लगानी सम्मेलनका बारेमा प्रधानमन्त्री लगायत विज्ञहरूको प्रतिक्रिया
Mar 31, 2019
अभियान परिशिष्ट (सप्लिमेन्ट)
आर्थिक अभियान
केपी शर्मा ओलीप्रधानमन्त्री
बुद्धको जन्मस्थल र सर्वोच्च शिखर सगरमाथाजस्ता मनमोहक हिमाल पहाडको देश नेपाल हो । यिनै कुराले पनि विदेशी लगानीकर्तालाई नेपालमा पूँजी लगाउन उत्प्रेरणा मिल्ने विश्वास छ ।
विदेशी लगानीविना कुनै पनि देशको विकास हुँदैन । हामीले लगानी भित्र्याउन यसै वर्ष मात्रै ठूलो नीतिगत सुधार गरेका छौं । अहिले मुलुकमा बहुमतको स्थिर सरकार छ । यो सरकारले देशको विकास गर्न चाहन्छ । यो अवस्था लगानीकर्ताका लागि पनि सुखद हो । नेपाल लगानीका हिसाबले ‘भर्जिन ल्यान्ड’ हो । हामीले तयार पारेका७७ ओटा आयोजनामा जुनमा लगानी गरे पनि हुन्छ । यहाँ लगानी गरेर लगानीकर्ताले कमाएको नाफा ढुक्कका साथ लैजान सक्ने वातावरण छ । मुलुकको जलस्रोत विदेशी लगानीकर्ताका लागि मुख्य आकर्षण केन्द्र हो । उत्पादनमूलक अन्य क्षेत्रमा लगानी आवश्यक छ । नेपाल व्यापार–व्यवसाय र लगानीका लागि तयार छ । ढुक्क भएर लगानी गर्नुहोस्, तपाईंको लगानीको सुरक्षाका साथै मुनाफाको प्रत्याभूति हुनेछ । नेपाललाई व्यापारको केन्द्रका रूपमा विकास गर्न अन्तरराष्ट्रिय लगानीकर्ता आवश्यक छ ।
चीन, भारत देशसँगको बहुआयामिक सम्पर्क सञ्जालभित्र सडक, रेल, जलमार्ग, हवाईमार्ग र प्रसारण लाइन समावेश गरेका छौं । यसले पनि लगानीका लागि नेपाल उपयुक्तस्थल हो भन्ने बुझाउँछ । निर्धारित मापदण्ड पूरा गरेका उद्योगलाई कर छूटको व्यवस्थाका साथै संस्थागत कर, आयात महशुल र निर्यात सहजीकरणमा आकर्षक प्रोत्साहन दिँदै आएका छौं । प्रतिस्पर्धी कर प्रणाली, परिश्रमी, युवा, सस्ता श्रमिक, बहुुशीपयुक्त जनशक्ति र मनासिव खर्चमा उत्पादन लिन सकिने जस्ता व्यवस्थाले नेपालमा लगानीको उच्च प्रतिफल प्राप्त हुनेछ ।
उद्योगका लागि चौबीसै घण्टा विद्युत् आपूर्तिको व्यवस्था गरेका छौं । अब चाँडै नै हामीसँग अतिरिक्त विद्युत् हुनेछ । देशभित्र र अन्तरदेशीय सडक सम्पर्क विस्तारमा उल्लेख्य सुधार आएको छ । काठमाडौं–तराई द्रुतमार्गको निर्माणले पनि नेपाल समृद्ध बन्ने निश्चित छ ।
डा. युवराज खतिवडाअर्थमन्त्री
नेपालमा राजनीतिक स्थिरता कायम छ । ठूलो प्रयासपछि अस्थिरता हटाउदै संघीय संरचनामा मुलुकलाई लगिएको छ । यसँसँगै प्रक्रियागत तथा संस्थागत सुधार एवं अन्य संरचनामा सुधार गरी लगानीयोग्य राष्ट्र बनाएका छौं ।
नेपालमा विशेषतः ऊर्जा, भौतिक पूर्वाधार, कृषि, पर्यटनलगायत क्षेत्रमा लगानी आवश्यक छ । सरकारले ‘समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली’ नारा अंगीकार गरेको छ । तर मुलुकलाई समृद्ध बनाउन स्वदेशी पूँजीले मात्रै भ्याउँदैन । बाह्य लगानी जुटाउन लगानी सम्मेलन आवश्यक परेको हो । लगानीमैत्री वातावरण बनाउन सहज करका दर तयार पारिएको छ । त्यस्तै लगानीकर्ताको हितलाई ध्यानमा राखेर हालै मात्र नयाँ कानून तयार गरिएको छ । चीन र भारतजस्ता ठूला देशको बीचमा रहेकाले पनि ठूलो बजारको सम्भावना नेपालमा छ
विदेशी लगानीकर्ताले जुन क्षेत्रमा लगानी गर्न चाहन्छन्, सोही क्षेत्र उपलब्ध गराउन सरकार तयार छ । स्थायी सरकार, नीतिगत तथा संरचनागत सुधार गरी लगानीकर्तालाई सहज वातावरण सृजना गर्न सरकार प्रतिबद्ध छ ।
चक्रपाणि खनालमन्त्री, कृषि तथा पशुपक्षी मन्त्रालय
नेपाल सानो देश भए पनि कृषिमा लगानीको प्रशस्त सम्भावना छ । कृषिमा श्रमशक्ति पर्याप्त हुनुले यहाँ सञ्चालित परियोजनालाई जनशक्तिको अभाव हुन दिइनेछैन । सरकारले लगानीका लागि रासायनिक मल प्लान्ट तथा चितवन, सुर्खेत र काभ्रे, कैलाली, कास्की, पर्सा, रूपन्देही र मोरङमा एकीकृत कृषिसम्बन्धी आठ परियोजना अघि सारेको छ ।
मह, कफी र चिया मात्रै होइन, एग्रो फरेष्ट र एग्रो पर्यटनमा समेत लगानीको ठूलो सम्भावना छ । सरकारले अघि सारेका लगानीयोग्य परियोजनामा लगानी गर्न सके आन्तरिक र बाह्य बजारको समेत राम्रो सम्भावना छ । कानून परिमार्जन गरी लगानीमैत्री नीति नियम सरकारले बनाउन कुनै कन्जुस्याइँ गरेको छैन । कानूनमा धेरै सुधार भइसकेका छन् र कानूनी जटिलता समेत हटाइनेछ । नयाँ संविधान निर्माणसँगै संकमणकालको अन्त्य भएकाले नेपाल लगानीको सम्भावनायुक्त देश बन्न पुगेको छ । चीन र भारतसँग राम्रो सहकार्य हुँदै आएकाले नेपाली उत्पादनले पूर्णरूपमा बजार पाउनेछ । नाफा लैजान कुनै कानून बाधा छैन । सरकारले लगानीको पर्याप्त सुरक्षा दिन्छ ।
गोकुल बास्कोटामन्त्रीसञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालय
डिजिटल आधार नै आर्थिक वृद्धि हासिल गर्ने मार्गचित्र ‘रोड म्याप’ हो । नेपाल डिजिटल प्रविधिको प्रयोगबाटै आर्थिक तथा सामाजिक वृत्ति विकासका लागि अग्रसर भएको छ । तीव्र विकासका लागि सूचना प्रविधिको महत्त्वपूर्ण भूमिका हुने भएकाले सरकारले ‘डिजिटल नेपाल कार्यक्रम’ अघि सारेको छ । अन्य योजनामार्फत मुलुकको सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा सरकारले आन्तरिक र बाह्य लगानीको ढोका खोलेको छ । डिजिटल रूपान्तरणबाट नेपाल आर्थिक विकास गर्न चाहन्छ । अहिले मुलुकभित्र तीनओटा टेलिकम कम्पनीले ‘फोर जी’ सेवा दिइरहेका छन् । नेपालको सूचना प्रविधि क्षेत्रका पूर्वाधारहरू अप्टिकल फाइबर, डाटाबेस लगायत क्षेत्रमा लगानीका लागि सरकारले आह्वान गर्दै आएको छ । एसडीजीका लक्ष्य हासिल गर्न पनि यो क्षेत्रमा वैदेशिक लगानी आवश्यक छ । सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा खुलेर लगानी गर्न सरकार आह्वान गर्छ । लगानीका लागि प्रशासनिक, कानूनी तथा नीतिगत प्रक्रिया सहज बनाएको छ ।
वर्षमान पुनमन्त्रीऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ
‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’ भन्ने सरकारको नारा पर्याप्त ऊर्जा विना सम्भव छैन । ऊर्जा उत्पादन नेपालको अर्थतन्त्रको प्रमुख चालक शक्ति हो । नेपालमा हुने जलविद्युत् उत्पादनले यो क्षेत्रकै विद्युत् प्रणालीलाई भरपर्दो बनाउन मद्दत गर्दछ । मेरो मन्त्रालयले १० वर्षमा आन्तरिक खपत मात्रैका लागि १० हजार र निर्यातका लागि अर्को ५ हजार मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने महत्त्वाकांक्षी योजना अघि सारेको छ । यसका लागि खासगरी विदेशी निजीक्षेत्रको लगानी अपेक्षा गरिएको छ । यो क्षेत्रमा सक्रिय केहीले भोगेका समस्याका सम्बन्धमा हामी जानकार छौं । ती समस्या हल गर्न समय समयमा नीति परिमार्जन पनि हुँदै आएको छ । देशभित्रका बैंकले ठूला परियोजनामा लगानी गर्न पर्याप्त हुने अवस्था छैन । त्यसैले पनि हामीलाई विदेशी लगानी चाहिएको छ । जनताको जलविद्युत् परियोजनामा पनि हामीलाई बाहिरको लगानी आवश्यक छ । हामीसँग लगानीमैत्री वातावरण छ ।
