‘मृत्युदर तालिका’ नयाँ बनाइँदै

मिलन विश्वकर्मा

जीवन बीमा शुल्कको दर घट्ने अपेक्षा काठमाडौं । बीमा समितिले नेपाली बीमित मृत्युदरको नयाँ तालिका बनाउने भएको छ । यसका लागि आवश्यक सर्वे तथा तथ्यांक संकलन भइरहेको समितिका निमित्त कार्यकारी निर्देशक राजुरमण पौडेलले जानकारी दिए । समितिले २०६६ सालमा पहिलोपटक यस्तो तालिका तयार पारेको थियो । अहिले त्यसलाई अद्यावधिक गर्दै नयाँ संरचनामा बीमित मृत्युदर तालिका बनाइने समितिको भनाइ छ । २०६६ सालअघिसम्म नेपालका जीवन बीमा कम्पनीहरूले भारतको बीमित मृत्युदर तालिका प्रयोग गर्दै आएका थिए । समितिले २०६६ सालमा बीमितको मृत्युदरलाई उमेरका आधारमा मात्र छुट्याएको थियो । अब उमेर र लैंगिक आधारमा छुट्याउने समितिको भनाइ छ । उक्त तालिकामा जन्मदेखि ९९ वर्षसम्मका बीमितको छुट्टाछुट्टै मृत्युदर हुनेछ । समितिले केन्द्रीय तथ्यांक विभागबाट आवश्यक तथ्यांक लिइसकेको छ । साथै, पुराना नौओटा जीवन बीमा कम्पनीलाई पछिल्लो १० वर्षको तथ्यांक उपलब्ध गराउन पत्राचार गरेको छ । कम्पनीहरूसँग २०६६ सालयता बीमा गर्ने व्यक्तिको संख्या, मृत्यु हुने बीमितको संख्या, मृत्यु हुनुका कारण लगायत तथ्यांक माग गरिएको छ । आवश्यक तथ्यांक संकलन भइसकेपछि बीमांकी विश्लेषण गरेर नयाँ बीमित मृत्युदर तालिका निर्माण गरिनेछ । के हो बीमित मृत्युदर तालिका ? तालिकामा बीमितको मृत्युदरलाई प्रतिहजारमा गणना गरिएको हुन्छ । निश्चित उमेरका हजार बीमितमध्ये वर्षदिनमा मृत्यु हुन सक्ने बीमितको संख्यालाई आकलन गरिएको हुन्छ । सामान्यतया कम उमेर हुनेको व्यक्तिको मृत्यु हुने सम्भावना थोरै हुन्छ । उमेर बढ्दै जाँदा रोगलगायत कारणले व्यक्तिको मृत्यु हुने सम्भावना पनि बढ्दै जान्छ । त्यसअनुसार बढी उमेर हुने बीमितको मृत्युदर पनि उच्च हुन्छ । बीमाशुल्क निर्धारण गर्न बीमित मृत्युदर तालिकाको मुख्य भूमिका हुन्छ । बीमांकीले बीमित मृत्युदर तालिकाअनुसार देखिने जोखीमलाई हेरेर प्रत्येक उमेरका व्यक्तिलाई फरक फरक बीमाशुल्क निर्धारण गरिदिएको हुन्छ । त्यसअनुसार कम उमेर भएका व्यक्तिले बीमा गर्दा थोरै बीमाशुल्क तिरे पुग्छ । तर, बढी उमेर भएका व्यक्तिले बीमा गर्दा धेरै बीमाशुल्क तिर्नुपर्छ । केन्द्रीय तथ्यांक विभागले २०६८ सालमा तयार गरेको प्रतिवेदनमा नेपालीको औसत आयु ६७ वर्ष उल्लेख छ । हालै संयुक्त राष्ट्रसंघीय विकास कार्यक्रम (यूएनडीपी) ले नेपालीको औसत आयु साढे ७० वर्ष रहेको प्रतिवेदन दिएको छ । यस्तै, राष्ट्रिय योजना आयोगले २०७७ सालसम्ममा औसत आयु ७३ वर्ष पु¥याउने लक्ष्य लिएको छ । यी तथ्यांकहरू अनुसार पछिल्ला वर्षमा नेपालीको मृत्युदर कम हुँदै गएको छ । ‘यसअनुसार स्वाभाविक रूपमा बीमितको मृत्युदर पनि कम हुन आउने संकेत देखिएको छ,’ समितिका बीमांकी विश्लेषक किस्मत श्रेष्ठले भने, ‘मृत्युदर कम भएको पाइएमा जीवन बीमाशुल्क पहिलेभन्दा सस्तो हुन्छ ।’

प्रतिक्रिया [0]

पुरा नाम: *

इमेल: *

प्रतिकृया: *
पठाउनुहोस