१८ वर्षमा जम्मा सवा १० अर्बको ऋणपत्र

ममता थापा

काठमाडौं । विगत १८ वर्षको अवधिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले १० अर्ब २९ करोड रुपैयाँको ऋणपत्र (बोन्ड तथा डिवेन्चर) निष्कासन गरेका छन् । आर्थिक वर्ष (आव) २०५७/५८ देखि चालू आवको पहिलो चौमासिक अवधिसम्ममा सो रकम बराबरको ऋणपत्र निष्कासन गरेका हुन् । तीमध्ये कतिपय ऋणपत्र परिपक्व भएर बचतकर्ताको लगानी फिर्ता समेत भइसकेको छ । दीर्घकालीन प्रकृतिको वित्तीय स्रोत परिचालन गर्न ऋणपत्र पूँजीबजारको प्रभावकारी उपकरण हो । तर, नेपालको सन्दर्भमा भने केही बैंक बाहेक अन्य संस्था यसमा आकर्षित हुन सकेका छैनन् । बैंकिङ प्रणालीमा लगानीयोग्य पूँजीको अभाव चर्कंदै गएर ब्याजदर अस्थिर बनेपछि अर्थ मन्त्रालयले यसमा चासो बढाएको छ । मन्त्रालयले नेपाल राष्ट्र बैंकका डेपुटी गभर्नर शिवराज श्रेष्ठको संयोजकत्वमा गठित समितिले पनि दीर्घकालीन स्रोत व्यवस्थापनमा ऋणपत्र बजारलाई प्रभावकारी बनाउन सुझाव दिएको छ । त्यसैका आधारमा मंगलवार नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन) ले एक निर्देशन जारी गरेर अब संगठित संस्थाबाट जारी हुने ऋणपत्रमा ४० प्रतिशत सर्वसाधारणलाई छुट्ट्याउनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । सुझाव समितिले समय नै तोकेर २०७६ असारसम्म सार्क मुलुक बाहेकका गैरआवासीय नेपालीलाई बैंकहरूले जारी गर्ने ऋणपत्र खरीद खुला गर्नुपर्ने बताएको छ । तर, यसका लागि कानून तथा कार्यविधि बनाउनुपर्ने भएकाले केही समय लाग्ने बताउँदै आएको छ । २०७६ असारसम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थाले आफ्नो प्राथमिक पूँजी तथा कुल निक्षेपको निश्चित प्रतिशत वित्तीय स्रोत ऋणपत्र लगायत दीर्घकालीन उपकरण मार्फत जुटाउनुपर्ने व्यवस्था गर्न पनि सुझाव दिइएको छ । सेबोनले सोही प्रतिवेदनका आधारमा ऋणपत्रको दोस्रो बजार विकास गर्ने रणनीति स्वरूप नयाँ व्यवस्था गरेको बताएको छ । पहिलो पटक हिमालयन बैंकले बैंकिङ क्षेत्रबाट ऋणपत्र जारी गरेको थियो । त्यसरी जारी भएका ऋणपत्र कारोबारका लागि दोस्रो बजारमा सूचीकृत हुने गर्छन् र त्यस्ता ऋणपत्रको धितोमा कर्जा समेत लिन सकिन्छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट जारी ऋणपत्रको ब्याजदर न्यूनतम ६ प्रतिशतदेखि अधिकतम १२ दशमलव ५ प्रतिशतसम्म रहेकोे तथ्यांकले देखाएको छ । चालू आर्थिक वर्षमा बैंकहरूले ११ प्रतिशत ब्याज दिनेगरी ऋणपत्र जारी गरेका छन् । ऋणपत्रको ब्याजदर निक्षेपको भन्दा बढी हुन थालेकाले पनि दीर्घकालीन ऋणपत्रहरूलाई केन्द्रीय बैंकले खासै प्रोत्साहन नगरेको राष्ट्र बैंक स्रोतले स्वीकार गरेको छ । चालू आवमा ३ वाणिज्य बैंकले रू. ६ अर्ब ८ करोडको ऋणपत्र निष्कासन गर्ने स्वीकृति पाएका छन् । सोमध्ये एक बैंकले रू.१ अर्ब ८३ करोडको जारी गरिसकेको छ । तर, हाल शेयरबजारको तुलनामा ऋणपत्र बजारको विकासले खासै गति लिन सकेको छैन ।

प्रतिक्रिया [0]

पुरा नाम: *

इमेल: *

प्रतिकृया: *
पठाउनुहोस