डा. रामशरण महतपूर्व अर्थमन्त्री
नेपालमा लगानीको वातावरण सहज भएको छ । हाम्रो पार्टीले सन् १९९० को दशकमै निजीक्षेत्रको लगानी खुला गरेर आर्थिक उदारीकरण शुरू गरेको हो । तर सशस्त्र द्वन्द्व, संविधान निर्माण, भूकम्पजस्ता थुप्रै अप्ठ्याराले नेपालले पछिल्ला २० वर्षमा आर्थिक वृद्धि गर्न सकेको छैन ।
अप्ठ्यारो समयमा पनि विश्व बैंक र एशियाली विकास बैंकले नेपालको विकासमा सघाएका छन् । यो हाम्रा लागि खुशीको कुरा हो । हाम्रो आन्तरिक स्रोतबाट मात्र उच्च आर्थिक वृद्धि सम्भव छैन । त्यसका लागि वैदेशिक लगानी पनि आवश्यक पर्छ ।
भवानी राणाअध्यक्षनेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ
नेपाल लगानीका लागि योग्य देश हो । स्थायी सरकार, लगानीमैत्री नीतिगत व्यवस्था भएकाले नेपालमा लगानी गर्ने राम्रो अवसर छ । यति बेला नेपाल आर्थिक विकासको चरणमा प्रवेश गरेको छ । नेपाल संघीय संरचनामा गएपछि सरकारका साथै हरेक स्थानीय तहबाट समेत विकासका लागि सहायता मिल्ने भएको छ ।
लगानी गर्ने सम्भाव्य क्षेत्र धेरै छन् । यसमध्ये पर्यटन, ऊर्जा, कृषि, प्रविधि, सडक लगायत पूर्वाधार मुख्य हुन् । यसअघि नेपालमा लगानी गरेर मुनाफा कमाउँदै आएका स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड, युनिलिभर जस्ता बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरू उदाहरण हुन् । छिमेकी मुलुक चीन र भारतमा नेपाली उत्पादन निकासी गर्दा भन्सार महशुल छूट दिनेगरी सहमति भएको छ । त्यसैले नेपालमा उत्पादित वस्तुले बजार नपाउला कि भन्ने चिन्ता छैन । हाल सरकारसँगै निजीक्षेत्र पनि ठूला परियोजनामा निर्माण गर्ने तयारीमा जुटेको छ । नेपालमा विद्युत् भार कटौतीको समस्या समाधान भएको छ । श्रम गर्न सक्ने जनशक्ति समेत पर्याप्त मात्रामा छन् ।
हरिभक्त शर्माअध्यक्षनेपाल उद्योग परिसंघ
नेपालमा निजीक्षेत्रले द्रुत गतिमा लगानी गरिरहेको छ । अहिले लगानीको सही मौका भएकाले आउनुस्, नेपाली लगानीकर्तासँग प्रतिस्पर्धा गर्नुस् । सही रणनीति लिएर लगानी गरे सहज छ । नेपालमा जुनसुकै मौसममा काम गर्ने वातावरण छ । लगानी गरेर बाहै्र महीना काम गर्न सकिने, कम्पनी बन्द गर्नुपर्ने मौसम नरहने भएकाले यो विश्वकै अनुकूल वातावरण भएको देश हो । नेपालमा कृषि तथा जडीबुटीको उत्पादन गर्न सकिने सम्भावना बढी भएकाले यसबाट उच्च मुनाफा हासिल गर्न सकिन्छ । सरकारले लगानीको सुरक्षा गर्ने प्रतिबद्धता गरिसकेकाले निर्धक्क भएर लगानी गर्न सकिन्छ । लगानी गर्नेबारे सल्लाह तथा जानकारी लिन चाहनहुन्छ भने उद्योग परिसंघ सेवा दिन सधैं तत्पर छ ।
दीपकराज जोशीप्रमुख कार्यकारी अधिकृतनेपाल पर्यटन बोर्ड
नेपालका लगानीयोग्य क्षेत्रमध्ये पर्यटन महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो । यसका लागि आन्तरिक र बाह्य लगानीको खोजी नेपालले गरिरहेको छ । पर्याप्त लगानीविना पर्यटन पूर्वाधार बन्न सक्दैनन् । नेपालले ‘नेपाल भ्रमण वर्ष २०२०’ घोषणा गरिसकेको छ भने त्यसमा २० लाख पर्यटक र आगामी १० वर्षभित्रमा ५० लाख पर्यटक नेपाल भित्र्याउने लक्ष्य राखिएको छ । पछिल्लो समय नेपालमा आउने पर्यटक बढेका छन् । नेपालको पर्यटन क्षेत्रबाट ‘लाइफ टाइम एक्सपेरियन्स’ लिन सकिन्छ । नेपालले पर्वतीय आर्थिक गतिविधिलाई केन्द्रमा राखेको छ । नेपालको पर्यटन साहसिक पर्यटनको पर्याय बनेको छ । प्याराग्लाइडिङ, बञ्जीजम्प, अल्ट्रालाइट, जीपलाइन, र्याफ्टिङ, होटल क्षेत्रमा लगानीका पर्याप्त सम्भावना छन् ।
डा. कृष्णप्रसाद ओलीसदस्य, राष्ट्रिय योजना आयोग
तापक्रम वृद्धिका कारण पछिल्लो समयमा हिमालय अत्यधिक मात्रामा पग्लिँदै गएका छन् । जलाशययुक्त जलविद्युत् आयोजना निर्माण गर्ने हो भने कम हिउँ भए पनि बर्खामा परेको ठूलो परिमाणको पानी सञ्चित भई विद्युत् उत्पादन गर्न सकिन्छ । जति तापक्रम बढ्छ, त्यति बंगालको खाडीबाट पानी लिएर उठ्ने बादल बढी हुन्छ र त्यो आएर हिमालमा ठोक्किई वर्षा भई हाम्रा जलाशययुक्त आयोजनामा पानीको अभाव हुन पाउँदैन । साथै त्यहाँ सञ्चित हुने पानीले जल प्रणालीको संरक्षणका साथै बाढी नियन्त्रणमा सहयोगी हुन्छ । त्यसैगरी सुक्खा नियन्त्रण, पर्यटन विकास, सिँचाइ, पारवहन लगायत धेरै कुरा जलाशययुक्त आयोजनाका कारण सम्भव हुन्छन् । हामी स्वच्छ ऊर्जा उत्पादनमा प्रतिबद्ध भएर ऊर्जा विकासको दिशामा अघि बढिरहेको देश हौं ।
डा. रामकुमार फुयालसदस्यराष्ट्रिय योजना आयोग
पछिल्ला वर्षमा नेपाल घुम्न आउने पर्यटकको संख्या बढ्दो क्रममा छ । यसले नेपाल विश्वका पर्यटकको ध्यान खिच्न सफल भएको पुष्टि गर्छ । बढ्दो पर्यटकको आगमनले यस क्षेत्रमा लगानी बढाउन र विश्व समुदायको ध्यान केन्द्रित गराउन सफल भएको देखिन्छ । सरकारले पर्यटन क्षेत्रलाई उच्च प्राथमिकतामा राख्दै आएअनुसार नै लगानी र यसको प्रतिफल सुनिश्चितताका लागि सहजीकरण गर्न तयार छौं । लगानी सम्मेलनले पर्यटन क्षेत्रमा नयाँ सोचका साथ लगानी गर्न सघाउनेछ ।
रघुवीर महासेठमन्त्रीभौतिक पूर्वाधार तथा यातायात
हामी पूर्वाधार निर्माणको महाअभियानमा होमिन चाहन्छौं । सडक, रेल्वे, हाइवे, मोनोरेल, मेट्रो रेल, स्काई रेल, जलमार्ग तथा हवाईमार्ग जस्ता पूर्वाधार निर्माण हाम्रो योजनामा छन् ।
त्यसैगरी यातायात पूर्वाधारमार्फत छिमेकी देशहरू भारत र चीनसँग जोडिने प्रयासमा पनि छौं । हामी पूर्वाधार निर्माणमा लगानीसँगै आधुनिक प्रविधि पनि खोजिरहेका छौं । त्यसैले हाम्रो यो अभियानमा विकास साझेदारका साथै निजीक्षेत्रलाई सहयोग गर्न आह्वान गर्दछु ।
डा. उपेन्द्र महतोसंस्थापक अध्यक्षगैरआवासीय नेपाली संघ
नेपाल वैदेशिक लगानीका लागि सुरक्षित र भरपर्दो मुलुक हो । पछिल्लो समय लगानीका लागि व्यवधान छैन । यसैले अब लगानीको समस्या छ भन्ने सोच्नुपर्दैन । प्रशस्त अवसर भएकाले अब निर्धक्क भएर लगानी गर्नुहोस्, ३–४ वर्षमै नै नाफा कमाउन सक्नुहुन्छ ।
नेपालले सबै कारोबार बैंकिङ प्रणालीबाट गर्न जोड दिँदै आएकाले विश्व बजारमा कारोबार गर्न सहज छ । अन्तरराष्ट्रिय स्तरमा एक बैंकबाट अर्को बैंकमा रकम स्थानान्तरण गर्न कुनै समस्या छैन ।
शिसिन चेनउपाध्यक्षएशियाली विकास बैंक
विदेशी लगानी स्वागत गर्ने नेपालको तरीका आकर्षक छ । लामो समयदेखि एशियाली विकास बैंकले यहाँको विकासमा साझेदारी गरिरहेको छ । मध्यमस्तरको आय भएको मुलुकमा रूपान्तरणका लागि नेपालले भौतिक पूर्वाधारका क्षेत्रमा ठूलो लगानी गर्नुपर्ने देखिन्छ । हामीले हालसम्म मेलम्ची खानेपानी आयोजना, भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त विद्यालयका भवन पुनर्निर्माण, गौतमबुद्ध अन्तररराष्ट्रिय विमानस्थल लगायका परियोजनामा लगानी गरेका छौं । नेपालले विकास चाहिरहेको छ । यसैले यहाँको विकासमा थप लगानी गर्न हामी तयार छौं ।
