माछापालन व्यवसायमा पनि लकडाउनको असर

उत्पादन २५ प्रतिशत घट्ने किसानको चिन्ता

सूर्यप्रसाद अधिकारी

चैत २३, चितवन । देशव्यापी रूपमा गरिएको लकडाउनको असर चितवनको माछापालन व्यवसायमा पनि परेको छ । दानाको अभावले माछाको भुरा बढाउन र यसको व्यवस्थापनमा पनि समस्या भएको गुनासो सम्बद्ध किसानले गरेका छन् ।

माछाको दाना अभावले यसपटक उत्पादन २५ प्रतिशतसम्म घट्ने अनुमान माछापालक किसानले गरेका छन् । घरबाट पोखरीसम्म किसान पुग्न नसक्दा र माछाका लागि उचित पोषण र हेरचाह हुन नसक्दा उत्पादन घट्ने भएको हो ।

 रत्ननगरनगरपालिका–९ का किसान भरत महतो आफूले ५० बिगाहा क्षेत्रफलमा गरेको माछापालनमा लकडाउनको असर परेकोे बताउँछन् । ‘५० केजी खुवाउनुपर्ने दाना अभाव हुँदा १० केजीमा झारेको छु,’ उनले भने । आवश्यक मात्रामा दाना र कच्चापदार्थ नआउँदा यसको माछाको उत्पादन घट्ने उनको भनाइ छ । 

दाना, सरसफाइ र अक्सिजनको अभावमा माछाको वृद्धिदर समेत कम हुने गर्दछ । अहिले भूरा बढाउने र माछा निकाल्ने उपयुक्त समय भए पनि लकडाउनका कारण किसानले त्यसमा ध्यान दिन सकेका छैनन् । 
नेपाल मत्स्य व्यवसायी संघ, चितवनका अध्यक्ष खगेन्द्र सुवेदी लकडाउनका कारण २ हप्तासम्म पोखरीमा जान नसकेको बताउँछन् । ‘माछाका लागि अक्सिजन र पोषणको मात्रा नपुग्दा ब्रिडिङमा समेत असर पर्छ,’ उनले भने ।

नेपालमा वर्षेनि माछा उत्पादन बढिरहे पनि यसपटक लकडाउनले असर परेको उनको भनाइ छ । ‘हाल नेपालमा माछाको मागको ६० प्रतिशत देशकै उत्पादनले पूरा गरेको छ,’ उनले भने, ‘तर लकडाउनका कारण उत्पादनमा २५ प्रतिशत कमी आउने देखिएको छ ।’
यस वर्ष माछाको उत्पादन जति हुनुपर्ने, त्यति नहुने किसानहरूको अनुमान छ । भएका उत्पादन पनि बजारसम्म पुग्न नपाउँदा आफूहरू मारको परेको उनीहरूको गुनासो छ । रत्ननगर नगरपालिकाका किसान भरत महतो भन्छन्, ‘एक त दाना छैन, अर्को उत्पादित माछा विक्री पनि छैन ।’

माछा लामो समयसम्म पोखरीमै रहँदा अतिरिक्त दाना खर्च हुने उनले बताए । लकडाउनअघि काठमाडौं लगायत ठाउँबाट माछाको माग आउने गरे तापनि अहिले विक्री ठप्प भएको उनको भनाइ छ । संघका अध्यक्ष खगेन्द्र सुवेदी उपभोगका लागि तयार माछा उपभोक्तासम्म पुर्‍याउन नसक्दा दैनिक घाटा थपिँदै गएको बताउँछन् । ‘एक त पोखरीमा माछा संकलन गर्ने मजदूर छैनन्,’ उनले भने, ‘लकडाउन हुँदा अर्डर आए पनि पुर्‍याउन नसक्ने अवस्था छ ।’ सरकारले लकडाउन अघि वैकल्पिक व्यवस्था नगर्दा आफूहरू अन्योलमा परेको उनको भनाइ छ ।

संघका केन्द्रीय अध्यक्ष अम्बिकाप्रसाद अधिकारी गर्मीयाममा पानी, अक्सिजन र दानाको मात्रा नमिलाउँदा भुराको उत्पादन र माछाको तौलमा समेत असर पुग्ने बताउँछन् । ‘अहिले माछाको वृद्धि हुने समय हो,’ उनले भने, ‘यही बेला लकडाउनका कारण थप मारमा पर्‍यौं ।’ उनका अनुसार लकडाउनका कारण उत्पादन र विक्रीमा ठूलो कमी आएको छ । तथ्यांक अनुसार देशभर देशभर १४ हजार व्यावसायिक माछापालक किसान छन् भने चितवनमा मात्रै १७ सयको हाराहारीमा छन् ।

प्रतिक्रिया [0]

पुरा नाम: *

इमेल: *

प्रतिकृया: *
पठाउनुहोस