मिलन विश्वकर्मा
नेपालको बीमा बजारले लामो समयसम्म फड्को मार्न सकेको थिएन । त्यो अवस्थामा बीमा बजारमा प्रविधिको विकास हुनु आफैमा चुनौतीपूर्ण थियो, जसले गर्दा कम्पनीहरूले आफ्नो गतिविधि लामो समयसम्म परम्परागत शैलीमै अगाडि बढाए । तर पछिल्लो समय बीमा बजारको विस्तारसँगै विभिन्न प्रविधिको विकास भएको पाइन्छ । यसले बीमाक्षेत्रको काम कारबाही छिटो–छरितो र सरल बनाएको छ । यहाँ बीमा बजारमा प्रयोग भइरहेका केही प्रविधिबारे चर्चा गरिएको छ :
‘अनलाइन एजेन्ट म्यानेजमेन्ट सिस्टम’ ‘अनलाइन एजेन्ट म्यानेजमेन्ट सिस्टम’लाई बीमा बजारमा पहिलोपटक प्रयोगमा ल्याइएको प्रविधिको रूपमा लिइन्छ । यो सफ्टवेयर अभिकर्ताको इजाजतपत्रसँग सम्बन्धित छ, जसअनुसार यसलाई बीमा समिति र सबै बीमा कम्पनीले प्रयोगमा ल्याएका छन् । पहिले अभिकर्ताको इजाजतपत्र तयार गर्न महीनौं लाग्थ्यो । यो सफ्ट्वेयर प्रयोग ल्याइएपछि अहिले १ हप्तामै अभिकर्ताको इजाजतपत्र तयार हुने गरेको छ ।
उक्त सफ्टवेयरमार्फत नै कम्पनीले आवश्यक कागजपत्र समितिमा पेश गर्न सक्छन् । सफ्टवेयरबाट प्राप्त कागजपत्रको आधारमा समितिले अभिकर्ताको इजाजतपत्र तयार गर्दछ ।
जीवन बीमा कम्पनी : आन्तरिक प्रयोजनमा २ सफ्टवेयर हाल नेपालमा १९ ओटा जीवन बीमा कम्पनी सञ्चालनमा छन् । उनीहरूको आन्तरिक प्रयोजनका अहिले दुईभन्दा बढी सफ्टवेयर प्रयोग गरेका छन्, जसमा आईसोलुशन लाइफ र सिद्धि लाइफ प्रमुख छन् । सिटिजन, प्रभु, महालक्ष्मी लगायत ९ जीवन बीमा कम्पनीले आईसोलुशन लाइफ प्रयोग गरेका छन् । यस्तै युनियन, नेशनल लाइफ लगायत ६ कम्पनीले सिद्धि लाइफ प्रयोग गरेका छन् । यी सफ्टवेयरमार्फत कम्पनीको अन्डरराइटिङ लगायत आन्तरिक काम गर्न सकिन्छ ।
निर्जीवन बीमा कम्पनी : आन्तरिक प्रयोजनमा २ सफ्टवेयर हाल नेपालमा २० निर्जीवन बीमा कम्पनी सञ्चालनमा छन् । उनीहरूले पनि आन्तरिक प्रयोजनका लागि २ भन्दा बढी सफ्टवेयर प्रयोगमा ल्याएका छन्, जसमा इन्स्योरप्लस र गाप्स्को प्रमुख छन् । इन्स्योरप्लस १२ निर्जीवन बीमा कम्पनीले प्रयोग गरिरहेका छन् । यस्तै ३ कम्पनीले गाप्स्को प्रयोग गरेको पाइन्छ । यी सफ्टवेयरमार्फत कम्पनीको अन्डरराइटिङ लगायत आन्तरिक काम गर्न सकिन्छ ।
नेपाल रिइन्स्योरेन्स सिस्टम यो सफ्टवेयर नेपाल पुनर्बीमा कम्पनीका लागि बनाइएको हो । कम्पनीले यही सफ्टवेयरमार्फत नै आफ्नो आन्तरिक काम गर्दै आएका छन् ।
मोबाइल इन्स्योरेन्स नेपालका सबैजसो बीमा कम्पनीले मोबाइल इन्स्योरेन्स प्रयोगमा ल्याएका छन् । यसमा कम्पनीको छुट्टाछुट्टै मोबाइल एप्स हुन्छ । उक्त एप्समार्फत आमव्यक्तिले सम्बन्धित कम्पनीले दिने सेवा सुविधाबारे बुझन् सक्छन् । साथै बीमितले एप्समार्फत आफूले तिरेको बीमाशुल्क, बीमाशुल्क तिर्ने मिति, बाँकी बीमाअवधि लगायत थप सूचना प्राप्त गर्न सक्छन् ।
हाल मोबाइल एप्समार्फत कुनै पनि व्यक्तिले बीमा योजना खरीद गर्न मिल्ने व्यवस्था गरिँदै छ । अहिले सन नेपाल लाइफले यसको परीक्षण गरिरहेको छ ।
