कोलकाता बन्दरगाहमार्फत हुने नेपाली आयातको कागजी प्रक्रिया फेब्रुअरी १५ देखि हट्ने

ओमप्रकाश खनाल

माघ ९, वीरगन्ज । तेस्रो मुलुकबाट भारतको कोलकाता बन्दरगाह हुँदै नेपालका लागि आउने सामानको ढुवानीमा कागजी प्रक्रिया हटाइने भएको छ । आउँदो फेब्रुअरी १५ तारीखदेखि कोलकाता बन्दरगाहबाट रेलमार्पmत हुने ढुवानीमा यस्तो व्यवस्था लागू गर्न लागिएको हो । भारतको केन्द्रीय अप्रत्यक्ष कर तथा सीमा शुल्क बोर्ड (सीबीआईसी) नेपालका लागि आउने सामानमा यो सुविधा दिन सहमत भएको वाणिज्य मन्त्रालयका सहसचिव रविशंकर सैंजूले बताए । सीबीआईसीका अधिकारीहरूले कोलकातामा ट्रान्ससिपमेन्टबारे बुधवार औपचारिक जानकारी दिएको सहसचिव सैंजूले बताए । उनले आर्थिक अभियानसित भने, ‘सीबीआईसीले निर्देशन दिइसकेको छ । अबको १÷२ दिनमा कोलकाता भन्सारले यसबारेमा सूचना निकाल्छ ।’ पहिलो चरणमा रेलमार्पmत हुने ढुवानीमा यो व्यवस्था लागू हुने वाणिज्य मन्त्रालयले बताएको छ । सडकबाट हुने ढुवानीमा समेत यसलाई लागू गर्ने योजना रहेको सहसचिव संैजूको भनाइ छ । नेपालले कोलकाता बन्दरगाहलाई ट्रान्जिटका रूपमा मात्र प्रयोग गरेकाले त्यहाँको भन्सारमा पूरा गर्नुपर्ने कागजी प्रक्रिया हटाइनुपर्ने माग नेपालको थियो । कोलकाता बन्दरगाहमा कागजी प्रक्रिया हटाइएपछि स्वदेशी आयातमा लाग्दै आएको जरीवाना र अनपेक्षित खर्च कटौती हुने नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ यातायात तथा पारवाहन समितिका संयोजक अशोककुमार टेमानीको दाबी छ । यो व्यवस्था लागू भएपछि कोलकातामा हुने कागजी प्रक्रिया सीमावर्ती भारतीय भन्सारमा हुनाले आयातको लागत कम हुने अपेक्षा आयातकर्ताको छ । भारतको आन्ध्र प्रदेशस्थित विशाखापत्तनम् बन्दरगाहबाट यही प्रावधानअन्तर्गत कन्टेनर ढुवानी हुन्छ । कोलकातामै यो सुविधा उपलब्ध भएपछि वीरगन्जसम्मको ढुवानीमा ४ देखि ५ दिनमात्र लाग्ने सैंजूले बताए । अहिले १ महीनासम्म लाग्ने गरेको आयातकर्ता बताउँछन् । कोलकाताको तुलनामा दोब्बर दूरीको विशाखापत्तनम्बाट हिँडेको रेल ९ देखि १० दिनमा वीरगन्ज बन्दरगाहमा आइपुग्ने गरेको छ । नयाँ व्यवस्था लागू भएपछि तेस्रो मुलुकबाट बन्दरगाहमा आइपुगेको कन्टेनर सीधै रेलमा लोड गरिन्छ । अहिले ८ प्रकारका कागजात पेश गर्नुपर्ने र करीब २ दर्जनजति टेबलमा हस्ताक्षर गराउनु परेको आयातकर्ता बताउँछन् । यसबाट आयातमा समय र खर्च बढी परिरहेको छ । कोलकातामा काम गर्ने आयातकर्ताका एजेन्ट (सीएचए) पनि आवश्यक नपर्ने भएको छ । कोलकाताका सीएचएको सिन्डिकेट नेपालको आयातमा खर्च बढ्नुको मुख्य कारण मानिएको छ । नेपालको समुद्रपारको अधिकांश आयात÷निर्यात कोलकाता बन्दरगाहबाट हुन्छ । पछिल्लो समय निजीक्षेत्रबाट सञ्चालित विशाखापत्तनम् बन्दरगाह प्रतिस्पर्धीका रूपमा अगाडि आएपछि कोलकाता बन्दरगाहले सेवा गुणस्तर सुधारमा ध्यान दिएको छ । ९ महीनाअघि इलेक्ट्रोनिक कार्गो ट्रेकिङ सिस्टम (ईसीटीएस) लागू गरेको थियो । तर, त्यहाँका सीएचएको अवरोधका कारण अहिले यो प्रविधि बन्द छ । कोलकातास्थित नेपाली महावाणिज्यदूत एकनारायण अर्यालले कोलकाता बन्दरगाहलाई अनलाइनमा आधारित बनाएर ईसीटीएस प्रविधि सुचारु गर्ने पहल भइरहेको बताए । अनलाइन प्रविधिबाट बन्दरगाह व्यवस्थापन, भन्सार र आयातकर्ताले अनलाइनबाटै कन्टेनरको अवस्था पत्ता लगाउन सक्ने बताइएको छ । यसबाट ढुवानीको खर्च अझ कम हुने अपेक्षा आयातकर्ताको छ ।

प्रतिक्रिया [0]

पुरा नाम: *

इमेल: *

प्रतिकृया: *
पठाउनुहोस