जेठ २२, काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकाका नेवार समुदायले इनार, ढुंगेधारा, कुवालगायत खानेपानीको स्रोत सरसफाइ गरेर आइतवार सिथी नखः चाड मनाएका छन् ।
जेष्ठ शुक्ल षष्ठीका दिनमा नेवाः सभ्यता र संस्कारअनुरूप हरेक वर्ष सिथी नखः पर्व मनाइन्छ । सिथी नखः विशेष गरी मास मुगीका बारा (वः), चामलको पिठोको चटामरी, छोयला खाने र पानीका मुहान इनार, धारा सफा गर्ने पर्व हो ।
प्रत्येक वर्ष ज्येष्ठ शुक्ल षष्ठीको दिन मनाइने चाडमा महादेवको जेठो छोरा कुमार कार्तिकेय जन्मेको दिन हुनाले यस दिनलाई कुमार षष्ठी पनि भनिन्छ । बिहान नुहाई धुहाई गरेर शुद्ध भई नवदुर्गा भवानी र शक्तिपीठहरुको पूजा गर्ने चलन छ ।
देवाली मनाउन नपाएकाहरु यसदिन कुलदेवताको पूजा गर्न जान्छन् । पर्वसँगै वर्षा शुरु हुने र किसानको वर्षको महत्वपूर्ण कार्य सिन्या ज्याः (धान रोपाइँ) शुरु हुने पर्वका रुपमा समेत लिने गरिन्छ । यस दिन बारा लगायतका परिकार खानाले शरीरमा तागत उत्पन्न हुने र बर्खायाममा धान खेती गर्न बल पुग्ने जनविश्वास छ ।
यो चाड लिच्छविकालदेखि मनाउने परम्परा शुरु भएको जनविश्वास छ । नखः ले परापूर्वकालदेखि पानीका मुहान सधैं सफा राख्नुपर्दछ, विशेष गरी वर्षाको बेला पानीका मुहान बढी दूषित हुने भएकाले सफा गरिनु पर्दछ भन्ने सन्देश दिन खोजेको छ ।
तस्वीर : सुनिल शर्मा /आर्थिक अभियान