सागरराज गौतमसिनियर डिभिजनल इन्जिनियरऊर्जा, जलस्रोत तथा सि“चाइ मन्त्रालय
८७ प्रतिशत जनतामा विद्युत् पहुँच पुगेको छ । प्रसारण गुरुयोजना तयार भएको छ । साथै देशभरि नै प्रसारण तथा वितरण प्रणाली विकास अघि बढिरहेको छ । भारत, बंगलादेश र चीनसँग द्विदेशीय सहमतिका आधारमा अन्तरदेशीय प्रसारण सम्पर्क स्थापना साथै व्यापारको विषय अघि बढिरहेको छ । लगानी फिर्ता लैजाने व्यवस्था सहज छ । यो क्षेत्रमा आएका लगानीकर्तालाई विभिन्न प्रकारका कर छूट र अनुदानको समेत व्यवस्था छ ।
माइक बोल्सोभरप्रमुख कार्यकारी अधिकृतसिल्भर हेरिटेज ग्रुप
पर्यटनलाई विश्वकै एक नम्बर उद्योग मानिन्छ । ट्राभल, एड्भेन्चर पर्यटन, अग्र्यानिक फार्म, नवीनतम सृजनाका साथै पर्यटन पूर्वाधारमा लगानी हुनुपर्छ । आम्दानीको राम्रो स्रोत भएकाले पर्यटनमा लगानी बढ्दो अवस्थामा छ । विश्वमा फैलिएको हस्पिटालिटी कल्चरको फाइदा नेपालले पर्याप्त मात्रामा लिनुपर्छ । लगानी सम्मेलन यसका लागि उपयुक्त माध्यम बन्न सक्छ । प्राकृतिक र सांस्कृतिक रूपमा धनी नेपालले प्रचार प्रसारका साथै प्रवर्द्धनात्मक कार्यक्रममा विशेष ध्यान दिनुपर्छ ।
संगीता श्रेष्ठप्रबन्ध निर्देशकद्वारिकाज ग्रूप अफ होटल्स एन्ड रिसोर्ट
नेपालको हस्पिटालिटी क्षेत्रमा प्रशस्त लगानी गर्न सकिन्छ । अहिलेको सम्मेलनमा पनि पर्यटन क्षेत्रका प्रोजेक्ट आएका छन् । नेपालमा राजनीतिक स्थायित्वसँगै लगानीको वातावरण बनेको छ । हस्पिटालिटीमा आन्तरिक र बाह्य लगानी आउन जरुरी छ । नेपालको लगानीको प्रमुख क्षेत्र पर्यटन भएकाले विदेशी लगानीकर्तालाई यो क्षेत्रमा लगानी गर्न खुला छ । पर्यटनमा गरिने लगानी र यसबाट पाइने प्रतिफल पनि सुनिश्चित हुन्छ ।
केइको होन्डाउपाध्यक्ष तथाप्रमुख कार्यकारी अधिकृत, मिगा
नेपाल विदेशी लगानीका लागि योग्य भूमि हो । नेपालमा वैदेशिक लगानीमा वृद्धि भइरहेको छ । यस्ता लगानीले लाखौं रोजगारी सृजना हुने भएकाले नेपालीको जीवनशैली उकास्न समेत मद्दत पुग्छ । नेपालमा पूर्वाधारको विकासमा निजीक्षेत्रको लगानी जरुरी छ । पछिल्लो समय राजनीतिक स्थिरताले पनि नेपालमा लगानी गर्ने वातावरण बनेको छ ।
चन्द्र बलानीप्रमुखअमेजन इन्टरनेट सर्भिसेज प्रालि, भारत
प्रविधिको क्षेत्र अहिले तीव्ररूपमा फड्को मारेको क्षेत्र हो । यो क्षेत्रमा क्रिएशन र क्रियटिभिटी भयो भने यो क्षेत्रमा गरिएको लगानीबाट उच्च प्रतिफल पाउन सकिन्छ । आईसीटीमा इन्नोभेशन अर्थात् नवीनतम उपयोग निकै महŒवपूर्ण हुन्छ । स्टार्ट–अपहरूका लागि त यो क्षेत्र निकै फलदायी हुन्छ । यसका लागि सरकार तथा निजीक्षेत्रको सहयोग जरुरी हुन्छ । शुरूमा लगानी आवश्यक हुन्छ । र, त्यसपछि लगानीको प्रतिफल प्राप्त हुन्छ । सूचना र प्रविधिमा लगानी भित्र्याउन भारत, बंगलादेश लगायत देशका लगानीकर्तालाई नेपालले आकर्षण गर्न सक्छ । यसका लागि सरकारले सहज वातावरण र सहजीकरण गर्नुपर्छ ।
सोनिया बसिर कबिरम्यानेजिङ डाइरेक्टरमाइक्रोसफ्ट एशिया प्यासिफिक
सरकारले डिजिटलाइजेशनको प्रवद्र्धन, विकास तथा विस्तारमा ध्यान दिनुपर्छ । कुनै विदेशी लगानीकर्ता तथा आन्तरिक लगानीकर्ताले मात्रै यो क्षेत्रको वृत्ति विकास गर्न सक्दैनन् । सूचना प्रविधिको प्रयोगबाटै उच्च स्तरको डिजिटल अर्थतन्त्रमा पुग्न सकिन्छ । डिजिटलाइजेशनका साथै स्टार्टअप र डिजिटल शिक्षा पनि उत्तिकै आवश्यक हुन्छ । प्रविधिको प्रयोगबाट अहिले धेरै काम सहज भएका छन् । त्यसैले नेपालले पनि प्रविधि तथा डिजिटलाइजेशनमा लगानी बढाउन आवश्यक छ । प्रविधिको क्षेत्रमा ठूलो उपलब्धि हासिल हुन सक्ने उल्लेख गर्दै आईटी कम्पनी सञ्चालनका लागि सबै क्षेत्रको सहकार्य हुनुपर्छ ।
राजेश अग्रवालनिर्देशक, आरएमसी ग्रूप
निजीक्षेत्रलाई विश्वासमा नलिईकन कुनै प्रोजेक्ट नेपालमा आउन गाह्रो छ । स्थानीय पार्टनर भएमात्रै विदेशी लगानीकर्ताले यहाँका स्थानीय तथा अन्य समस्या बुझ्न र ती समस्या समाधान गर्न सजिलो हुन्छ । विदेशी लगानीकर्ताले लगानी गर्दा नियम कानून मात्र हेरेको हुन्छ । अन्य पक्षको सरलीकरण तथा सहजीकरणका लागि निजीक्षेत्र पार्टनर हुनुपर्छ । जबसम्म नेपालको निजीक्षेत्रसँग सहकार्य हुँदैन, तबसम्म विदेशी लगानी आउन गाह्रो हुन्छ । यसको उदाहरण हामीसँग छ । सरकारले जलविद्युत्का लागि जीएमआरसँग सम्झौता गरेको छ । तर त्यसबाट हालसम्म उपलब्धि हासिल हुन सकेको छैन । अहिलेको लगानी सम्मेलनमा सरकारले अघि सारेका ‘शोकेस’मा सम्झौता हुन्छ । स्थानीय–सामाजिक मुद्दा (लोकल–सोसल इस्युज) समधानका लागि निजीक्षेत्रको पार्टनरशिप तथा लोकल एजेन्ट हुनैपर्छ । ऐन परिवर्तन भए पनि कार्यान्वयन कत्तिको हुन्छ, त्यो महŒवपूर्ण हुन्छ । २०७२ मा यस्तो सम्मेलन ‘गर्न मात्रै गरिएको’ जस्तै थियो । त्यतिबेला हामीसँग ठोस कार्ययोजना थिएनन् । अहिले भने सरकारले परियोजनका ‘शोकेस’ र निजीक्षेत्रले पनि लगानीका परियोजना अघि सारेको छ । त्यसैले सकारात्मक आशा गर्ने ठाउँ धेरै छ ।
मासाहिरो मियासितामहाप्रबन्धक, सुमितोमो
विश्व अहिले ‘फाइभ जी’ प्रविधि भिœयाउने होडमा छ । यसले प्रविधिको क्षेत्रमा निकै परिवर्तन ल्याउने देखिन्छ । विश्वमा प्रविधिको क्षेत्रमा भइरहेका विकास र अभ्यासका अनुभवहरू एक देशबाट अर्काे देशमा आदानप्रदान गर्नुपर्छ । यसले प्रविधिको विस्तारमा टेवा पुग्छ । डिजिटल रूपान्तरणका लागि ड्रोन, रोबर्ट र सफ्टवेयरको प्रयोग अहिले सामान्य हुँदै आएका छन् । यसले मार्केटिङ, व्यवसाय, शिक्षा, स्मार्ट कृषि, उपभोक्ता कल सेन्टर जस्ता क्षेत्रलाई थप सहज र सरलीकरण गर्दै आएको छ । अहिले नेपालले दिगो विकास लक्ष्य (एसडीजी) योजना अघि ल्याएर २०३० सम्ममा यसका लक्ष्य हासिल गर्नेतर्फ अग्रसर छ । यो लक्ष्य प्राप्त गर्न आईसीटी क्षेत्रको विकास र लगानी सहयोग सिद्ध हुने विश्वास छ ।
नन्दलाल शर्माअध्यक्ष/प्रबन्ध निर्देशकसतलज जलविद्युत् निगम
नेपालमा जलविद्युत् क्षेत्रमा प्रशस्त सम्भावना छ । हाम्रो अनुभवमा यो क्षेत्रमा लगानीमैत्री वातावरण छ । नेपालमा लगानी गर्न जलविद्युत एक उत्कृष्ट क्षेत्र हो । भारतको मेगा परियोजना यसको उदाहरण हो । नेपाल सरकार यस्ता लगानीमा एकदम सकारात्मक छ । यसैले सरकारबाट सहायता मिल्छ । उच्च प्रतिफल प्राप्त हुने भएकाले हामीहरूले यसमा लगानी गरेका हौं । हामीले अरुण तेस्रो जलविद्युत् आयोजनामा गरेको लगानीबाट अबको करीब ५–६ वर्षमा प्रतिफल आउने अपेक्षा गरेका छौं । यसपछिको आम्दानी सबै मुनाफा हुनेछ । यसकारण नेपालको जलविद्युत् क्षेत्रमा विनाहिचकिचाहट लगानी गर्न सकिन्छ । कुल जलविद्युत् क्षमताको ५० प्रतिशत हिस्सा मात्र उत्पादन गर्न सके करीब साढे १ दशकभित्र नेपालीको प्रतिव्यक्ति आय ४ गुणा बढ्ने सम्भावना छ ।
