भारू प्रतिबन्धको असर अर्थतन्त्रमा : ‘नेपाली मुद्रा प्रयोगमा जोड गरौं’

ममता थापा

काठमाडौं । नेपाल सरकारले १ सयभन्दा माथिका भारतीय रुपया (भारू)का नोट चलनचल्तीमा प्रतिबन्ध लगाएपछि अर्थतन्त्रमा केही असर देखिन थालेको छ । यसअघि भारतले भारू ५ सय र १ हजार दरका नोट खारेज गर्दा पनि नेपाली अर्थतन्त्रले केही समय प्रतिकूल अवस्थाको सामना गरेको थियो । त्यसरी खारेजीमा परेका केही भारू अझैसम्म नेपाली बैंकिङ प्रणालीमा भए पनि तिनको सटहीका विषयमा कुनै निकास निस्किएको छैन । यसबारे नेपाल सरकारले भारतीय पक्षसँग पटकपटक कुरा गरे पनि सुनुवाइ हुन सकेको छैन । उक्त नोटबन्दीबाट घाटा बेहोरिरहेका नेपालीले यति बेला अन्य भारू नोट प्रतिबन्धको असर समेत सामना गर्नु परेको छ । भारू प्रतिबन्धले यति बेला उद्योग, पर्यटन, शिक्षा, ढुवानी लगायत व्यवसायमा असर परेको गुनासो निजीक्षेत्रबाट आउन थालेको छ । नेपाल–भारत सीमावर्ती क्षेत्रको व्यवसाय मात्रै घटेको छैन, त्यहाँका जनताको दैनिक जीवन नै असहज बनेकोे स्थानीयले बताएका छन् । वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष ओमप्रकाश शर्मा सरकारले गरेको यो निर्णयमा चित्तबुझ्दो कारण थाहा नभएको बताउँछन् । उनका अनुसार भारू प्रतिबन्धले सीमावर्ती क्षेत्रको व्यापार र आवागमन असहज बनेको छ । यसअघि नेपाल सरकारले २५ हजार भारूसम्म जुनसुकै दरका नोट बोक्न छूट दिएको थियो । भारतले एक व्यक्तिको २५ हजारसम्मको नोट सटही गर्ने यसअघिको प्रतिबद्धतालाई कार्यान्वयन नगरेकाले यस्तो जोखिम हुने मुद्रालाई चलनचल्तीमा ल्याउन नहुने अर्थविद् डिल्लीराज खनालको भनाइ छ । भारत सरकारले भुटानमा रहेका भारू सटही गर्‍यो । तर, नेपालका विषयमा कुनै चासो नदिएको उनको टिप्पणी छ । ‘यस व्यवहारले नेपाललाई विभेद गरेको देखिन्छ,’ उनले भने, ‘यस्तो समस्या दोहोरिन नदिन र अर्थतन्त्रमा नेपाली नोटको प्रयोग थप प्रगाढ बनाउन सरकारको निर्णय ठीक छ ।’ विशेषगरी तराई तथा सीमावर्ती क्षेत्रका जनता सधैं समस्यामा पर्ने गरेकाले तत्कालका लागि केही असहज भए पनि दीर्घकालमा फाइदा हुने उनको विश्लेषण छ ।

प्रतिक्रिया [0]

पुरा नाम: *

इमेल: *

प्रतिकृया: *
पठाउनुहोस