दशैं र यातायात : स्तरीय सेवा नहुँदा यात्रुलाई सास्ती

हिमा वि.क.

चाडपर्वलाई घर परिवार तथा आफन्तसँग भेटघाट गर्ने उपयुक्त अवसर मानिन्छ । काम, पढाइ वा विभिन्न उद्देश्यले शहरमा पसेका वा विदेशिएका मानिसहरू भइपरी आउने घटनाबाहेक घर जान दशैं, तिहार तथा छठ जस्ता ठूला चाडपर्व नै कुर्नुपर्छ । र, घरपरिवारम्म पुग्ने एकमात्र माध्यम यातायात हो ।

खासगरी नेपालमा सडक यातायात महत्त्वपूर्ण रहँदै आएको छ । सडक यातायातका लागि ठूला तथा साना माइक्रो बसहरूकै भर पर्नुपर्ने बाध्यता छ । नेपालका कतिपय ठाउँमा हवाई सेवाको सुविधा भए पनि महँगो हुने भएकाले यो सबैको पहुँचमा छैन । त्यसैले यातायातका लागि सार्वजनिक बस, मिनीबसहरू निर्विकल्प साधन बनेका छन् । तर स्तरीय सडक र भरपर्दो सेवा नहुँदा धेरैले सास्ती खेप्ने गरेका छन् ।

चाडपर्वका बेला घर पुग्ने कसरी भन्ने कुराले यात्रुहरूको टाउको दुखाउने गरेको छ । यातायात व्यवस्था विभागका अनुसार मुलुकभर ३ लाखभन्दा बढी सार्वजनिक यातायातका साधन छन् । यसमध्ये धेरैजसो काठमाडौं उपत्यका तथा प्रमुख शहरमा मात्रै सञ्चालन हुन्छन् । चाडपर्वको बेला लामो दूरीमा सञ्चालन हुने सार्वजनिक सवारीसाधन बढाइए पनि यात्रु संख्याको अनुपातमा भने कम नै हुने गरेको छ । 

दशैंमा घर फर्फिने मानिसको बढ्दो चापलाई सीमित यातायातका साधनले थेग्नै सक्दैन । सरकारले यस्ता चाडपर्वको बेला यातायात सञ्चालन सम्बन्धी विशेष व्यवस्था नगर्दा पनि समस्या भएको छ । सरकारले निजी स्कूलका बस तथा कर्मचारी ओसार पसारका लागि प्रयोगमा ल्याएका ठूला बसहरू सञ्चालन गर्न सक्ने आधार हुँदा पनि सञ्चालनमा ल्याउन कुनै पहल गरेको पाइँदैन । अर्काेतर्फ टिकट काट्न रातिदेखि नै बसपार्कहरूमा सर्वसाधारणको भीडभाड लाग्ने गरेको छ ।

शहरबाट बाहिरिने बढ्दा र सवारीसाधन कम हुँदा सहजै टिकट पाउने अवस्था छैन । कतिपयले रात–दिनभर काउन्टरमा कुर्दा पनि टिकट पाउँदैनन् । प्रविधिको प्रयोगबाट बसपार्कका काउन्टरमा हुने भीडभाड रोक्न सकिन्छ भने भीडभाडमा हुने चोरी डकैतीका घटना निमूल पार्न सकिन्छ ।