इल्के फाइभरउपाध्यक्ष, एलियान्ज इन्भेस्टमेन्ट म्यानेजमेन्ट शेयरिङ
हामीले संसारभर २ सय ७० खर्ब यूरो लगानी गरेका छौं । लगानीको रणनीति जोखिम व्यवस्थापन, पूर्वाधार विकासको रणनीतिमा हामी केन्द्रित हुन्छौं । हामीले विशेष गरेर पूर्वाधार र रियल इस्टेटमा लगानी गर्ने गरेका छौं । यतिबेला हामी अन्य देशमा लगानी गर्न खोजिरहेका छौं । नेपालमा लगानी गर्न शुरूमा यहाँको समाज बुझ्न जरुरी छ, अध्ययन गर्नुपर्छ । तर नेपालीहरू पढेका, मेहनती र राम्रो बानी व्यवहार भएका कारण लगानी गर्दा सहज हुने अपेक्षा गरेका छौं । हामी लगानीका लागि निजी कम्पनीसँग सहकार्य गर्न इच्छुक छौं ।
आशिष रायप्रबन्ध निर्देशक, युनिलिभर नेपाल
बहुराष्ट्रिय कम्पनी युनिलिभर नेपाल नेपालमा लगानी गरेर उच्च प्रतिफल प्राप्त गर्न सफल भएको छ । नेपालमा शिक्षित जनशक्ति धेरै छन् । ५४ ओटा देशमध्ये नेपालका विश्वविद्यालयबाट उत्पादन भएका बजारशास्त्रका विद्यार्थी उत्कृट भएको हाम्रो अनुभव छ । यसकारण उक्त जनशक्तिलाई प्रयोग गरेर जुनसुकै क्षेत्रमा मुनाफा आर्जन गर्न सकिन्छ । २७ वर्षदेखि नेपालमा काम गरिरहँदा हामीलाई कुनै समस्या परेको छैन ।
सञ्जय खजुरियावरिष्ठ उपाध्यक्ष, नेस्ले इन्डिया लिमिटेड
नेपालमा दुग्ध उद्योगको प्रचुर सम्भावना छ । यसलाई विस्तार गर्न जरुरी छ । दूधमा आत्मनिर्भर बन्ने नेपालको प्रयासमा साथ दिन हामी तयार छौं । त्यस्तै प्रशोधनको माध्यमबाट मुलुकको कृषि उत्पादनको गुणस्तरमा सुधार ल्याउन आवश्यक छ ।
पवनकुमार गोल्यानअध्यक्ष, गोल्यान समूह
मुलुकमा भएको पूँजी पर्याप्त छैन । बाह्य लगानी भिœयाउन हामीसँग पर्याप्त क्षेत्र छन् । कृषि, सिमेन्ट, ऊर्जा लगायत क्षेत्रमा लगानी आवश्यक छ । नेपालमा लगानी गर्ने विदेशी लगानीकर्ताले कुनै जोखिम लिनुपर्ने वातावरण देखिन्न । यहाँ लगानी गरेको दोस्रो दिनदेखि नाफा आउन थाल्छ । त्यसैले नेपालमा लगानीको उपयुक्त वातावरण छ । यसलाई बाह्य लगानीकर्ताले सहज रूपमा बुझ्न जरुरी छ ।
महबुबुर रहमानचीफ इन्जिनियरबंगलादेश पावर डेभेलपमेन्ट बोर्ड
सन् २०२१ मा विकासशील देशका रूपमा र सन् २०४१ मा विकसित देशको रूपमा पुग्ने हाम्रो गुरुयोजना छ । यो अवस्थामा पुग्न विद्युत्को निकै ठूलो भूमिका हुन्छ । त्यसैले हाम्रो विद्युत् प्रणाली गुरुयोजना अनुसार कुल खपत हुने विद्युत्को १५ प्रतिशत छिमेकी देशबाट ल्याउने भन्ने छ । यो भनेको बढीमा १२ हजार मेगावाटसम्म हुन्छ । हामी अहिले ११६० मेगावाट विद्युत् भारतबाट आयात गरिरहेका छौं । भारतको कोइलामा आधारित विद्युत् उत्पादक एक कम्पनीसँग अर्को १ हजार ६ सय मेगावाट खरीद गर्ने सम्झौता गरेका छौं । भविष्यमा ३ हजार मेगावाटको हाराहारीमा भारतबाट आयात गर्नेछौं । कुल आवश्यक १२ हजार मेगावाटमध्ये बाँकी ९ हजार मेगावाट नेपालको जलविद्युत्बाट प्राप्त गर्न सकिन्छ भन्ने हाम्रो विश्वास छ ।
हरकिरतसिंह बेदीडाबर इण्डिया लिमिटेडका सार्क प्रमुख
डावरले नेपालले नेपालमा २० वर्षदेखि काम गर्दै आएको छ । हामीले लगानीको सुरक्षण पाएका छौं । नाफा पनि सहजै लैजान पाएका छौं । नेपालमा लगानी गर्न डाबर सधैं इच्छुक नै छ । लगानीका प्रशस्त क्षेत्र भएकाले अगामी दिनमा लगानी बढाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछु ।
राजीव गान्धीप्रमुख कार्यकारी अधिकृतहेस्टर बायो साइन्सेस लिमिटेड
हामीले कफीक्षेत्रमा लगानी गर्दै आएका छौं । नेपालको कफी गुणस्तरीय छ । यसलाई विश्व बजारमा लैजान आवश्यक छ । नेपालसँग सहकार्य गरेर काम गर्न इच्छुक छौं । नेपालको डेमो फार्मिङमा सुधार गर्नुपर्छ । कृषिमा नेपालले ठूलो फड्को मार्न सक्छ ।
सनोजकुमार झासचिव, केन्द्रीय विद्युत् नियमन आयोग, भारत
हाम्रोमा छिमेकी मुलुकबाट विद्युत् ल्याउने सम्बन्धमा निर्देशिका यसअघि रहेको व्यवस्थाका सम्बन्धमा नेपाल, भुटान, बंगलादेशबाट सुझाव पाएपछि त्यसमा रहेका केही अप्ठ्यारा बुँदालाई संशोधन गरियो । हाम्रो चाहना भनेको देशभित्रको विद्युत् प्रणाली अविछिन्न रहेर छिमेकी मुलुकहरूसँगको आदान–प्रदान पनि सहज होस् भन्ने हो । हामीसँग जलविद्युत्मा ठूलो क्षमता छ । तर विगत ४–५ वर्षको अवधिमा पर्याप्त जलविद्युत् उत्पादन गर्न सकिरहेका छैनौं । हामीलाई ठूलो परिमाणमा विद्युत् अभाव छ । र यसलाई पूरा गर्न जलविद्युत् नै चाहिन्छ । अप्रिल, मे र जुनमा भारतका जलविद्युत् आयोजनाबाट पर्याप्त विद्युत् उपलब्ध हुन गाह्रो छ । त्यो समयमा हामी नेपाल र भुटानबाट जलविद्युत् प्राप्त गर्न चाहन्छौं ।
सोङ तोङसेङमहानिर्देशक, पावर चाइना, चीन
हामी हामीले प्रयोग गरेर संसारका विभिन्न ठाउँमा जलविद्युत् क्षेत्रमा सफल भइसकेका चिनियाँ प्रविधिबाट यहाँ पनि परियोजना विकास गरौं भन्ने चाहन्छौं । नेपालसँग भएको जलविद्युत्को सम्भाव्यताले भारत, बंगलादेश र तिब्बतमा पनि विद्युत् प्रवाह गर्न सक्छ । हामीसँग जलविद्युत्मा लगानी गर्न सकिने ठूलो धनराशी तथा प्रविधि छ । आफ्नो देशमा अब यो क्षेत्रमा गर्नुपर्ने लगानीको आवश्यकता कम हुँदै गएका कारण हामी अन्य देशतर्फ अघि बढिरहेका छौं । त्यसैले नेपाल चिनियाँ लगानी, प्रविधि तथा अन्य जुनसुकै कुराको पनि ठूलो परिमाणमा लगानी हुने देश बन्नेछ भन्ने विश्वास लिएको छु ।
अर्णव वन्द्योपाध्यायलीड ट्रान्सपोर्ट स्पेशलिष्ट, विश्व बैंक
विश्व बैंकले अहिले भारत र बंगलादेशलाई जल मार्गको विस्तारका लागि सहयोग गरिरहेका छौं । दक्षिण एशियाको भविष्य निर्माणमा ठूलो यसको ठूलो भूमिका हुनेछ । नेपालले पनि गण्डकी र कोशी हुँदै उक्त परियोजनासम्म जल यातायात विकास गर्ने हो भने कोलकाता (भारत) र चटगाउँ (बंगलादेश)का बन्दरगाहसम्म सोझै जोडिने अवसर पाउनेछ । यो परियोजनाका लागि बन्दरगाह टर्मिनल, लजिस्टिक लगायत निर्माणमा निजीक्षेत्र आउन सक्छ ।
हान्स पिटर ल्यांकेसउपाध्यक्ष, अर्थशास्त्र र प्राइभेट सेक्टर डेभलपमेन्ट
नेपालमा डुइङ बिजनेशलाई जोड दिइएको अवस्था छ । कुनै पनि देशको विदेशी लगानी आउन देशकै रेटिङ हेरिन्छ । यसकारण नेपालले रेटिङ गर्न जरुरी छ । यो लगानीकर्ताका लागि लगानी गर्ने आधार हो । पाकिस्तानको बी माइनस, श्रीलंकाको बी प्लस रेटिङ छ । नेपालको पनि सबै सूचक हेर्दा रेटिङ राम्रो हुने अपेक्षा गर्न सकिन्छ । अन्तरराष्ट्रिय स्तरको राम्रा अभ्यासलाई स्वीकार्नु जररी छ । कानूनी सुरक्षा, विश्वासको आधार, खुला बजार अर्थतन्त्र लगायत भएमा लगानी गर्न सहज हुन्छ ।
आर्थिक अभियान
केपी शर्मा ओली
प्रधानमन्त्री
बुद्धको जन्मस्थल र सर्वोच्च शिखर सगरमाथाजस्ता मनमोहक हिमाल पहाडको देश नेपाल हो । यिनै कुराले पनि विदेशी लगानीकर्तालाई नेपालमा पूँजी लगाउन उत्प्रेरणा मिल्ने विश्वास छ ।
