम्बन्धित लेखापढी व्यवसायीले बताएका छन् । कानूनव्यवसायीहरूले अक्षर चिन्ने तथा लेख्न जान्ने पनि त्यस्तो लिखत तयार गर्न अलमलिने गरेको बताएका छन् ।
सरकारले लिखत तयार गर्दा एकाघरका हकवाला साक्षी बस्नुपर्ने कानूनी व्यवस्थालाई पनि हटाएको उल्लेख गर्दै त्यसलाई पनि अदालतमा चुनौती दिइएको थियो । रिट निवेदनमा उल्लेख गरिएको छ, ‘मुलुकी देवानी (संहिता) ऐन, २०७४ को दफा ४१९ ले सगोलको सम्पत्ति अंशियारको मञ्जुरी नलिई विक्री गर्न नपाइने, विक्री गर्नुपर्दा अंशियारलाई लिखतमा साक्षी राख्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ भने ऐनको दफा ९० ले श्रीमान् श्रीमतीले घरजग्गा विक्री गर्नुपर्दा एकअर्काको मञ्जुरी लिनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ ।’ सर्वोच्चले अन्तरिम आदेश खारेज गरेपछि अब एकाघरका हकवाला साक्षी बस्नुपर्ने कानूनी व्यवस्था पनि निष्क्रिय हुने हो कि भन्ने आशंका कानूनविद्हरूले गरेका छन् ।
नेपाल कानून व्यवसायी परिषद् ऐन, २०५० ले कानूनव्यवसायीलाई वरिष्ठ अधिवक्ता, अधिवक्ता र अभिवक्ता गरी तीन तहमा वर्गीकरण गरेको छ भने सो ऐनमा लेखापढीको कामकाज लिखतहरू तयार गर्ने उल्लेख छ । उक्त ऐनको दफा २८ मा लेखापढीको काम गर्न जिल्ला अदालतबाट प्रमाणपत्र प्राप्त गर्नुपर्ने व्यवस्था छ । कानूनमा यस्तो व्यवस्था हुँदाहुँदै सरकारले राजपत्रमार्फत आफ्नो अधिकार कटौती गर्नु भनेको कानूनविपरीत भएको रिट निवेदनमा उल्लेख गरिएको थियो ।
मालपोत कार्यालयमा राजीनामा, बकसपत्रलगायत लिखित तयार पार्नुपर्ने हुन्छ । वरिष्ठ अधिवक्ता यदुनाथ खनालले अन्तरिम आदेश खारेज भए पनि कतिपय विषयहरू कानूनमा उल्लेख भएका कारण सोबमोजिम हुने बताएका छन् ।