टिकट काट्न प्रविधिको प्रयोग गराउन पनि सम्बन्धित बस कम्पनीहरू तथा समितिहरू लागिपर्नु पर्छ । समयको बचत हुने र टिकट काट्न पनि सहज हुने भएकाले भीडभाड पनि कम हुन्छ । अहिले ‘बस सेवा’ले आइतवारदेखि अनलाइन टिकट बुकिङ सेवा शुरू गरेको छ । सरकारले अग्रिम टिकट खोलेकै दिन कम्पनीले अनलाइनमार्फत टिकट बुकिङ खुला गरेको हो । सेवाग्राहीले थप शुल्कविना सरकारले तोकेकै भाडादरमा टिकट बुक गर्न सक्ने कम्पनीले बताएको छ । कम्पनीका संस्थापक परशुराम खनाल टिकटका लागि काउन्टरमा दिनभर लाइन लाग्न नपरोस् भनेर अनलाइन सेवा शुरू गरेको बताउँछन् । ८० ओटा यातायात कम्पनीसँग सहकार्य गरी दैनिक ६ हजार अग्रिम टिकट बुकिङ सेवा दिइरहेको उनको भनाइ छ । कम्पनीले २०७१ सालदेखि नै अनलाइन टिकट बुकिङ सेवा दिँदै आए पनि प्रभावकारी बन्न सकेको थिएन । उनले भने, ‘तर यो वर्ष पहिलो दिनमै साढे ५ हजार टिकट बुक भयो ।’ 

कम्पनीका अनुसार फोन, कम्पनीको मोबाइल एप र वेबसाइटमार्फत अनलाइन टिकट बुकिङ गर्न सकिन्छ । बुकिङ पूर्व भाडा, बसको सुविधा, सीट, गाडीको प्रकार, नम्बर लगायत सबै जानकारी लिन सकिन्छ ।

ई–सेवा, आईएमई पे, आइपे र ई–प्रभु जस्ता पेमेन्ट गेटवे कम्पनीको मोबाइल एप्समार्फत पहिले नै पूरा भाडा तिरेर टिकट बुक गर्न सकिन्छ । बुकिङपछि ईमेलमा आएको टिकट वा फोनको म्यासेज देखाएर यात्रा गर्न सकिन्छ । कम्पनीले पोखरा, बागलुङ, स्याङ्जा, चितवन, नवलपरासी, अर्घाखाँची, बुटवल, पाल्पा, कपिलवस्तु, दाङ, नेपालगञ्ज, सुर्खेत र रुकुमका लागि अनलाइन टिकट बुकिङ सेवा दिइरहेको छ । यस्तै नुवाकोट, रसुवा, ओखलढुंगा, खोटाङ, वीरगञ्ज, जनकपुर, धरान, विराटनगर, काँकडभिट्टा र इलामका लागि यो सुविधा छ । 

प्रविधिको प्रयोगबाट टिकट सेवा उपलब्ध गराउन सक्रियता अन्य कम्पनीले पनि देखाउनुपर्छ । प्रविधिको प्रयोगबाट टिकटको व्यवस्था मिलाउने हो भने यात्रा सहज हुनेछ । टिकटिङ व्यवस्थामा प्रविधिमैत्री प्रणाली लागू नहुँदा यात्रुलाई सास्ती भइरहेको अवस्थामा यस्तो प्रविधिमा लगानी गर्न पनि सकिन्छ ।

वायुसेवा कम्पनीको चाडपर्व लक्षित छूट अफर
चाडपर्वहरू लक्षित गरी निजी वायुसेवा प्रदायक केही कम्पनीले भाडामा छूट अफर योजना सार्वजनिक गरिसकेका छन् । वायुसेवा सञ्चालकहरूको छाता संगठन वायुसेवा सञ्चालक संघ नेपाल (आयोन) असोज १२ देखि कात्तिक १७ गतेसम्म उड्ने जहाजमा काउन्टरबाटै टिकट खरीद गरे १० प्रतिशत छूट दिने निर्णय गरेको छ । उक्त निर्णयसँगै निजी वायुसेवा प्रदायक कम्पनी श्री एयरलाइन्सले ज्येष्ठ नागरिकलाई लक्षित गरी भाडादर कायम गरेको छ । दशैं, तिहार र छठ पर्वको अवसरमा श्रीले घटस्थापनाको दिन असोज १२ गतेदेखि ८६ वर्ष पुगेका ज्येष्ठ नागरिकलाई रू. ५०० मा मात्र उडान गराइरहेको छ । यसैगरी, कम्पनीले ७५ वर्ष पुगेका नागरिकका लागि हवाईभाडामा ५० प्रतिशत छूटको व्यवस्था गरेको छ ।
 

प्रतिक्रिया [0]