विदेशी लगानीविना कुनै पनि देशको विकास हुँदैन । हामीले लगानी भित्र्याउन यसै वर्ष मात्रै ठूलो नीतिगत सुधार गरेका छौं । अहिले मुलुकमा बहुमतको स्थिर सरकार छ । यो सरकारले देशको विकास गर्न चाहन्छ । यो अवस्था लगानीकर्ताका लागि पनि सुखद हो । नेपाल लगानीका हिसाबले ‘भर्जिन ल्यान्ड’ हो । हामीले तयार पारेका७७ ओटा आयोजनामा जुनमा लगानी गरे पनि हुन्छ । यहाँ लगानी गरेर लगानीकर्ताले कमाएको नाफा ढुक्कका साथ लैजान सक्ने वातावरण छ । मुलुकको जलस्रोत विदेशी लगानीकर्ताका लागि मुख्य आकर्षण केन्द्र हो । उत्पादनमूलक अन्य क्षेत्रमा लगानी आवश्यक छ । नेपाल व्यापार–व्यवसाय र लगानीका लागि तयार छ । ढुक्क भएर लगानी गर्नुहोस्, तपाईंको लगानीको सुरक्षाका साथै मुनाफाको प्रत्याभूति हुनेछ । नेपाललाई व्यापारको केन्द्रका रूपमा विकास गर्न अन्तरराष्ट्रिय लगानीकर्ता आवश्यक छ ।
चीन, भारत देशसँगको बहुआयामिक सम्पर्क सञ्जालभित्र सडक, रेल, जलमार्ग, हवाईमार्ग र प्रसारण लाइन समावेश गरेका छौं । यसले पनि लगानीका लागि नेपाल उपयुक्तस्थल हो भन्ने बुझाउँछ । निर्धारित मापदण्ड पूरा गरेका उद्योगलाई कर छूटको व्यवस्थाका साथै संस्थागत कर, आयात महशुल र निर्यात सहजीकरणमा आकर्षक प्रोत्साहन दिँदै आएका छौं । प्रतिस्पर्धी कर प्रणाली, परिश्रमी, युवा, सस्ता श्रमिक, बहुुशीपयुक्त जनशक्ति र मनासिव खर्चमा उत्पादन लिन सकिने जस्ता व्यवस्थाले नेपालमा लगानीको उच्च प्रतिफल प्राप्त हुनेछ ।
उद्योगका लागि चौबीसै घण्टा विद्युत् आपूर्तिको व्यवस्था गरेका छौं । अब चाँडै नै हामीसँग अतिरिक्त विद्युत् हुनेछ । देशभित्र र अन्तरदेशीय सडक सम्पर्क विस्तारमा उल्लेख्य सुधार आएको छ । काठमाडौं–तराई द्रुतमार्गको निर्माणले पनि नेपाल समृद्ध बन्ने निश्चित छ ।
डा. युवराज खतिवडा
अर्थमन्त्री
नेपालमा राजनीतिक स्थिरता कायम छ । ठूलो प्रयासपछि अस्थिरता हटाउदै संघीय संरचनामा मुलुकलाई लगिएको छ । यसँसँगै प्रक्रियागत तथा संस्थागत सुधार एवं अन्य संरचनामा सुधार गरी लगानीयोग्य राष्ट्र बनाएका छौं ।
नेपालमा विशेषतः ऊर्जा, भौतिक पूर्वाधार, कृषि, पर्यटनलगायत क्षेत्रमा लगानी आवश्यक छ । सरकारले ‘समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली’ नारा अंगीकार गरेको छ । तर मुलुकलाई समृद्ध बनाउन स्वदेशी पूँजीले मात्रै भ्याउँदैन । बाह्य लगानी जुटाउन लगानी सम्मेलन आवश्यक परेको हो । लगानीमैत्री वातावरण बनाउन सहज करका दर तयार पारिएको छ । त्यस्तै लगानीकर्ताको हितलाई ध्यानमा राखेर हालै मात्र नयाँ कानून तयार गरिएको छ । चीन र भारतजस्ता ठूला देशको बीचमा रहेकाले पनि ठूलो बजारको सम्भावना नेपालमा छ
विदेशी लगानीकर्ताले जुन क्षेत्रमा लगानी गर्न चाहन्छन्, सोही क्षेत्र उपलब्ध गराउन सरकार तयार छ । स्थायी सरकार, नीतिगत तथा संरचनागत सुधार गरी लगानीकर्तालाई सहज वातावरण सृजना गर्न सरकार प्रतिबद्ध छ ।
चक्रपाणि खनाल
मन्त्री, कृषि तथा पशुपक्षी मन्त्रालय
नेपाल सानो देश भए पनि कृषिमा लगानीको प्रशस्त सम्भावना छ । कृषिमा श्रमशक्ति पर्याप्त हुनुले यहाँ सञ्चालित परियोजनालाई जनशक्तिको अभाव हुन दिइनेछैन । सरकारले लगानीका लागि रासायनिक मल प्लान्ट तथा चितवन, सुर्खेत र काभ्रे, कैलाली, कास्की, पर्सा, रूपन्देही र मोरङमा एकीकृत कृषिसम्बन्धी आठ परियोजना अघि सारेको छ ।
मह, कफी र चिया मात्रै होइन, एग्रो फरेष्ट र एग्रो पर्यटनमा समेत लगानीको ठूलो सम्भावना छ । सरकारले अघि सारेका लगानीयोग्य परियोजनामा लगानी गर्न सके आन्तरिक र बाह्य बजारको समेत राम्रो सम्भावना छ । कानून परिमार्जन गरी लगानीमैत्री नीति नियम सरकारले बनाउन कुनै कन्जुस्याइँ गरेको छैन । कानूनमा धेरै सुधार भइसकेका छन् र कानूनी जटिलता समेत हटाइनेछ । नयाँ संविधान निर्माणसँगै संकमणकालको अन्त्य भएकाले नेपाल लगानीको सम्भावनायुक्त देश बन्न पुगेको छ । चीन र भारतसँग राम्रो सहकार्य हुँदै आएकाले नेपाली उत्पादनले पूर्णरूपमा बजार पाउनेछ । नाफा लैजान कुनै कानून बाधा छैन । सरकारले लगानीको पर्याप्त सुरक्षा दिन्छ ।
गोकुल बास्कोटा
मन्त्री
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालय
डिजिटल आधार नै आर्थिक वृद्धि हासिल गर्ने मार्गचित्र ‘रोड म्याप’ हो । नेपाल डिजिटल प्रविधिको प्रयोगबाटै आर्थिक तथा सामाजिक वृत्ति विकासका लागि अग्रसर भएको छ । तीव्र विकासका लागि सूचना प्रविधिको महत्त्वपूर्ण भूमिका हुने भएकाले सरकारले ‘डिजिटल नेपाल कार्यक्रम’ अघि सारेको छ । अन्य योजनामार्फत मुलुकको सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा सरकारले आन्तरिक र बाह्य लगानीको ढोका खोलेको छ । डिजिटल रूपान्तरणबाट नेपाल आर्थिक विकास गर्न चाहन्छ । अहिले मुलुकभित्र तीनओटा टेलिकम कम्पनीले ‘फोर जी’ सेवा दिइरहेका छन् । नेपालको सूचना प्रविधि क्षेत्रका पूर्वाधारहरू अप्टिकल फाइबर, डाटाबेस लगायत क्षेत्रमा लगानीका लागि सरकारले आह्वान गर्दै आएको छ । एसडीजीका लक्ष्य हासिल गर्न पनि यो क्षेत्रमा वैदेशिक लगानी आवश्यक छ । सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा खुलेर लगानी गर्न सरकार आह्वान गर्छ । लगानीका लागि प्रशासनिक, कानूनी तथा नीतिगत प्रक्रिया सहज बनाएको छ ।
वर्षमान पुन
मन्त्री
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ
‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’ भन्ने सरकारको नारा पर्याप्त ऊर्जा विना सम्भव छैन । ऊर्जा उत्पादन नेपालको अर्थतन्त्रको प्रमुख चालक शक्ति हो । नेपालमा हुने जलविद्युत् उत्पादनले यो क्षेत्रकै विद्युत् प्रणालीलाई भरपर्दो बनाउन मद्दत गर्दछ । मेरो मन्त्रालयले १० वर्षमा आन्तरिक खपत मात्रैका लागि १० हजार र निर्यातका लागि अर्को ५ हजार मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने महत्त्वाकांक्षी योजना अघि सारेको छ । यसका लागि खासगरी विदेशी निजीक्षेत्रको लगानी अपेक्षा गरिएको छ । यो क्षेत्रमा सक्रिय केहीले भोगेका समस्याका सम्बन्धमा हामी जानकार छौं । ती समस्या हल गर्न समय समयमा नीति परिमार्जन पनि हुँदै आएको छ । देशभित्रका बैंकले ठूला परियोजनामा लगानी गर्न पर्याप्त हुने अवस्था छैन । त्यसैले पनि हामीलाई विदेशी लगानी चाहिएको छ । जनताको जलविद्युत् परियोजनामा पनि हामीलाई बाहिरको लगानी आवश्यक छ । हामीसँग लगानीमैत्री वातावरण छ ।
डा. रामशरण महत
पूर्व अर्थमन्त्री
नेपालमा लगानीको वातावरण सहज भएको छ । हाम्रो पार्टीले सन् १९९० को दशकमै निजीक्षेत्रको लगानी खुला गरेर आर्थिक उदारीकरण शुरू गरेको हो । तर सशस्त्र द्वन्द्व, संविधान निर्माण, भूकम्पजस्ता थुप्रै अप्ठ्याराले नेपालले पछिल्ला २० वर्षमा आर्थिक वृद्धि गर्न सकेको छैन ।