अनलाइन इन्स्योरेन्स नेपालमा अनलाइन इस्योरेन्सको भर्खर मात्र अभ्यासमा गरिँदै छ । अहिले सानिमा लाइफ, प्रभु लाइफ इन्स्योरेन्सले यसको परीक्षण गरिरहेका छन् । यसमार्फत कुनै पनि व्यक्ति आफैले बीमा पोलिसी खरीद गर्न सक्छन् । साथै बीमाशुल्क भने ईपेमेन्ट तथा बैंकिङ सिस्टमबाट भुक्तानी गर्नुपर्ने हुन्छ ।
भाइबर इन्स्योरेन्स भाइबर इन्स्योरेन्स पनि नेपाली बीमा बजारका लागि नयाँ हो । यसको कम्पनीपिच्छे फरक फरक सफ्टवेयर हुन्छ । भाइबर प्रयोगकर्ताले यसमार्फत सम्बन्धित कम्पनी र निरन्तर सोधिने प्रश्नबारे विस्तृत रूपमा बुझ्न सक्छन् । साथै सम्बन्धित कम्पनीको पोलिसी होल्डरले बीमालेख एक्टिभ भएको सूचना, पोलिसी इन्फर्मेशन, प्रिमियम इन्क्वाइरी, प्रिमियम हिस्टोरी लगायत थप सुविधा पाउन सक्छन् । हाल जनरल इन्स्योरेन्सले यसलाई प्रयोगमा ल्याउने तयारी गरिरहेको छ ।
च्याटबट च्याटबट नेपाली बीमा बजारका लागि नयाँ प्रविधि हो । हाल दर्शन टेकले यससम्बन्धी काम गरिरहेको छ । च्याटबटको सन्दर्भमा कम्पनीपिच्छे फरक फरक सफ्टवेयर हुन्छ । आम मानिसले च्याटबटमार्फत सम्बन्धित कम्पनी र उसका सेवा सुविधाबारे कुराकानी गर्न सक्छन् । उक्त सफ्टवेयरमा कम्पनीको व्यक्तिले नभएर सिस्टमले नै कुरा गरिरहेको हुन्छ, जसअनुुसार बीमा अभिकर्तालाई यसले एटोमेट गरेको देखिन्छ । हाल सिटिजन लाइफ इन्स्योरेन्सले च्याटबटको परीक्षण गरिरहेको छ ।
बैंकासुरेन्स पनि अटोमेट अहिले नेपालमा बैंकासुरेन्सको बजार फस्टाउँदै गएको छ । तर यसको कार्यशैली भने परम्परागत रूपमै अगाडि बढेको पाइन्छ । त्यसैले यसलाई पनि एटोमट गर्ने तयारी दर्शन टेकले गरिरहेको छ । यद्यपि नबिल बैंकले बैंकासुरेन्सलाई एटोमट गरिसकेको छ । यस्तो प्रविधिमार्फत बीमा पोलिसी जारी गर्न मानवीय जनशक्ति आवश्यक पर्दैन ।
दाबी प्रक्रिया पनि अटोमेट यस्तै नेपालमा बीमा दाबी प्रक्रिया पनि अटोमेट हुने सम्भावना छ । दर्शन टेक यस प्रकारको प्रविधिको विकास गर्दै छ । कुनै कार दुर्घटनामा परेमा बीमा गरिएको सम्बन्धित कम्पनीमा उक्त प्रविधिमार्फत स्वतः जानकारी पुग्छ । साथै घर बीमा र स्वास्थ्य बीमालाई पनि एटोमेट गर्न सकिने बताइएको छ ।
पेट्रोल–डिजेलको मूल्य घट्यो
‘ग्लोबल रिच अष्ट्रेलियन एजुकेसन फेयर’ माघ ५ बाट, अष्ट्रेलियाका २५ बढी युनिभर्सिटीका प्रतिनिधि आउने
जलविद्युत कम्पनीका शेयरमा लगानीकर्ताको आकर्षण, एक महीनामा १९.६४ % बढ्यो परिसूचक
माघे सङ्क्रान्तिको दिन टुँडिखेलमा भीडमा च्यापिएर ११ जना घाइते
लक्ष्मी सन्राइज बैंकको २३औं साधारण सभा
बाटोले विकासको सम्भावना खुलेको छ : अर्थमन्त्री डा. महत
३८ करोडले घट्यो चिया निकासी
पाँच महीनामा निर्जीवन बीमा कम्पनीले आर्जन गरे १५ अर्ब ७२ करोडभन्दा बढी बीमाशुल्क
कृषिमा लगानीको तयारी गर्दै भाटभटेनी
नृसिंहधाम, जहाँ बन्नेछ नेपालको पहिलो पानीमुनिको मन्दिर ! [तस्वीरहरू]
विद्युतीय तार भूमिगत : साढे २ वर्षमा सक्नुपर्ने काम ४ वर्षमा पनि सकिएन