अप्ठ्यारो समयमा पनि विश्व बैंक र एशियाली विकास बैंकले नेपालको विकासमा सघाएका छन् । यो हाम्रा लागि खुशीको कुरा हो । हाम्रो आन्तरिक स्रोतबाट मात्र उच्च आर्थिक वृद्धि सम्भव छैन । त्यसका लागि वैदेशिक लगानी पनि आवश्यक पर्छ ।
भवानी राणा
अध्यक्ष
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ
नेपाल लगानीका लागि योग्य देश हो । स्थायी सरकार, लगानीमैत्री नीतिगत व्यवस्था भएकाले नेपालमा लगानी गर्ने राम्रो अवसर छ । यति बेला नेपाल आर्थिक विकासको चरणमा प्रवेश गरेको छ । नेपाल संघीय संरचनामा गएपछि सरकारका साथै हरेक स्थानीय तहबाट समेत विकासका लागि सहायता मिल्ने भएको छ ।
लगानी गर्ने सम्भाव्य क्षेत्र धेरै छन् । यसमध्ये पर्यटन, ऊर्जा, कृषि, प्रविधि, सडक लगायत पूर्वाधार मुख्य हुन् । यसअघि नेपालमा लगानी गरेर मुनाफा कमाउँदै आएका स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड, युनिलिभर जस्ता बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरू उदाहरण हुन् । छिमेकी मुलुक चीन र भारतमा नेपाली उत्पादन निकासी गर्दा भन्सार महशुल छूट दिनेगरी सहमति भएको छ । त्यसैले नेपालमा उत्पादित वस्तुले बजार नपाउला कि भन्ने चिन्ता छैन । हाल सरकारसँगै निजीक्षेत्र पनि ठूला परियोजनामा निर्माण गर्ने तयारीमा जुटेको छ । नेपालमा विद्युत् भार कटौतीको समस्या समाधान भएको छ । श्रम गर्न सक्ने जनशक्ति समेत पर्याप्त मात्रामा छन् ।
हरिभक्त शर्मा
अध्यक्ष
नेपाल उद्योग परिसंघ
नेपालमा निजीक्षेत्रले द्रुत गतिमा लगानी गरिरहेको छ । अहिले लगानीको सही मौका भएकाले आउनुस्, नेपाली लगानीकर्तासँग प्रतिस्पर्धा गर्नुस् । सही रणनीति लिएर लगानी गरे सहज छ । नेपालमा जुनसुकै मौसममा काम गर्ने वातावरण छ । लगानी गरेर बाहै्र महीना काम गर्न सकिने, कम्पनी बन्द गर्नुपर्ने मौसम नरहने भएकाले यो विश्वकै अनुकूल वातावरण भएको देश हो । नेपालमा कृषि तथा जडीबुटीको उत्पादन गर्न सकिने सम्भावना बढी भएकाले यसबाट उच्च मुनाफा हासिल गर्न सकिन्छ । सरकारले लगानीको सुरक्षा गर्ने प्रतिबद्धता गरिसकेकाले निर्धक्क भएर लगानी गर्न सकिन्छ । लगानी गर्नेबारे सल्लाह तथा जानकारी लिन चाहनहुन्छ भने उद्योग परिसंघ सेवा दिन सधैं तत्पर छ ।
दीपकराज जोशी
प्रमुख कार्यकारी अधिकृत
नेपाल पर्यटन बोर्ड
नेपालका लगानीयोग्य क्षेत्रमध्ये पर्यटन महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो । यसका लागि आन्तरिक र बाह्य लगानीको खोजी नेपालले गरिरहेको छ । पर्याप्त लगानीविना पर्यटन पूर्वाधार बन्न सक्दैनन् । नेपालले ‘नेपाल भ्रमण वर्ष २०२०’ घोषणा गरिसकेको छ भने त्यसमा २० लाख पर्यटक र आगामी १० वर्षभित्रमा ५० लाख पर्यटक नेपाल भित्र्याउने लक्ष्य राखिएको छ । पछिल्लो समय नेपालमा आउने पर्यटक बढेका छन् । नेपालको पर्यटन क्षेत्रबाट ‘लाइफ टाइम एक्सपेरियन्स’ लिन सकिन्छ । नेपालले पर्वतीय आर्थिक गतिविधिलाई केन्द्रमा राखेको छ । नेपालको पर्यटन साहसिक पर्यटनको पर्याय बनेको छ । प्याराग्लाइडिङ, बञ्जीजम्प, अल्ट्रालाइट, जीपलाइन, र्याफ्टिङ, होटल क्षेत्रमा लगानीका पर्याप्त सम्भावना छन् ।
डा. कृष्णप्रसाद ओली
सदस्य, राष्ट्रिय योजना आयोग
तापक्रम वृद्धिका कारण पछिल्लो समयमा हिमालय अत्यधिक मात्रामा पग्लिँदै गएका छन् । जलाशययुक्त जलविद्युत् आयोजना निर्माण गर्ने हो भने कम हिउँ भए पनि बर्खामा परेको ठूलो परिमाणको पानी सञ्चित भई विद्युत् उत्पादन गर्न सकिन्छ । जति तापक्रम बढ्छ, त्यति बंगालको खाडीबाट पानी लिएर उठ्ने बादल बढी हुन्छ र त्यो आएर हिमालमा ठोक्किई वर्षा भई हाम्रा जलाशययुक्त आयोजनामा पानीको अभाव हुन पाउँदैन । साथै त्यहाँ सञ्चित हुने पानीले जल प्रणालीको संरक्षणका साथै बाढी नियन्त्रणमा सहयोगी हुन्छ । त्यसैगरी सुक्खा नियन्त्रण, पर्यटन विकास, सिँचाइ, पारवहन लगायत धेरै कुरा जलाशययुक्त आयोजनाका कारण सम्भव हुन्छन् । हामी स्वच्छ ऊर्जा उत्पादनमा प्रतिबद्ध भएर ऊर्जा विकासको दिशामा अघि बढिरहेको देश हौं ।
डा. रामकुमार फुयाल
सदस्य
राष्ट्रिय योजना आयोग
पछिल्ला वर्षमा नेपाल घुम्न आउने पर्यटकको संख्या बढ्दो क्रममा छ । यसले नेपाल विश्वका पर्यटकको ध्यान खिच्न सफल भएको पुष्टि गर्छ । बढ्दो पर्यटकको आगमनले यस क्षेत्रमा लगानी बढाउन र विश्व समुदायको ध्यान केन्द्रित गराउन सफल भएको देखिन्छ । सरकारले पर्यटन क्षेत्रलाई उच्च प्राथमिकतामा राख्दै आएअनुसार नै लगानी र यसको प्रतिफल सुनिश्चितताका लागि सहजीकरण गर्न तयार छौं । लगानी सम्मेलनले पर्यटन क्षेत्रमा नयाँ सोचका साथ लगानी गर्न सघाउनेछ ।
रघुवीर महासेठ
मन्त्री
भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात
हामी पूर्वाधार निर्माणको महाअभियानमा होमिन चाहन्छौं । सडक, रेल्वे, हाइवे, मोनोरेल, मेट्रो रेल, स्काई रेल, जलमार्ग तथा हवाईमार्ग जस्ता पूर्वाधार निर्माण हाम्रो योजनामा छन् ।
त्यसैगरी यातायात पूर्वाधारमार्फत छिमेकी देशहरू भारत र चीनसँग जोडिने प्रयासमा पनि छौं । हामी पूर्वाधार निर्माणमा लगानीसँगै आधुनिक प्रविधि पनि खोजिरहेका छौं । त्यसैले हाम्रो यो अभियानमा विकास साझेदारका साथै निजीक्षेत्रलाई सहयोग गर्न आह्वान गर्दछु ।
डा. उपेन्द्र महतो
संस्थापक अध्यक्ष
गैरआवासीय नेपाली संघ
नेपाल वैदेशिक लगानीका लागि सुरक्षित र भरपर्दो मुलुक हो । पछिल्लो समय लगानीका लागि व्यवधान छैन । यसैले अब लगानीको समस्या छ भन्ने सोच्नुपर्दैन । प्रशस्त अवसर भएकाले अब निर्धक्क भएर लगानी गर्नुहोस्, ३–४ वर्षमै नै नाफा कमाउन सक्नुहुन्छ ।
नेपालले सबै कारोबार बैंकिङ प्रणालीबाट गर्न जोड दिँदै आएकाले विश्व बजारमा कारोबार गर्न सहज छ । अन्तरराष्ट्रिय स्तरमा एक बैंकबाट अर्को बैंकमा रकम स्थानान्तरण गर्न कुनै समस्या छैन ।
शिसिन चेन
उपाध्यक्ष
एशियाली विकास बैंक
विदेशी लगानी स्वागत गर्ने नेपालको तरीका आकर्षक छ । लामो समयदेखि एशियाली विकास बैंकले यहाँको विकासमा साझेदारी गरिरहेको छ । मध्यमस्तरको आय भएको मुलुकमा रूपान्तरणका लागि नेपालले भौतिक पूर्वाधारका क्षेत्रमा ठूलो लगानी गर्नुपर्ने देखिन्छ । हामीले हालसम्म मेलम्ची खानेपानी आयोजना, भूकम्पबाट क्षतिग्रस्त विद्यालयका भवन पुनर्निर्माण, गौतमबुद्ध अन्तररराष्ट्रिय विमानस्थल लगायका परियोजनामा लगानी गरेका छौं । नेपालले विकास चाहिरहेको छ । यसैले यहाँको विकासमा थप लगानी गर्न हामी तयार छौं ।
सागरराज गौतम
सिनियर डिभिजनल इन्जिनियर
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सि“चाइ मन्त्रालय
८७ प्रतिशत जनतामा विद्युत् पहुँच पुगेको छ । प्रसारण गुरुयोजना तयार भएको छ । साथै देशभरि नै प्रसारण तथा वितरण प्रणाली विकास अघि बढिरहेको छ । भारत, बंगलादेश र चीनसँग द्विदेशीय सहमतिका आधारमा अन्तरदेशीय प्रसारण सम्पर्क स्थापना साथै व्यापारको विषय अघि बढिरहेको छ । लगानी फिर्ता लैजाने व्यवस्था सहज छ । यो क्षेत्रमा आएका लगानीकर्तालाई विभिन्न प्रकारका कर छूट र अनुदानको समेत व्यवस्था छ ।
माइक बोल्सोभर
प्रमुख कार्यकारी अधिकृत
सिल्भर हेरिटेज ग्रुप
पर्यटनलाई विश्वकै एक नम्बर उद्योग मानिन्छ । ट्राभल, एड्भेन्चर पर्यटन, अग्र्यानिक फार्म, नवीनतम सृजनाका साथै पर्यटन पूर्वाधारमा लगानी हुनुपर्छ । आम्दानीको राम्रो स्रोत भएकाले पर्यटनमा लगानी बढ्दो अवस्थामा छ । विश्वमा फैलिएको हस्पिटालिटी कल्चरको फाइदा नेपालले पर्याप्त मात्रामा लिनुपर्छ । लगानी सम्मेलन यसका लागि उपयुक्त माध्यम बन्न सक्छ । प्राकृतिक र सांस्कृतिक रूपमा धनी नेपालले प्रचार प्रसारका साथै प्रवर्द्धनात्मक कार्यक्रममा विशेष ध्यान दिनुपर्छ ।
संगीता श्रेष्ठ
प्रबन्ध निर्देशक
द्वारिकाज ग्रूप अफ होटल्स एन्ड रिसोर्ट
नेपालको हस्पिटालिटी क्षेत्रमा प्रशस्त लगानी गर्न सकिन्छ । अहिलेको सम्मेलनमा पनि पर्यटन क्षेत्रका प्रोजेक्ट आएका छन् । नेपालमा राजनीतिक स्थायित्वसँगै लगानीको वातावरण बनेको छ । हस्पिटालिटीमा आन्तरिक र बाह्य लगानी आउन जरुरी छ । नेपालको लगानीको प्रमुख क्षेत्र पर्यटन भएकाले विदेशी लगानीकर्तालाई यो क्षेत्रमा लगानी गर्न खुला छ । पर्यटनमा गरिने लगानी र यसबाट पाइने प्रतिफल पनि सुनिश्चित हुन्छ ।
केइको होन्डा
उपाध्यक्ष तथा
प्रमुख कार्यकारी अधिकृत, मिगा
नेपाल विदेशी लगानीका लागि योग्य भूमि हो । नेपालमा वैदेशिक लगानीमा वृद्धि भइरहेको छ । यस्ता लगानीले लाखौं रोजगारी सृजना हुने भएकाले नेपालीको जीवनशैली उकास्न समेत मद्दत पुग्छ । नेपालमा पूर्वाधारको विकासमा निजीक्षेत्रको लगानी जरुरी छ । पछिल्लो समय राजनीतिक स्थिरताले पनि नेपालमा लगानी गर्ने वातावरण बनेको छ ।
चन्द्र बलानी
प्रमुख
अमेजन इन्टरनेट सर्भिसेज प्रालि, भारत
प्रविधिको क्षेत्र अहिले तीव्ररूपमा फड्को मारेको क्षेत्र हो । यो क्षेत्रमा क्रिएशन र क्रियटिभिटी भयो भने यो क्षेत्रमा गरिएको लगानीबाट उच्च प्रतिफल पाउन सकिन्छ । आईसीटीमा इन्नोभेशन अर्थात् नवीनतम उपयोग निकै महŒवपूर्ण हुन्छ । स्टार्ट–अपहरूका लागि त यो क्षेत्र निकै फलदायी हुन्छ । यसका लागि सरकार तथा निजीक्षेत्रको सहयोग जरुरी हुन्छ । शुरूमा लगानी आवश्यक हुन्छ । र, त्यसपछि लगानीको प्रतिफल प्राप्त हुन्छ । सूचना र प्रविधिमा लगानी भित्र्याउन भारत, बंगलादेश लगायत देशका लगानीकर्तालाई नेपालले आकर्षण गर्न सक्छ । यसका लागि सरकारले सहज वातावरण र सहजीकरण गर्नुपर्छ ।
सोनिया बसिर कबिर
म्यानेजिङ डाइरेक्टर
माइक्रोसफ्ट एशिया प्यासिफिक
सरकारले डिजिटलाइजेशनको प्रवद्र्धन, विकास तथा विस्तारमा ध्यान दिनुपर्छ । कुनै विदेशी लगानीकर्ता तथा आन्तरिक लगानीकर्ताले मात्रै यो क्षेत्रको वृत्ति विकास गर्न सक्दैनन् । सूचना प्रविधिको प्रयोगबाटै उच्च स्तरको डिजिटल अर्थतन्त्रमा पुग्न सकिन्छ । डिजिटलाइजेशनका साथै स्टार्टअप र डिजिटल शिक्षा पनि उत्तिकै आवश्यक हुन्छ । प्रविधिको प्रयोगबाट अहिले धेरै काम सहज भएका छन् । त्यसैले नेपालले पनि प्रविधि तथा डिजिटलाइजेशनमा लगानी बढाउन आवश्यक छ । प्रविधिको क्षेत्रमा ठूलो उपलब्धि हासिल हुन सक्ने उल्लेख गर्दै आईटी कम्पनी सञ्चालनका लागि सबै क्षेत्रको सहकार्य हुनुपर्छ ।
राजेश अग्रवाल
निर्देशक, आरएमसी ग्रूप
निजीक्षेत्रलाई विश्वासमा नलिईकन कुनै प्रोजेक्ट नेपालमा आउन गाह्रो छ । स्थानीय पार्टनर भएमात्रै विदेशी लगानीकर्ताले यहाँका स्थानीय तथा अन्य समस्या बुझ्न र ती समस्या समाधान गर्न सजिलो हुन्छ । विदेशी लगानीकर्ताले लगानी गर्दा नियम कानून मात्र हेरेको हुन्छ । अन्य पक्षको सरलीकरण तथा सहजीकरणका लागि निजीक्षेत्र पार्टनर हुनुपर्छ । जबसम्म नेपालको निजीक्षेत्रसँग सहकार्य हुँदैन, तबसम्म विदेशी लगानी आउन गाह्रो हुन्छ । यसको उदाहरण हामीसँग छ । सरकारले जलविद्युत्का लागि जीएमआरसँग सम्झौता गरेको छ । तर त्यसबाट हालसम्म उपलब्धि हासिल हुन सकेको छैन । अहिलेको लगानी सम्मेलनमा सरकारले अघि सारेका ‘शोकेस’मा सम्झौता हुन्छ । स्थानीय–सामाजिक मुद्दा (लोकल–सोसल इस्युज) समधानका लागि निजीक्षेत्रको पार्टनरशिप तथा लोकल एजेन्ट हुनैपर्छ । ऐन परिवर्तन भए पनि कार्यान्वयन कत्तिको हुन्छ, त्यो महŒवपूर्ण हुन्छ । २०७२ मा यस्तो सम्मेलन ‘गर्न मात्रै गरिएको’ जस्तै थियो । त्यतिबेला हामीसँग ठोस कार्ययोजना थिएनन् । अहिले भने सरकारले परियोजनका ‘शोकेस’ र निजीक्षेत्रले पनि लगानीका परियोजना अघि सारेको छ । त्यसैले सकारात्मक आशा गर्ने ठाउँ धेरै छ ।
मासाहिरो मियासिता
महाप्रबन्धक, सुमितोमो
विश्व अहिले ‘फाइभ जी’ प्रविधि भिœयाउने होडमा छ । यसले प्रविधिको क्षेत्रमा निकै परिवर्तन ल्याउने देखिन्छ । विश्वमा प्रविधिको क्षेत्रमा भइरहेका विकास र अभ्यासका अनुभवहरू एक देशबाट अर्काे देशमा आदानप्रदान गर्नुपर्छ । यसले प्रविधिको विस्तारमा टेवा पुग्छ । डिजिटल रूपान्तरणका लागि ड्रोन, रोबर्ट र सफ्टवेयरको प्रयोग अहिले सामान्य हुँदै आएका छन् । यसले मार्केटिङ, व्यवसाय, शिक्षा, स्मार्ट कृषि, उपभोक्ता कल सेन्टर जस्ता क्षेत्रलाई थप सहज र सरलीकरण गर्दै आएको छ । अहिले नेपालले दिगो विकास लक्ष्य (एसडीजी) योजना अघि ल्याएर २०३० सम्ममा यसका लक्ष्य हासिल गर्नेतर्फ अग्रसर छ । यो लक्ष्य प्राप्त गर्न आईसीटी क्षेत्रको विकास र लगानी सहयोग सिद्ध हुने विश्वास छ ।
नन्दलाल शर्मा
अध्यक्ष/प्रबन्ध निर्देशक
सतलज जलविद्युत् निगम
नेपालमा जलविद्युत् क्षेत्रमा प्रशस्त सम्भावना छ । हाम्रो अनुभवमा यो क्षेत्रमा लगानीमैत्री वातावरण छ । नेपालमा लगानी गर्न जलविद्युत एक उत्कृष्ट क्षेत्र हो । भारतको मेगा परियोजना यसको उदाहरण हो । नेपाल सरकार यस्ता लगानीमा एकदम सकारात्मक छ । यसैले सरकारबाट सहायता मिल्छ । उच्च प्रतिफल प्राप्त हुने भएकाले हामीहरूले यसमा लगानी गरेका हौं । हामीले अरुण तेस्रो जलविद्युत् आयोजनामा गरेको लगानीबाट अबको करीब ५–६ वर्षमा प्रतिफल आउने अपेक्षा गरेका छौं । यसपछिको आम्दानी सबै मुनाफा हुनेछ । यसकारण नेपालको जलविद्युत् क्षेत्रमा विनाहिचकिचाहट लगानी गर्न सकिन्छ । कुल जलविद्युत् क्षमताको ५० प्रतिशत हिस्सा मात्र उत्पादन गर्न सके करीब साढे १ दशकभित्र नेपालीको प्रतिव्यक्ति आय ४ गुणा बढ्ने सम्भावना छ ।
इल्के फाइभर
उपाध्यक्ष, एलियान्ज इन्भेस्टमेन्ट म्यानेजमेन्ट शेयरिङ
हामीले संसारभर २ सय ७० खर्ब यूरो लगानी गरेका छौं । लगानीको रणनीति जोखिम व्यवस्थापन, पूर्वाधार विकासको रणनीतिमा हामी केन्द्रित हुन्छौं । हामीले विशेष गरेर पूर्वाधार र रियल इस्टेटमा लगानी गर्ने गरेका छौं । यतिबेला हामी अन्य देशमा लगानी गर्न खोजिरहेका छौं । नेपालमा लगानी गर्न शुरूमा यहाँको समाज बुझ्न जरुरी छ, अध्ययन गर्नुपर्छ । तर नेपालीहरू पढेका, मेहनती र राम्रो बानी व्यवहार भएका कारण लगानी गर्दा सहज हुने अपेक्षा गरेका छौं । हामी लगानीका लागि निजी कम्पनीसँग सहकार्य गर्न इच्छुक छौं ।
आशिष राय
प्रबन्ध निर्देशक, युनिलिभर नेपाल
बहुराष्ट्रिय कम्पनी युनिलिभर नेपाल नेपालमा लगानी गरेर उच्च प्रतिफल प्राप्त गर्न सफल भएको छ । नेपालमा शिक्षित जनशक्ति धेरै छन् । ५४ ओटा देशमध्ये नेपालका विश्वविद्यालयबाट उत्पादन भएका बजारशास्त्रका विद्यार्थी उत्कृट भएको हाम्रो अनुभव छ । यसकारण उक्त जनशक्तिलाई प्रयोग गरेर जुनसुकै क्षेत्रमा मुनाफा आर्जन गर्न सकिन्छ । २७ वर्षदेखि नेपालमा काम गरिरहँदा हामीलाई कुनै समस्या परेको छैन ।
सञ्जय खजुरिया
वरिष्ठ उपाध्यक्ष, नेस्ले इन्डिया लिमिटेड
नेपालमा दुग्ध उद्योगको प्रचुर सम्भावना छ । यसलाई विस्तार गर्न जरुरी छ । दूधमा आत्मनिर्भर बन्ने नेपालको प्रयासमा साथ दिन हामी तयार छौं । त्यस्तै प्रशोधनको माध्यमबाट मुलुकको कृषि उत्पादनको गुणस्तरमा सुधार ल्याउन आवश्यक छ ।
पवनकुमार गोल्यान
अध्यक्ष, गोल्यान समूह
मुलुकमा भएको पूँजी पर्याप्त छैन । बाह्य लगानी भिœयाउन हामीसँग पर्याप्त क्षेत्र छन् । कृषि, सिमेन्ट, ऊर्जा लगायत क्षेत्रमा लगानी आवश्यक छ । नेपालमा लगानी गर्ने विदेशी लगानीकर्ताले कुनै जोखिम लिनुपर्ने वातावरण देखिन्न । यहाँ लगानी गरेको दोस्रो दिनदेखि नाफा आउन थाल्छ । त्यसैले नेपालमा लगानीको उपयुक्त वातावरण छ । यसलाई बाह्य लगानीकर्ताले सहज रूपमा बुझ्न जरुरी छ ।
महबुबुर रहमान
चीफ इन्जिनियर
बंगलादेश पावर डेभेलपमेन्ट बोर्ड
सन् २०२१ मा विकासशील देशका रूपमा र सन् २०४१ मा विकसित देशको रूपमा पुग्ने हाम्रो गुरुयोजना छ । यो अवस्थामा पुग्न विद्युत्को निकै ठूलो भूमिका हुन्छ । त्यसैले हाम्रो विद्युत् प्रणाली गुरुयोजना अनुसार कुल खपत हुने विद्युत्को १५ प्रतिशत छिमेकी देशबाट ल्याउने भन्ने छ । यो भनेको बढीमा १२ हजार मेगावाटसम्म हुन्छ । हामी अहिले ११६० मेगावाट विद्युत् भारतबाट आयात गरिरहेका छौं । भारतको कोइलामा आधारित विद्युत् उत्पादक एक कम्पनीसँग अर्को १ हजार ६ सय मेगावाट खरीद गर्ने सम्झौता गरेका छौं । भविष्यमा ३ हजार मेगावाटको हाराहारीमा भारतबाट आयात गर्नेछौं । कुल आवश्यक १२ हजार मेगावाटमध्ये बाँकी ९ हजार मेगावाट नेपालको जलविद्युत्बाट प्राप्त गर्न सकिन्छ भन्ने हाम्रो विश्वास छ ।
हरकिरतसिंह बेदी
डाबर इण्डिया लिमिटेडका सार्क प्रमुख
डावरले नेपालले नेपालमा २० वर्षदेखि काम गर्दै आएको छ । हामीले लगानीको सुरक्षण पाएका छौं । नाफा पनि सहजै लैजान पाएका छौं । नेपालमा लगानी गर्न डाबर सधैं इच्छुक नै छ । लगानीका प्रशस्त क्षेत्र भएकाले अगामी दिनमा लगानी बढाउने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछु ।
राजीव गान्धी
प्रमुख कार्यकारी अधिकृत
हेस्टर बायो साइन्सेस लिमिटेड
हामीले कफीक्षेत्रमा लगानी गर्दै आएका छौं । नेपालको कफी गुणस्तरीय छ । यसलाई विश्व बजारमा लैजान आवश्यक छ । नेपालसँग सहकार्य गरेर काम गर्न इच्छुक छौं । नेपालको डेमो फार्मिङमा सुधार गर्नुपर्छ । कृषिमा नेपालले ठूलो फड्को मार्न सक्छ ।
सनोजकुमार झा
सचिव, केन्द्रीय विद्युत् नियमन आयोग, भारत
हाम्रोमा छिमेकी मुलुकबाट विद्युत् ल्याउने सम्बन्धमा निर्देशिका यसअघि रहेको व्यवस्थाका सम्बन्धमा नेपाल, भुटान, बंगलादेशबाट सुझाव पाएपछि त्यसमा रहेका केही अप्ठ्यारा बुँदालाई संशोधन गरियो । हाम्रो चाहना भनेको देशभित्रको विद्युत् प्रणाली अविछिन्न रहेर छिमेकी मुलुकहरूसँगको आदान–प्रदान पनि सहज होस् भन्ने हो । हामीसँग जलविद्युत्मा ठूलो क्षमता छ । तर विगत ४–५ वर्षको अवधिमा पर्याप्त जलविद्युत् उत्पादन गर्न सकिरहेका छैनौं । हामीलाई ठूलो परिमाणमा विद्युत् अभाव छ । र यसलाई पूरा गर्न जलविद्युत् नै चाहिन्छ । अप्रिल, मे र जुनमा भारतका जलविद्युत् आयोजनाबाट पर्याप्त विद्युत् उपलब्ध हुन गाह्रो छ । त्यो समयमा हामी नेपाल र भुटानबाट जलविद्युत् प्राप्त गर्न चाहन्छौं ।
सोङ तोङसेङ
महानिर्देशक, पावर चाइना, चीन
हामी हामीले प्रयोग गरेर संसारका विभिन्न ठाउँमा जलविद्युत् क्षेत्रमा सफल भइसकेका चिनियाँ प्रविधिबाट यहाँ पनि परियोजना विकास गरौं भन्ने चाहन्छौं । नेपालसँग भएको जलविद्युत्को सम्भाव्यताले भारत, बंगलादेश र तिब्बतमा पनि विद्युत् प्रवाह गर्न सक्छ । हामीसँग जलविद्युत्मा लगानी गर्न सकिने ठूलो धनराशी तथा प्रविधि छ । आफ्नो देशमा अब यो क्षेत्रमा गर्नुपर्ने लगानीको आवश्यकता कम हुँदै गएका कारण हामी अन्य देशतर्फ अघि बढिरहेका छौं । त्यसैले नेपाल चिनियाँ लगानी, प्रविधि तथा अन्य जुनसुकै कुराको पनि ठूलो परिमाणमा लगानी हुने देश बन्नेछ भन्ने विश्वास लिएको छु ।
अर्णव वन्द्योपाध्याय
लीड ट्रान्सपोर्ट स्पेशलिष्ट, विश्व बैंक
विश्व बैंकले अहिले भारत र बंगलादेशलाई जल मार्गको विस्तारका लागि सहयोग गरिरहेका छौं । दक्षिण एशियाको भविष्य निर्माणमा ठूलो यसको ठूलो भूमिका हुनेछ । नेपालले पनि गण्डकी र कोशी हुँदै उक्त परियोजनासम्म जल यातायात विकास गर्ने हो भने कोलकाता (भारत) र चटगाउँ (बंगलादेश)का बन्दरगाहसम्म सोझै जोडिने अवसर पाउनेछ । यो परियोजनाका लागि बन्दरगाह टर्मिनल, लजिस्टिक लगायत निर्माणमा निजीक्षेत्र आउन सक्छ ।
हान्स पिटर ल्यांकेस
उपाध्यक्ष, अर्थशास्त्र र प्राइभेट सेक्टर डेभलपमेन्ट
नेपालमा डुइङ बिजनेशलाई जोड दिइएको अवस्था छ । कुनै पनि देशको विदेशी लगानी आउन देशकै रेटिङ हेरिन्छ । यसकारण नेपालले रेटिङ गर्न जरुरी छ । यो लगानीकर्ताका लागि लगानी गर्ने आधार हो । पाकिस्तानको बी माइनस, श्रीलंकाको बी प्लस रेटिङ छ । नेपालको पनि सबै सूचक हेर्दा रेटिङ राम्रो हुने अपेक्षा गर्न सकिन्छ । अन्तरराष्ट्रिय स्तरको राम्रा अभ्यासलाई स्वीकार्नु जररी छ । कानूनी सुरक्षा, विश्वासको आधार, खुला बजार अर्थतन्त्र लगायत भएमा लगानी गर्न सहज हुन्छ ।
पेट्रोल–डिजेलको मूल्य घट्यो
‘ग्लोबल रिच अष्ट्रेलियन एजुकेसन फेयर’ माघ ५ बाट, अष्ट्रेलियाका २५ बढी युनिभर्सिटीका प्रतिनिधि आउने
जलविद्युत कम्पनीका शेयरमा लगानीकर्ताको आकर्षण, एक महीनामा १९.६४ % बढ्यो परिसूचक
माघे सङ्क्रान्तिको दिन टुँडिखेलमा भीडमा च्यापिएर ११ जना घाइते
लक्ष्मी सन्राइज बैंकको २३औं साधारण सभा
बाटोले विकासको सम्भावना खुलेको छ : अर्थमन्त्री डा. महत
३८ करोडले घट्यो चिया निकासी
पाँच महीनामा निर्जीवन बीमा कम्पनीले आर्जन गरे १५ अर्ब ७२ करोडभन्दा बढी बीमाशुल्क
कृषिमा लगानीको तयारी गर्दै भाटभटेनी
नृसिंहधाम, जहाँ बन्नेछ नेपालको पहिलो पानीमुनिको मन्दिर ! [तस्वीरहरू]
विद्युतीय तार भूमिगत : साढे २ वर्षमा सक्नुपर्ने काम ४ वर्षमा पनि सकिएन